Nýjar kvöldvökur - 01.01.1935, Side 13

BÓKMENNTIR
7
úrvali úr heimsbókmenntum barna og
unglinga. Bókin er þýdd af Siguröi Thor-
lacius skólastjói’a, Reykjavík og Jóhann-
esi úr Kötlum. Saga þessi er þannig til
orðin, að hún er samin af Violet Irwin
eftir ferðasögum og dagbókum Vilhjálms
Stefánssonar frá því hann dvaldi meðal
Eskimóa. Má því ætla að hér sé um að
ræða mjög nákvæma og lifandi lýsingu
á lifnaðarháttum Eskimóa, daglegum
störfum þeirra, skemmtunum og veiðum.
Er þetta allt fært í skemmtilegan sögu-
stíl og sagt frá því við barna hæfi. Virð-
ist þýðingin vera einkar vel gerð og má
óhikað mæla með þessari bók sem ágætri
barnabók.
Sýnir Sigurðar Eggerz er mjög ein-
stæð bók meðal íslenzkra bókmennta,
fallega gefin út og fallega hugsuð. Höf-
undurinn hefur hvað ertir annað staðið
fremstur í flokki í íslenzkri stjórnmála-
baráttu og gegnt hinum abyrgðarmíestu
embættum landsins, og sumum hefur eigi
reynzt það hollt að hafa anda sínum ból
á þeim stöðvum og sleppa þaðan öðruvísi
en kaldir á hjarta. En ekkert því um
Hkt verður sagt um Sigurð Eggerz. Það
er á allra manna vitorði, að hann er einn
af mælskustu mönnum, sem stíga í ræðu-
stól -— en hitt hefur verið mönnum ó-
kunnugra, nema þá ef til vill örfáum
kunningjum hans, að hann hefur varð-
veitt sína dreymnu skáldsál gegnum orr-
ustugný stjórnmálabaráttunnar og það
fer svo fjarri því, að í Sýnum hans kenni
nokkurstaðar beiskju eða kala, heldur
Ijómar þar alls staðar af mannúðlegum
og drengilegum hugsunum.
f »Bókin um lífið«, sem er einn af
veigamestu köflum í bókinni, lætur hann
dómarann komast þannig að orði: »Ég
or fyi’ir löngu hættur að hata. Hatrið
tekur svo mikið af lífsgleðinni. Á mínum
aldri fagnar maður hverri gleðistund,
sem lífið réttir manni«... »Ef þér ætl-
ið að skrifa bók um lífið, skrifið þá ekki
um smámennin — maður minnkar í sam-
félagi við þá. Skrifið ekki um þá vondu
— maður getur glatað sjálfum sér í sam-
félagi við þá. Grátið ekki yfir vinunum,
sem sviku yður — strikið þá út og gleym-
ið þeim. Skrifið um helgidóm lífsins.
Skrifið um fegurðina. Skrifið um hug-
sjónirnar, sem skína yfir hinu hversdags-
lega striti. Teygið armana eftir þeim, og
þá munuð þér stækka«.
Það er margt viturlega sagt í Sýnum
og þar mætir maður þroskaðri og for-
dildarlausri sál, sem ber fram hugsanir,
prófaðar í deiglu langrar og marghátt-
aðrar lífsreynslu. En það, sem gerir bók-
ina sérlega hugþekka, er hin göfugmann-
lega og yfirlætislausa fi’amsetning, sem
nú er sem óðast að ganga úr móð —
stíllinn Ijóðrænn og mjúkur og jafnvel
ádeilurnar settar fram í góðlátlegum æf-
intýrum. Það er góð tilbreytni í því að
lesa slíka bók, frá því að lesa hinar gíf-
uryrtu bókmenntir nútímans, þar sem
allt kapphlaupið er um að geta spýtt sem
mest mórauðu.
Gyöingurinn gangcmdt nefnist bók með
nokkrum útvarpserindum eftir Guðbrand
Jónson, sem bókaverzlun Sigurðar Krist-
jánsonar í Rvík hefur gefið út. Guð-
brandur er einn af vinsælustu fyrirles-
urum útvarpsins, maður víðfróður, flug-
gáfaður og pennafær í bezta lagi. Sóma
þessi erindi sér ágæta vel sem ritgerðir
og hafa þau að geyma svo mikið af and-
ríkum og frumlegum athugunum að gróði
er að því að fá þau út í ritgerðarformi.
Hugsanir, sem eru verulega verðmætar,
þurfa að lesast oft. Fyrirlesturinn er að-
eins til að vekja athygli á þeim.
Annars hafa íslendingar ennþá lítt
lagt þessa grein bókmenntanna (essays)
á gerva hönd (fyrir utan pólitískar
skammir) og eru sér þess tæplega með-
vitandi, að hér er um eitt hið vandasam-