Nýjar kvöldvökur - 15.06.1928, Blaðsíða 18

80
NÝJAR KVÖLDVÓKUR
ofin saman, til þess að fram geti komið
það, sem við köllum persónuleika, og það
er eina vopnið, sem hægt er að snúa gegn
mætti hins illa. Hveit líf kemur fram í
ákveðnum tilgangi, sem er fyrst og fremst
vegna þess sjálfs og þar næst vegna ann-
ara og hið síðara felst í hinu fyrra.
Þegar jeg hafði sjeð teiknibókina hans
með myndunum af henni, hjelt jeg að jeg
myndi deyja og hnje niður á gólfið. En
er jeg raknaði við aftur, ákvað jeg að íáða
mig af dögum. Jeg fór niður að sjónum,
því að jeg vildi ekki verða fundinn og
grafinn.
En er jeg stóð þar og hugleiddi það, að
eftir nokkur augnablik yrði jeg ekki í tölu
lifenda, þá varð mjer litið um öxl lil þess
lífs, sem jeg yfirgaf nú með hryllingi. Og
jeg hugsaði til þeirra, sem eftir lifðu, hugs-
aði til þeirra með nýjum skilningi, sá þá í
nýju Ijósi. Jeg varð gripinn af djúpri sorg
og samúð með öllum, sem lifa. Og jeg
sagði við sjálfan mig, að gæti jeg hjálpað
einum einasta þeirra veslinga, sem stynja
undir oki sínu, hjálpað þeim, þó að ekki
væri nema að örlitlu leyti, þá skyldi jeg
glaður bera byrði mína til enda.
En í sama bili varð undursamlega bjart
í kringum mig og enn meiri kyrð en í litla
garðinum okkar, þegar Elísa hafði sofnað í
miðjum leik. Pá sá jeg, að vondu andarnir
höfðu ætlað að grípa tækifærið, er jeg var
lamaður af sorg og gremju og steypa mjer
í glötun. En jeg sá einnig orustu herskar-
anna. Jeg sá stríð, sem var enn ógurlegra
en það, sem þekkist hjer á jörðunni. Jeg
sá herskara engla, sem börðust við óvætt-
irnar fyrir frelsi heimsins. Jeg sá einnig til-
gang lífs vors.
Jeg ætla að gefa honum dagbók Elísu af
því að hún hefir verið góð við hann. Jeg
ætla að senda hana undir eins, því að jeg
finn, að jeg er að veikjast. Pað var kalt
niður við sjóinn og inflúensan er faiin að
gera vart við sig. Ef jeg sofnaði fyrir fult
og alt, þá fengi hann aldrei bókina, því að
hann lítur ekki inn til mín, man Iíklega ekki
eftir mjer. En blaðið með Ijótu línunum
hefi jeg rifið úr. Jeg er orðinn veikur, en
vona, að jeg komist með bókina á póst-
húsið. Mintu nn'g á að senda arfleiðslu-
skrána líka!
Eitt einasta orð enn og svo enda jeg
dagbók Elísu litlu, sem varð mín eigin dag-
bók, mitt eigið líf. Elísa, barnið mitt, eilífa
þökk! Þegar jeg dey, mun jeg líta þig í
anda og sofna með bros á vörum, eins og
þegar þú sofnaðir við brjóst móður þinnar. —
Til er sú þögn, sem lítilfjörlegustu eigin-
leikar mannanna fá ekki staðist. Sá, sem
kennir á valdi hennar, er eins og kornið í
þreskivjelinni — hismið þyrlast burt, aðeins
hreinn kjarninn verður eftir.
Pau tvö, sem litu upp frá dagbók Steen-
sens gamla, horfðust í augu sem snöggv-
ast, en litu svo undan og skygndust inn í
síma eigin sál.
Án þess að vita af, leituðu þau þar lausn-
ar, leituðu hjálpar gegn einhverju, sem ógn-
aði þeim, af því að það var óhjákvæmilegt
og óþekt. Óljósar bænir stigu upp frá sál-
um þeirra. Pær vilau standast raunina.
En bænir þeirra voru orðlausar. Pögn,
sem smám saman öðlaðist einkenni lifandi
veru, tók hverja skammvinna hugsun og
kastaði henni burtu sem fánýtri.
Skov kendi sig æ smærri og lítilfjörlegri,
eftir því sem þögnin varð þrungnari af lífi
og að síðustu fanst honum hún vera lífið
sjálft, sem krafðist þess, að mætast andliti
til andlitis.
Hann varð niðurlútur eins og barn, sem
veit, að það á að svara til einhvers, sem
það hefir vanrækt af skeytingarleysi — náms,
starfs, góðsemi — og hvísiar nú með tárin
í augunum: »Jeg get það ekki!« — Hann
gekk mótþróalaust á vald þessu miskunn-
arlausa lífi, sem kom með kröfu, er hann
þekti ekkert til, en var þó fús til að leggja
lífið í sölurnar fyrir.
En það var því líkast sem þessi fúsleiki
til að fórna lífinu gæfi honum líf — dýpri
tilfinningar, sterkari vilja, vilja, sem var hans,
þótt hann öðlaðist hann frá einhverju, sem
var máttugra en hann sjálfur.
En er þau að lokum litu upp og augu
þeirra — augu mannanna — mættust, þá
ias Elísa í augum hans alt, sem bærðist í
sál hans, þótt orðin, sem hann mælti, hljóð-
uðu öðruvísi en hugsanir hans, því að hann
talaði eins og allir aðrir í orðum, sem voru
bundin við hinn þrönga hring starfa hans
og reynslu:
»Elísa — jeg gat aldrei málað föður þinn
— en jeg ætla að mála þig — þannig, að
sá, sem þekti dagbókina þína, skuli finna,
að þú ert dóttir hans. [Endir].