Sjómannadagsblaðið - 06.06.1938, Blaðsíða 35

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
lð
Loftskeytin
í þágu siglinganna
Áður en loftskeytin komu til sögunnar urðu
sjófarendur að treysta algerlega á eigin þekk-
ingu og reynslu í siglingafræði og sjómennsku,
til þess að komast um hafið. Ef eitthvað varð
að skipi eða mönnum, var reynt að bæta úr því
eftir beztu getu. Um utanaðkomandi hjálp var
sjaldan að ræða, því ekki var unnt að komast
í samband við land eða önnur skip, nema þá af
hendingu. Tilviljun ein réði því hvort önnur
skip komu svo nálægt, að unnt væri að komast
í samband við þau með merkjum eða öðrum
sýnilegum bendingum. Skip sem urðu fyrir ein-
hverju óhappi úti á regin hafi, eða strönduðu
langt frá mannabyggðum, höfðu engin tök á
að gefa umheiminum það til kynna, oft með
þeím afleiðingum að engu varð bjargað, þótt
ástæður hefðu leyft að öðru leyti.
Eftir að loftskeytin komu til sögunnar og
voru tekin í þjónustu siglinganna gjörbreyttist
þetta. Flestar eða allar menningarþjóðir hafa
nú tekið loftskeytin í þjónustu sína, og einnig
við Islendingar. En þó skortir ennþá mikið á,
að við höfum notfært okkur hinar undraverðu
og máttugu bylgjur loftskeytanna, eins og æski-
legt væri og nauðsynlegt.
Þau not, sem hægt er að hafa af loftskeytum
og útvarpi á sviði siglinganna, eru meðal ann-
ars þessi:
Skip, sem eitthvað verður að, eða lenda í
sjávarháska, geta gefið það til kynna, og fyrir
þá sök fengið hjálp eða aðstoð, sé það á annað
borð mögulegt. Þess eru fjölda mörg dæmi, að
skipum — en þó oftar mönnum — hefir verið
bjargað úr yfirvofandi sjávarháska fyrir tilstilli
loftskeytanna, útvarps, talstöðva eða talsíma.
Með útvarpi og loftskeytum er hægt að til-
kynna komu- og burtfarartíma skipa, taka á
móti fréttum og öðrum dagskrárliðum útvarps-
stöðva hvaðanæfa úr heiminum. Þetta er allt
mjög mikils virði og gerir siglingalífið miklu
ánægjulegra og viðkunnanlegra fyrir skips-
hafnir allra skipa, sem búin eru loftskeytatækj-
um og móttökutækjum útvarps, og er um leið
til ómetanlegs gagns og skemmtunar fyrir allt
fólk sem með skipunum ferðast.
Með loftskeytum eru send út tímamerki,
vitatilkynningar, tilkynningar um ís og hvers-
konar hindranir á skipaleiðum. Margar loft-
skeytastöðvar gefa læknisfræðilegar ráðlegging-
ar, sé þess óskað. Viðurspám og stormfregn-
um er nú útvarpað oft á sólarhring, frá flest-
um löndum, og er það atriði eitt nægilegt tilefni
til þess, að móttökutæki útvarps og lbftskeyta
þurfa að vera í hverju einasta skipi.
Eftir er þó að nefna eitthvert mikilverðasta
atriðið í sambandi við loftskeytin og siglingarn-
ar, sem sé það, að hægt er að vísa skipum leið-
ina yfir hafið með loftskeytum, innan vissra
takmarka, og fram hjá allskonar hættum. En
einmitt í þessu erum við Islendingar ennþá eft-
irbátar annara þjóða. Flest af okkar fólksflutn-
ingaskipum, vöruflutningaskipum og stærri
fiskiskipum hafa loftskeytatæki, og menn sem
með þau kunna að fara, loftskeytamenn. En
mörg þeirra vantar ennþá miðunartæki. Öll
smærri fiskiskip vantar þetta allt, og fátt bend-
ir til að þeim verði nokkurntíma kleift að afla
sér þessara hluta.
En þar sem almennur áhugi er nú fyrir því,
að úr þessu verði bætt sem fyrst, þá vaknar
af sjálfu sér sú spurning, hvað gera beri. Nokkr-
ar leiðir eru fyrir hendi. Sú er ein, að búa öll
skip og báta miðunartækjum og reisa jafnframt
radíóvita á sem flestum stöðum, sem þýðingar-
mestir eru fyrir siglingarnar. Önnur leið er sú,
að reisa alstaðar miðunarstöðvar, en hvergi
radiovita, og sjá svo um að öll skip fái loft-
skeytatæki, eða einhver þau senditæki, sem hægt
er að miða frá landi. Þriðja leiðin er sú, að
reisa aðallega radiovita, en miðunarstöðvar þar,
sem þeirra þarf sérstaklega með, sem sé þar,
sem siglingar eru mestar.
Sú leiðin, að reisa eingöngu radiovita, er góð,
en þó ekki fullnægjandi, eins og síðar mun sýnt
verða. Hitt, að reisa einungis miðunarstöðvar,
verður of dýrt, því loftskeytastöðvar eru dýrar
í rekstri séu þær margar. Það skapar einnig
Framhald á bls. 18.