Sjómannadagsblaðið

Árgangur

Sjómannadagsblaðið - 06.06.1938, Blaðsíða 19

Sjómannadagsblaðið - 06.06.1938, Blaðsíða 19
S.JÖMANNADAGSBLAÐIÐ 7 öðrum í trúnaði um verustað og aflabrögð, og hvernig þeir haga sér við veiðina. Það er oft, að fiskimagnið er svo lítið á hverjum stað, að það þolir aðeins fá skip í einu að veiðum, og það er oft að hver skipstjóri hefir sína eigin veiðiaðferð og sérstöku mið. Þess vegna kjósa þeir að tala saman á dulmáli, sem þeir einir skilja. Og það hefir ekkert dregið úr dulmáls- notkuninni, þótt hið opinbera heimti nú afrit af öllum dulmálslyklum. Það er því fjarstæða að halda að dulmálið hafi orðið til vegna varð- skipanna, eins og almenningur heldur, enda hef- ir mestöll togaraveiði Islendinga farið fram á djúpmiðum, langt undan landi. Öll atvinnubarátta við fiskveiðar er harðsótt og fiskimennirnir búa við mikið harðrétti, sér- staklega íslenzku fiskimennirnir, af því að þeir eru ósérhlífnastir og kapp þeirra mest. Háset- arnir á togurunum hafa það oft erfitt, í bull- andi ágjöfum og stundum grimmdar frosti verða þeir að liggja í að bæta vörpuna, jafn- vel 16 tíma samfleytt, án þess að þeim gefist tími til að rétta úr bakinu, nema rétt á meðan þeir borða. Það var því ekki að furða, þótt þeir til að byrja með öfunduðu loftskeytamennina, þar sem þeir strituðust við að sitja í upphituðum klefum og þurftu ekki nema ,,pikka“ eitthvað út í loftið, eins og þeir orðuðu það. En til sjós þarf enginn annan að öfunda. Það er eins og máltækið segir: Þar eru allir í einum bát. Og hásetarnir komust fljótt að því, að loftskeyta- mennirnir voru ekki öfundsverðir, að upphit- uðu klefarnir þeirra voru í mörgum tilfellum heilsuspillandi, af loftleysi eða eitruðu sýrulofti. Loftskeytamennirnir hafa líka sinar erfiðu stundir, því að það er oft enginn leikur, að halda uppi erfiðum samböndum yfir miklar fjarlægðir, en það er stolt loftskeytamannsins, að viðhalda alltaf sambandinu við þær stöðvar, sem hann á að skipta við, jafnvel þótt allt sé vitlaust í truflunum, og þúsundir mílna skilji á milli. Þegar loftskeytamennirnir halda hlustvörð, sem þeir kalla svo, þá gera þeir það á 600 metrum. Þetta bylgjusvæði vantar á flest út- varpstæki, það er því flestum útvarpsnotendum að mestu ókunnugt. En fyrir þann, sem hlustar á þeirri öldulengd, er það einna líkast því, sem hann sé kominn í fuglabjarg. Hundruð skipa- stöðva og landstöðva garga þar hver í kapp við aðra, og reyna þannig að brjóta sér leið í loftinu, og sá hefir það oftast, sem er óbilgjarn- astur og hefir sterkustu stöðina. Þarna hafa allir sama réttinn, hvort sem það er Queen Mary eða íslenzki botnvörpungurinn. Tvisvar á hverjum klukkutíma, þrjár mínútur í einu, þagnar svo þessi kliður, svo jafnvel dett- ur á dúnalogn. Þessi þagnabil, sem svo eru kölluð, eru til öryggis þeim skipum, sem þurfa á hjálp að halda, svo köll þeirra deyi ekki út í truflunum. Á þessum mínútum mega engin skip senda, önnur en þau, sem stödd eru í háska. Hver sá, sem út af brýtur, er sekur við alþjóðalög, og allsstaðar eru eyru, tilbúin til að notera söku- dólginn og kæra hann. En fæstir vilja verða til að brjóta þessar reglur, sem skilja þýðingu þeirra. Neyðarkallið SOS á að ganga fyrir öllum öðrum sendingum. Ég gleymi aldrei fyrsta íslenzka neyðarkall- inu, sem ég heyrði. Síðan eru liðin um 10 ár. Við vorum nokkur skip að Ijúka við síðasta sambandstímann. Veðrið var hvorki gott né slæmt, þar sem við vorum, þegar miðað er við veðrið eins og það getur verið bezt og verst, en þó nægilega slæmt til að gera lífið á sjónum hálf ömurlegt, með skörpum hryðjum öðru hvoru. Við vorum að hífa inn vörpuna, ég heyrði skipstjórann gefa fyrirskipanir sínar í köldum og ákveðnum tón. Það skarkaði í spilinu, skip- ið skalf undan átökunum. Þegar það kom flatt fyrir vindinn, fann ég kaldann næðinginn koma inn um gluggann, um leið lagðist skipið á síð- una og deif öldustokknum í kaf, og þilfarið fylltist af sjó, sletta af sjó kom inn um kýr- augað og framan í mig. Ég þreif af mér heyrn- artólið, og ætlaði að fara að loka fyrir mót- tökutækið, og þá kom það — neyðarkallið. Með styrkri hendi voru morsmerkin send út í ljósvakann, merkin urðu að stöfum og staf- irnir að orðum. Islenzkur togari er strandaður á einum hættulegasta útskaganum um 40 sjó-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Sjómannadagsblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sjómannadagsblaðið
https://timarit.is/publication/557

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.