Sjómannadagsblaðið - 06.06.1938, Blaðsíða 45

SJÖMANNADAGSBLAÐIÐ
21
öðrum börnum og gat framan af ekki sótt
skóla, en móðir hans kenndi honum að lesa,
og faðir hans kenndi honum að skrifa og reikna.
Hann lék sér helzt að því að teikna og búa til
ýmsa smáhluti, er hann fékk verkfæri og efni
4 verkstæði föður síns, en hans skemmtilegasti
leikur er sagt að hafi verið sá, að mölva verk-
færi sín og smíðisgripi og smíða nýja hluti úr
brotunum.
Þrátt fyrir vanheilsu sína framan af þrosk-
aðist James furðu fljótt og fór snemma að
hugsa sjálfstætt; eru margar sögur til úr æsku
hans, sem sanna, að svo hafi verið. Einna fræg-
ust er sagan um það, er hann sat við sjóðandi
teketil og lék sér að því að athuga eiminn,
hvernig hann lyfti lokinu, er troðið var í stút-
inn o. s. frv., en föðursystir hans kom að hon-
um og ávítaði hann harðlega fyrir slæpings-
skapinn.
Þegar James fór að fara í skóla, gekk hon-
um námið treglega framan af, og var álitinn
fremur tornæmur, en þegar hann var 13—14
ára og var kominn í latínuskóla, fóru gáfur
hans að koma í ljós. Honum gekk vel í tungu-
málum, en hans bezta námsgrein var stærð-
fræðin; í henni var hann jafnan sá færasti í
bekknum.
Frístundir sínar notaði hann mikið til smíða
og smíðaði þá ýmis leikföng, en mesta ánægju
hafði hann af því, að lagfæra og athuga ýmis
nákvæm tæki, svo sem áttavita, mæliboga og
önnur siglingatæki, og komst brátt í mikið álit
fyrir dugnað sinn og nákvæmni á- þessu sviði.
Það er sagt, að faðir hans hafi átt allmikið
bókasafn, og að James hafi lesið allt, sem hann
náði í, og þegar einn af kunningjum hans benti
honum á, að hann ætti að vera vandlátari í
vali þeirra bóka, er hann læsi, svaraði hann:
,,Ég hefi aldrei lesið bók, sem ekki hefir veitt
mér þekkingu og ánægju“.
Þegar James Watt var 18 ára gamall, var
hann sendur til Glasgow til þess að læra smíði
nákvæmra tækja. Hann varð sjálfur að finna
sér lærimeistara, en í þeim bæ var þá aðeins
einn gleraugnasmiður, sem lifði á því að selja
gleraugu og veiðiáhöld, stilla hljóðfæri og gera
við gleraugu og önnur einföld tæki. Hjá hon-
um vann James í nokkurn tíma, en markmið
hans var að læra smíði nákvæmra mælitækja,
og með það fyrir augum fékk hann árið 1755
leyfi föður síns til þess að fara til London.
I London voru, að sjálfsögðu, margir slíkir

smiðir, en samkvæmt reglum þeirra máttu þeir
ekki taka lærisvein með minna en 7 ára náms-
samningi, og svo löngum tíma vildi James
ómögulega eyða í námið. Þessum reglum var
þó venjulega ekki stranglega fylgt, og James
komst bráðlega í kynni við lærimeistara, að
nafni John Morgan, sem tók hann til náms í
eitt ár með álitlegri meðgjöf.
James féll vinnan, og námið gekk vel, en hann
undi þó ekki hag sínum í höfuðborginni. Heilsa
hans var líka fremur tæp um þessar mundir,
svo hann hvarf aftur heim til Greenock haust-
ið 1756.
Þegar heim kom, komst hann brátt til heilsu
aftur og ætlaði þá að setjast að í Glasgow sem