Sjómannadagsblaðið - 01.06.1981, Blaðsíða 50

ráðinn skipstjóri á ms. Vatnajök-
ul, sem var fyrsta skip Jökla hf. í
Reykjavík og þar var ég í 14 ár.
Vatnajökull, eða Vatnajökull eldri
var flutningaskip og frystiskip
smíðað árið 1947 fyrir Jökla hf. í
Svíþjóð. Því var ætlað að sigla
með frystan fisk til Bandaríkjanna
og Evrópulanda, sem það gjörði.
Skipið var fremur lítið, tæp
þúsund tonn, eða 928 brt.
Vatnajökull var gott sjóskip,
það er að segja ef það var lestað,
en tómur var hann mjög erfiður
viðfangs, og það segir sig auðvitað
sjálft, að þetta var ekki þægilegt
skip yfir vetrartímann í Norður-
Atlantshafi. Þó bar hann sig
furðanlega og hann fór víða á
þessum 17 árum, sem hann var í
eigu íslendinga, en skipið var selt
aftur árið 1964, því þá voru komin
stærri skip til þessa verkefnis.
Nú, það má segja að með
Vatnajökli hafi byrjað svona nýtt
tímabil hjá mér og þjóðinni
reyndar líka. Ekki svo að skilja að
skipið sem slíkt hafi breytt öllu.
Það var kominn friður. Það var
það sem máli skipti. Margir áttu
um sárt að binda og menn voru að
reyna að lagfæra sundurskotinn
heiminn.
Því var ekki að leyna, einkum
fyrst á eftir að þá var það æði
margt sem minnti á hin örðugu
styrjaldarár. Uppbyggingin tók þó
ótrúlega skamman tíma, eftir að
friður var kominn á, og það gladdi
mann einnig, að framfarir urðu
miklar á íslandi.
Evrópa var í rúst af völdum
styrjaldarinnar, en ísland hafði nú
fengið sjálfstæði, og þjóðin
stjórnaði nú málum sínum sjálf.
Auðvitað höfðu mörg íslensk
heimili fært fómir í styrjöldinni,
en nú komu betri tímar, betri at-
vinnutæki, betri atvinna, húsa-
kynni og betri hagur á öllum
sviðum.
Maður sá fátæk og hrörleg þorp
breytast í myndarlega bæi, og
Sigurbjörg Sigurjónsdóttir. kona Boga, en
hún lést árið 1971.
hafnir fóru að skána, þótt auðvit-
að sé enn langt í land. Þetta er
óþekkjanlegt, miðað við sem var
fyrir stríð og í stríðinu.
Á Vatnajökli gekk allt eins og í
sögu, og þá eru söguefni nú fá. Þó
fórum við eina ferð, sem var dá-
lítið merkileg, en það var árið
1950.
Við höfðum farið með frosinn
fisk til New York, sem ekki var nú
í frásögur færandi, en þá fékk út-
gerðin tilboð um að sækja smjör-
farm til Chicago, sem átti að fara
til Ítalíu, eða nánar til tekið til
Napoli og Trieste, en síðamefndi
staðurinn er við Adriahaf, eins og
flestir vita.
Þetta var nú ekkert venjulegt
smjör, heldur einskonar heilagt
smjör, sem katólskir Bandaríkja-
menn sendu Vatikaninu í Róm í
tilefni af heilögu ári 1950. Þetta
var óvenjuleg ferð fyrir okkur, og
íslenskt skip hafði aldrei farið
þessa leið, um Vötnin miklu
(Great Lakes). Þetta var áður en
hinar miklu framkvæmdir hófust,
sem gerðu þessa siglingaleið færa
stórum skipum.
Vatnajökull risti ekki mikið,
enda gerður fyrir grunnar hafnir,
eins og víða eru á Islandi.
Þó voru þama auðvitað skipa-
stigar til þess að lyfta skipum upp
Niagarafossana og yfir ýmsan
hæðarmun, sem þama er á land-
inu, en aðeins minni skip gátu
farið þetta.
Mér er það minnisstætt t.d.
þegar við fórum gegnum Well-
and-kanalinn, sem er hluti af
leiðinni frá St. Lawrence flóanum
til Vatnanna miklu og leiðir upp
fyrir Niagarafossana, þá gerðum
við hlé á ferðinni og fengum bíl
með alla skipshöfnina til þess að
sjá fossana, eða Niagarafossana,
en þeir sáust ekki frá skurðinum
og skipalyftunum. Þetta tók okkur
klukkutíma og var það ógleym-
anleg sjón að sjá þessa miklu fossa
og eigum við þó marga fallega
fossa heima, eins og t.d. Gullfoss.
Þessi skipaskurður er um 15
sjómílna langur og liggur frá Port
Weller við Ontario vatnið og til
Colborne við Erievatn.
Ég held að þessi skurður hafi
fyrst verið grafinn í byrjun 19.
aldar og þá voru tréslússur til þess
að lyfta skipum, en auðvitað
komust aðeins minnstu skip í
gegn, en núna má fara þetta á
stórskipum, og fyrir 20 árum eða
svo, lauk þama stórframkvæmd-
um, sem Bandaríkin og Kanada
stóðu að sameiginlega.
Þetta gekk vel að sigla þama á
Vötnunum miklu og maður hugs-
aði um Vestur-íslendingana er
stunduðu þarna veiðar, auk ann-
ars og áttu og eiga þar sínar
byggðir.
Þó var nokkur vandi á höndum,
því aðrar siglingareglur eru í gildi
þama en á alþjóðlegum hafsvæð-
um (Inland rules).
T.d. mátti ekki sigla framúr
öðru skipi, án þess að gefa hljóð-
merki og ekki mátti síðan fara
44 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ