Sjómannadagsblaðið - 01.06.1996, Blaðsíða 51

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
51
Aðalsteinn Gíslason
Ósjálfráð utanlandsferð
99
B
átur var sendur afAust-
fjörðum að Meðal-
landssandi árið 1919.
Lenti í austanveðrinu mikla þetta ár
og hafa verið gerðar fyrirspurnir um
afdrif hans. Báturinn er nú fundinn
mannlaus á Meðallandsfjöru. “
Hún lætur ekki mikið yfir sér þessi
frétt í Vestmannaeyjablaðinu
„Skeggja“ laugardaginn 23. ágúst
1919, þar sem hún var innanum frétt-
ir af slitnum sæsíma á milli Færeyja
og Hjaltlands og heyfoki undir Eyja-
fjöllum. Hætt er þó við að aðstand-
endum bátsverja á Fjörðum hafi ekki
staðið á sama.
Frásögn Jörgens Hólm
Svo vill til að einn þeirra setn
þekkir til þessa atburðar, Jörgen
Hólm, er enn á lífi, kominn á tíræðis-
aldur, búsettur á Siglufirði, eldhress
og minnugur. Hann sagði undirrituð-
um þessa sögu árið 1988, og er hún
birt hér að nokkru leyti orðrétt eftir
honum skráð.
Jörgen er fæddur á Flateyri við
Önundarfjörð árið 1899.10 ára göml-
um var honum komið fyrir á Sórna-
stöðum í Reyðarfirði og þegar hann
varð sjálfráða réðist hann til Gunn-
ars Bóassonar, bónda og útgerðar-
manns i Teigagerði við sama fjörð.
Hvalur sóttur á fjörur
Hornfírðinga
Gunnar lánaði Jörgen aftur Vald-
óri bróður sínum, sem einnig fékkst
við útgerð, til sjóróðra á vélbátnum
Jennýju. Þegar straumur var hvað
stærstur og ekki hægt að róa af þeim
sökum sendi Valdór Jennýju í annað.
Eitt af því var að sækja hval sem rek-
Jörgen Hólm.
ið hafði suður á fjörum Hornfirðinga
og Valdór hafði keypt í því skyni að
selja Héraðsbúum kjöt og rengi.
Kvöð var á seljendum að leggja til
annan mótorbát til að draga hvalinn
austur. Þeir voru búnir að koma fyrir
tómum tunnum innan í hvalnum til
að auka honum flot, gera göt á
sporðblöðkurnar og draga þar víra í
gegn.
Var nú lagt í hann. Þegar komið
var austur undir Hvítinga var komin
norð-austan bræla og rifnaði þá út úr
annarri sporðblöðkunni og við sjálft
lá að þeir misstu frá sér hvalinn, sem
þá hefði rekið á fjörur Lónsbænda og
orðið þar með þeirra lögmætur reki,
en tapað fé Valdóri. Var því brugðið
á það ráð að fara inn á Hvalneskrók-
inn og búa betur um festingar. Hug-
mynd þeirra var að komast undir
Papey og bíða þar af sér bræluna.
Svo langt komust þeir aldrei með
hvalinn, þeir voru löngu búnir að
missa hann frá sér áður og Hornfirð-
ingar snúnir heim. Ekki fannst tang-
ur né tetur af hvalnum en eitthvað
rak af tómum tunnum.
Hugað að strandgóssi
Eitthvað virðist Valdór hafa verið
orðinn fráhverfur róðrum og kann-
ske tregfiskiríi fyrir austan um að
kenna. 1 stað þess gerði hann félags-
skap við vélsmíðameistara í Reykja-
vík, Gissur Filippusson að nafni, um
að bjarga strandgóssi suður á fjörum
Skaftafellssýslna, þar á meðal úr tog-
aranum Clyne Castel, þegar útséð
var um að togaranum sjálfum yrði
bjargað, en til þess hafði verið gerð
athyglisverð og djörf tilraun, en það
er önnur saga.
Var nú að halda á strandstað suður
á Bakkafjöru í Öræfum, en þar var
þá fyrir m.s. Skaftfellingur og var
verið að skipa út í hann kolum úr
togaranum. Var því ekki um annað
fyrir þá á Jennýju að gera en að bíða
þar til því væri lokið.
Varð það að ráði með þeim Vald-
óri og Gissuri að Jenný færi með
Gissur vestur á Síðufjörur, en þar
hafði hann áður safnað saman kopar
úr strönduðum skipum og vill hann
nú nota tímann til að hirða það upp.
Hann tekur með sér lítinn skjöktara
sem þeir binda aftan í bátinn.
Þetta var að áliðnu sumri, nótt
orðin dimm og farið að halla degi
þegar þeir koma vestur. Gissur biður
þá að hafa ekki áhyggjur af því, hann
viti nákvæmlega hvar góssið sé að
finna og auk þess yrði bjart af tungli.
Að tilsögn hans róa þeir honum í
land, hásetarnir tveir. Formaðurinn
andæfir bátnum úti fyrir ströndinni á
meðan. Þeir segja Jörgen að bíða við
skjöktarann á meðan þeir hinir leiti
þess sem þar átti að vera.
Það dimmir, tungl veður í skýjum.
Jörgen heyrir óminn af samræðum