Sjómannadagsblaðið - 01.06.1996, Blaðsíða 54

54
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
Tíu ára snáði á kútter Sigríði
Guðmundur Thorlacius sjómaður minnist upphafs 78 ára sjómennskuferils
og vistar sinnar á skútum og togurum á öðrum áratug aldarinnar
Guðmundur Thorlacius: „Það bjargaði okkur í Halaveðrinu áAgli Skallagrt'mssyni að
við vorum búnirað brenna mestu af kolabirgðunum ogað afli hafði verið tregur. Skipið
var því létt og kom upp úr sjóunum sem yfir það riðu. “ (Ljósm. Sjómannadagsblaðið/
AM)
Guðmundur Thorlacius heit-
ir hann og er 91 árs að aldri,
en sýnist langtum yngri.
Hreyfingar hans eru ekki gamals
manns og hann segir svo skýrt og
ljóst frá að það er eins og frásögnin sé
af atburðum sem gerðust í gær. Allt
skýrir þetta þá furðulegu staðreynd
að það eru ekki nema tíu ár frá því er
hann hætti á sjónum — þá 82 ára —
en hann hafði þá verið fulltrúi Sölu-
miðstöðvar harðfrystihúsanna um
borð í frystiskipum um 30 ára bil. Svo
er það enn annað sem mun fágætt er
svo aldraður maður á í hlut: Hann
hefur búið á sama stað alla ævi sína
— að Nýlendugötu 20. Þar er hann
fæddur og hefur aldrei flutt og ekki
segir okkur svo hugur að hann muni
gera það héðan af. Samt er enn ótalið
tilefni þess að við fórum að heim-
sækja hann og falast eftir spjalli. Það
er að Guðmundur man skútuöldina
og reri sjálfur til fiskjar á kútter frá
Reykjavík, en það var árið 1914.
Sjórinn gekk upp í Kvosina
„Ég er fæddur þann 18. ágúst 1904
og varð því níræður á fyrra ári,“ segir
Guðmundur. „Já, þá var nú öðru vísi
um að litast út um gluggana hér á
Nýlendugötinni. Húsið sem égfædd-
ist í stendur hérna við hliðina, en við
erum hér í „nýrri“ byggingu sem reist
var á sömu lóð 1936. Þá blasti Grand-
inn við óbyggður, og húsin stóðu
skammt ofan við fjörukambinn, svo
sjórinn átti til að ganga alla leið upp í
Kvosina íverstu veðrum. Þá mátti og
löngum sjá allmargar skútur liggja
hér úti fyrir, bæði franskar og ís-
lenskar, en einir kunnustu skútuút-
gerðarmennirnir í Reykjavík þá voru
þeir Duus, Geir Zoega og Th. Thor-
steinsson.
Um ættir mínar er það að segja að
foreldrar mínir voru þau Margrét
Oddsdóttir, ættuð úr Arnessýslu, og
Ólafur Thorlacius úr Arnarfirði.
Faðir minn átti tvo bræður, þá Sig-
mund og Þorleif, og þeir bræður
fluttust með tímanum til Reykjavík-
ur og gerðust allir skútumenn.
Ég hef heyrt að þetta Thorlacius-
nafn sé gamalt og að það megi rekja
til Þorláks biskups Skúlasonar. Mín
grein af ættinni mun samt komin frá
Mýrarhúsum hér í Reykjavík, sé
nokkuð aftur í tímann farið. í Mýrar-
húsum bjó um daga Bjarna Sívertsen
Ólafur Þórðarsons Thorlacius út-
gerðarmaður og kaupmaður og af
honum er ég kominn. En annars
kann ég varla að rekja þetta nánar.
Frakkar í slipp hjá EUingsen
Ég minntist á að umhverfi var
heldur en ekki annað, þegar ég var
að leika mér hérna í fjörunni sem
barn. Sérstaklega man ég eftir Frans-
mönnunum sem komu ákaflega oft
hingað inn til Reykjavíkur. Skúturn-
ar þeirra voru þá gjarna teknar í slipp
hjá Ellingsen til aðgerðar og vorum
við strákarnir mikið að sniglast í
kring um þá. Þá kom fyrir að Elling-
sen gamli kom og rak okkur burtu,
en alltaf var það í góðu og hann
skellihló þegar hann sá okkur hlaupa
burtu. Við fengum sitthvað smálegt
hjá Frökkunum, þar á meðal var
beinakex sem þeir réttu okkur þegar
við komum til þeirra og sögðum:
„Fransí-biskví!“ Þessar kexkökur
voru stórar og ferkantaðar og nærri
bragðlausar, en okkur fannst gott að