Eimreiðin - 01.07.1925, Page 84

268
UM MANNLÝSINGAR
eimr£1
l£>JS
fleiri en eina, eða fylgikonur, og svo hafa og konur fle'rl " -
einn mann, og þykir það kurteisi«. Ef vér hugsum oss, a .
einhverju landi væri löggilt bók um mannasiði, þá 011111 ^
mega meta kurteisi borgaranna eftir því, hve oft eða s,a , r
þeir brytu boðorð hennar. En hver telur slíkt og oe
skýrslur yfir? Auk þess væri með slíku að eins litið á V
borðið og ekki tekið tillit til þess, hvort
„kurteisin kom að innan,
sú kurteisin sanna,
siðdekri öllu æðri,
af öðrum sem lærist".
Ef vér lítum á hin lýsingarorðin um skaplyndi Gun°ar®
harðgerr í öllu, ráðhollr ok góðgjarn, mildr ok stiltr ^
vinfastr ok vinavandr, þá sjáum vér, að það er líkt ástatt
þau öll eins og um orðið kurteis, hvort um sig lýtur að tvej11111.
annarsvegar að ytri framkomu mannsins, hinsvegar að >n^
hneigð eða hæfð, sem er hinn eiginlegi og varanlegi Srun j
völlur framkomunnar. Þegar vér segjum t. d. um boSa> j
hann sé langdrægur, þá eigum vér við það fyrst og fren!,e
að hann beri örina langt, þegar skotið er af honum. ^ ^
langt boginn dregur, vitum vér að eins af athugun í
skiftið. En hin eiginlega og varanlega orsök langdrægisinf
fjaðurmagn bogans, sem aftur á rót sína í efnasamsetninS
hans. Vér teljum fjaðurmagn bogans varanlegan eigimel
hans, þótt það komi ekki í ljós nema þegar hann er spen g
og vér getum prófað þennan eiginleika bogans án þess
skjóta af honum, og þannig í eitt skifti fyrir öll geng$ ,
skugga um, hvort hann er langdrægur eða ekki. Þegar n’^
vegar er sagt, að boginn sé langdrægur, þá er óbeinlínis
leið sagt, að fjaðurmagn hans sé mikið. Líkt er nú þegar , ,
að er um skaplyndi manna. Vér þekkjum skaplyndið að el ^
af ytri framkomu manna, hvernig þeir reynast í það og ^
skiftið, en orsökin til framkomunnar er aldrei eingöng0 ,
ytri tilefni, heldur jafnframt eiginleikar mannsins sjálfs, e'S,n-
leikar, sem stundum má prófa út af fyrir sig, að sínu ‘e;
eins og prófa má fjaðurmagn bogans á annan hátt en skl° ,
ör af honum. Þar sem sagt er, að Gunnar var harðSert
öllu, þá er átt við það, hve fylginn sér hann var, hve