Eimreiðin - 01.01.1928, Page 41

ElMREIÐIN
SKREIÐ
21
^arna er skreiðarlest talin eitt af hnossunum. Hún var þó
ekki nema 1200 fiska tólfræð, og kom fyrir að menn fengu
betta til hlutar á einni vertíð á spegilfægða handfærisöngl-
ana sína — og áttu það skuldlaust í lokin — en þeir þurftu
að róa með árunum og draga fiskinn með höndunum, þeir
Hiáttu ekki sitja í rasshnappnum, reykja vindlinga og drekka
Sætt kaffi með beinakexi, þegar þeir voru á sjó.
Þá þektist engin vélamenning, hvorki á sjó né landi.1)
Því hefur verið haldið fram, að íslendingar hafi fyr á tím-
uifl notað harðfisk í brauðs stað, en það er ekki að öllu leyti
rett. Þeir höfðu nægilegan manndóm til að afla sér ýmissa
taðutegunda úr jurtaríkinu hérlenda og létu sér enga lægingu
Wkja að neyta þeirra. Helstar þeirra voru melkorn, heiða-
9r°s, söl og hvannarót, þar að auki ber saman við skyr, og
af heimulu saman við mjöl til brauða. Sölva og hvanna-
r°ta var beinlínis neytt með harðfiski í brauðs stað. Svo mun
Þetta hafa verið frá því snemma á tímum og fram á síðasta
^iórðung næstliðinnar aldar, og svo var það fyrst, er ég man
~~ um 1874 — þar sem ég ólst upp.
Faðir minn, Oddur bóndi Eyjólfsson á Sámsstöðum í Fljóts-
J'ö, lét Benedikt bróður minn fara á rótafjall sem kallað var.
^001 hann með fullklyfja á hesti af hvannarót í pokum, og
y°ru nokkrar æði gildar og svo langar, að nema mundi metra.
‘ivenær bezt var að grafa ræturnar upp, hvernig farið var að
Pvi, og hvar þær voru teknar, get ég ekkert um sagt, því til
fciess
var ég of ungur, er hætt var að láta fara á rótafjall.
^óeins man ég eftir verkfærinu, sem notað var við gröftinn
rótargreflinum). Hann var líkur kekkjapál, skaftið þó grennra
°9 blaðið miklu mjórra, um 3 þuml. á breidd.
Þá var fulltíða karlmanni skamtað í máltíð fjórði hluti af
rPeðal-þorski, en kvenfólki og unglingum minni fiskstykki og
®v° sem hnefafylli af sölvum eða bútur af hvannarót. Þegar
'° var að flysja utustu himnuna af rótinni var hún tárhein
°9 hvít, bragðgóð og talin einkar holl. Viðbitið var súrt smér,
því
nýtt smér var talið ódrýgra. Þeir, sem ilt áttu með að
j . V1 vt4i iuiiv/ uuiyyia. o^iii iii auu xii^w/ av
9g]a harðan fisk, þó hann væri lúbarinn, fengu hann bleytt-
2) Vél,
sem er íslenzka nafnið á maskínu, þýðir líka pretti.