Eimreiðin - 01.01.1928, Blaðsíða 68

48 BÖKMENTAIÐJA ÍSL. í VESTURHEIMI eimreiðiN
Gimli. En í janúar 1903 hóf vikublaðið »Baldur« göngu sína.
Kom það út um sjö ára skeið, þar til í febrúar 1910. Hluta-
félag sá um útgáfu þess. Ritstjórar voru ýmsir, og eru þessir
nefndir: Einar Ólafsson, Magnús J. Skaptason og Jóhann P-
Sólmundsson. Mun Einar þó hafa átt stærstan hlut í ritstjórn-
inni og ráðið mestu um stefnu blaðsins meðan hans naut við>
en hann lézt í ágúst 1907. Var hann gáfumaður og framgjarn.
Eftir hans dag mun Jóhann hafa annast mest um ritstjórn
blaðsins. »Baldur« fylgdi eindregið kenningum jafnaðarstefn-
unnar og er, að því ég frekast veit, fyrsta jafnaðarmannablað
íslenzkt. Verður því ekki neitað, að hann er á köflum prýð>'
lega ritaður, en frágangi er oft æði ábótavant. Hlaut »Baldur4
talsverða hylli manna og hefur eflaust vakið til meiri umhugS'
unar um þjóðfélagsmál.
Haustið 1904 byrjaði nýtt ársfjórðungsrit að koma út að
Gimli. Nefndist það »Ný Dagsbrún«, að Iíkindum af því, a^
það átti að halda áfram starfi »Dagsbrúnar« hinnar eldn-
Skal tímarit þetta rætt nánar síðar. — Er þá aðeins eftir
geta hins síðasta blaðs, er út kom í Nýja-Islandi, en það ar
»Gimlungur«, vikublað »fyrir búendur og verkamenn«. Útgef'
andi var Gísli P. Magnússon, er verið hafði einn af stofn-
endum »Baldurs«; einnig var hann lengstum ritstjóri »Giml'
ungs«. Kom blað þetta út hálft annað ár; flutti fréttir og
ræddi sveitamál, en átti eigi miklum vinsældum að fagna-
Jafnhliða »Gimlung« um skeið og í sambandi við hann birt'
ist mánaðarritið »Heimilisvinurinn«. Var honum ætlað a^
verða »til fróðleiks og skemtunar alþýðu«, en innihald hans
var að mestu þýddar sögur.
Þar með lýkur sögu blaðamenskunnar í Nýja-íslandi. Hofðu
þar þá komið út um lengra eða skemmra skeið eigi færra
átta tímarit af ýmsum stefnum og tæi. Verður því ekki ann-
að sagt, en að Nýja-ísland, svo einkar merkilegt í vestur
íslenzkri landnámssögu, hafi einnig átt sinn þátt í sögu vestur
íslenzkrar blaðamensku.
Víkur nú sögunni til Winnipegborgar. Henni er svo í sve
komið, að leið íslendinga austan að til Nýja-íslands lá urn
hana. Staðnæmdust þar því ýmsir þeirra á hinum fyrstu lan ,
náms-árum, 1875—76. En skjótt bættust fleiri í hópinn, ÞV1