Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1929, Page 99

Eimreiðin - 01.04.1929, Page 99
EIMREIÐIN NOKKUR ORÐ UM NIETZSCHE 187 samsafn allra þessara smáu manna. »Der Fiirst denkl, — ^er Krámer Ienkt« (höfðinginn áformar, en kramarinn ræður), se9ir hann með djúpri fyrirlitningu. Honum finst alt mannlífið spilt og rotið, — ekkert dugi nema »Umwertung aller Werte« (endurmat á öllum verðmætum). Hjá honum er einstaklings- hyggjan í algleymingi, og það, sem hann heimtar af einstakl- lnSnum, er hetjulíf, eins og t. d. rándýrin lifa. Það er ekki réttlátt málefni, sem helgar stríð, segir Zaraþústra, heldur ^lgar gott stríð hvert málefni. Karlmaðurinn á að vera hæfur hl að berjast, og konan á að vera hæf til að fæða. Að einu leyti má segja, að lífsskoðun Nietzsches sé ónorræn. l~lann kennir hina »eilífu endurkomu« allra hluta, að heims- rasin sé lokaður hringur og alt endurtakist, smátt og stórt, eilífu. Eru það sennilega »vestræn« áhrif (sjá greinina um ‘Norræna sál«): hugsunin virðist tekin frá Stóumönnum hin- !Jni fornu. En viðhorf anda hans gagnvart þessari ónorrænu u9mynd er al-norrænt: játun á örlögunum, jafnvel þegar um eilífa endurkomu er að ræða, þótt sú hugsun sé honum að sumu leytí afar-ógeðfeld og valdi miklum þjáningum. Hann VJ samt eilífa endurkomu allra þjáninga, alls, — ást hans á ' inu er svo sterk, ást hans á eilífu, sí-sömu lífi: »Denn ich 'ebe dich, oh Ewigkeit* (því að ég elska þig, eilífð), eins og auu segir í ]á- og amen-ljóðinu. } lAlso sprach Zarathustra* er mikið um fyrirlitningu á m°nnunum, eins og þeir eru, en þar er þó ekki mannhatur. , .0 uian nicht mehr lieben kann, da soll man vorúhergehn* Pyi. sem ekki er unt að elska framar, skal ganga fram hjá), Se9ir Zaraþústra. En hjá honum er og mikið um mannást uiikil þrá eftir ást manna. Öll boðun hans á ofurmenninu er knúin fram af ást á mönnunum, eins og þeir gætu verið, um fvrir samfélag slíkra manna. Það er mikið talað einveru í »Also sprach Zarathustra«, en líka mikið um ^ ^stæðingsskap. Hið fyrra á að vísu ást hans, en hið síðara air hann. Og þó er hann á sama máli og Ibsen, að sá sé Uastur, sem stendur einn. En hann er líka særanlegastur. Þ3ð V., hnevkslað er margt í »Also sprach Zarathustra«, sem getur lesandann. En alt slíkt verður skiljanlegt við at-
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.