Eimreiðin - 01.04.1929, Page 103

CIHREIÐIN
RITSJÁ
191
vegna sem bókin er skrifuð, enda er hann taisvert lengri. Er langmestur
þáttur í þessum kafla öllum sú viðleifni höf. að sýna, að Vídalín hafi
n°tað erlendar heimildir við samning ýmissa af prédikunum sínum, og
v"'ðist hann hafa sýnt þetta með óyggjandi rökum.
Það heimildarrit, sem Vídalín hefur mest notað, að dómi dr. Arne
^öllers, er Harmonía quattuor evangelistorum, eftir Martin Chemnitz,
P- Leyser og ]oh. Gerhard. Bendir Vídalín sjálfur á þetta með ívifnun-
um > sumum handritum sínum. Þessi „Harmonía11 var geysilega mikið
°2 voldugt skýringarrit um guðspjöllin fjögur. Var textinn sjálfur af guð-
sPiallaharmoníunni þýddur á íslenzku (Harmonia evangelica), en skýring-
arnar ekki.
Það var engin furða þó að þetta mikla skýringarrit væri mikið notað,
°9 Vídalín sýnist líka nota það allóspart, einkum framan af. Sjöorða-
^ö^in 0g prédikanir hans út af píningarsögunni eru með köflum svo að
se9|a þýddar úr Harmoníu. Aftur á móti ber miklu minna á þessu í
P°stillunnj Fáeinar prédikanir má að vísu segja að sé all-skyldar Har-
m°níu. en annars nofar Vídalín Harmoníu ýmist ekkert, eða þá aðeins
sv° að segja til þess að koma sér af stað. Hann noiar Harmoníu stundum
°9 hafskipin nota dráffarbátana til þess að koma sér úr höfn, en
ak® svo skriðinn af eigin rammleik.
skuli
það
V1 verður ekki neitað, að það rýrir heldur gildi Vídalíns, að það
"ú koma upp úr kafinu, að hann er ekki frumlegri en þetta. En
er þó næsta einkennilegt, að það verður ekki séð, að Vídalín sé
e,lt Þyngra um mál eða að hann sé neitt ófróðari í biblíunni eða fá-
æ'iar’ að myndum og líkingum þegar hann hverfur alveg frá Harmoníu.
er því ærið leiðinlegt, að hann skyldi vera að sækja til þessara
f'endu ágætismanna, það sem hann sýnilega gat gert eins vel hjálparlaust.
Þá sýnir dr. Arne Möller fram á það, að Jón er í nokkrum prédik-
nutr> allháður enskri bók, er hann sjálfur þýddi. Er sú saga næstum
1 sk°pleg. Vídalín þýðir bók þessa. Hann notar hana í prédikunum
UfHstaðar nálega orði til orðs, og bókin er ekki gefin út. Svo rekst
I oe síðar á handrilið að þýðingunni og þykir hún svo ágæt, að
I _ nn Sefur hana út, en gætir þess ekki, að með því var hann að aug-
a það, að Vídalín væri ekki sem frumlegastur. Þó mun enginn hafa
'd Þessu eftirtekt.
^r- Arne Möller sýnist hafa sannað mál sitt, að Vídalín hafi stuðst
þessar baekur. Ef til vill hefur Vídalín bara þótt það sómi, að styðja
Sl,t með ívitnunum í jafn viðurkent rit eins og Harmonía var. Ef