Eimreiðin - 01.10.1934, Page 22

348
EINAR BENEDIKTSSON, SJÖTUGUR eimreiðiN
V.
{ heimsskoðun Einars Benediktssonar ber mest á einhygSlu
og algyðistrú. Hann hefur tvímælalaust orðið fyrir áhrifurri
frá austrænni dulspeki, og leitast við að sameina hana og
norræna goðafræði Eddusagnanna í eitt kerfi. Hann hefur
sjálfur í ritgerð sinni Alhygd bent á skyldleika milli Eddu
og Vedabókanna, og í sömu grein skýrir hann frá kynnum
sínum af mönnum frá Austurlöndum, sem sönnuðu honutf
»óbrotið samband við þann anda, sem er ekki bundinn vi5
stund né stað«. I kvæðum Einars gætir einhyggjunnar o3
algyðistrúarinnar upp aftur og aftur. Tvíhyggjan er blekkmS-
Hann sér einhyggjuna í öllu, smáu og stóru, og veit, að sanna
vizku öðlast enginn án þess að koma auga á þetta. Alveran
er ekki til orðin af ólíkum öflum. »Ein bjargföst heild er alt-
í lofti og grunni*. Það er ein allsherjarorka að baki skyU'
heiminum, alheimsandinn, heimsvitundin eða paramatma yóga'
fræðanna, og öll hin sýnilega tilvera er aðeins endurskm
hennar. Hver stjarna, hvert blóm, hver maður og hver kona
er endurvarp frá þessari heimsvitund. Það sem var, er og
verður, er til í eilífri verund alheimsandans, sem hafinn er
yfir öll takmörk tíma og rúms. Skynheimurinn, þetta sem
Hindúar kalla maya, er fálmynd að því leyti, að hann sýn*r
oss ekki sannleikann eins og hann er í raun og veru, etl
hann er endurskin guðdómsins, eins og vér ófullkomnir menn
fáum skilið hann, og verðskuldar því bæði tilbeiðslu og l°*n
ingu. Skáldið fer engar troðnar kirkjuslóðir, en niðurstoður
hans verða að lokum líkar í mörgum atriðum eins og niður
stöður kirkjunnar. Hann á aldrei of sterk orð til að Wsn
blessun trúarinnar og fórnarlundarinnar. í kvæðinu Hnattasun
eru þessi erindi:
Dularlög semur stjarnastiórnin,
með stranga dóma í eigin sök.
Skammuinna æfi, þú verst f vök,
þitt verðmæti gegnum lífið er fórnin.
En til þess veit eilífðin alein rök.
Hafknörinn glæsti og fjörunnar flak
fljóta bæði. Trú þú og vak.