Eimreiðin


Eimreiðin - 01.10.1934, Side 52

Eimreiðin - 01.10.1934, Side 52
378 UM HLÁTUR eimreiðin hlutverk. Og er oss þá ánægja að þessu, sem vér hlæjum að? Er ánægja að heimsku, klaufaskap og skorti á háttprýði ? Vissulega ekki. Sumir fræðimenn telja að vísu ánægjuna vera fólgna í því, að maður stækki í augum sjálfs sín, er öðrum mistekst. En skýringin er sannarlega langt sótt. Auk þess erum vér oft full aðdáunar, t. d. á skopleikaranum, er lætur oss veltast um af hlátri yfir naglaskap og klaufahætti. Og það er mikilsvert að átta sig á því, að vér hlæjum fyrst og fremst að því, sem er persónulegt, mannlegt eða óbeinlínis mannlegt. Vér hlæjum ekki að náttúrufyrirbærum, nema að því leyh- sem þau minna oss á eitthvað mannlegt. Atferli dýra er stundum hlátursefni, eins og t. d. Ieikur hunda við krakka. En vér hlæjum að hundinum af því að oss finst vér skú]a hann, eins og vér skiljum krakkana, er hvortveggja kút- veltast eða elta eða hremma hvert annað. Þetta atriði er mikilsvert að hafa í huga, til þess að skilja hugsanaþráð Mc* Dougalls. Af þessu, sem sagt hefur verið, er sérstaklega tvent ein- kennandi fyrir það, sem hlægilegt er. Fyrst er það, að í ÞV1 felst ávalt eitthvað úr lagi fært, eitthvað skakt, sem valda mundi oss óþægindum, ef vér ekki gætum hlegið að þvl' eins og alt veldur oss óánægju, sem ósamræmi er í og óregla- I öðru lagi er ávalt eitthvað í hinu hlægilega, sem yrði oss til óþæginda, ef það kæmi fram við oss sjálf, eða m. ö. veldur ávalt þeim einhverjum óþægindum, sem þetta kemur fram við. Eina undantekningin er leikarinn, sem beinlíms fremur hið hlægilega í því skyni að framkalla hlátur. væri oss nú varnað þess að hlæja, þá mundum vér, sökun1 þess að oss er meðfætt að finna til með öðrum að einhver)U leyti, finna í meira eða minna ríkum mæli til þeirra óþ^S' inda, sem klaufaskapurinn, vonbrigðin eða auðmýkingin í einu orði mistökin — valda. Maður, sem varnað væri þesS að geta hlegið, en væri að öðru leyti eins og annað fólk °S byggi við sömu kjör, mundi mjög oft þjázt af þyngslum nieð aumkvunarinnar, því að hann hlyti að taka á sig að einhver]U leyti nokkurn hluta af öllum þeim vandræðum, vonbrigðu111 og mistökum, sem hann sæi umhverfis sig. Oss er bjarg3 frá öllum þessum þyngslum samúðarinnar með hlátrinum, sel11
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.