Eimreiðin


Eimreiðin - 01.10.1934, Síða 52

Eimreiðin - 01.10.1934, Síða 52
378 UM HLÁTUR eimreiðin hlutverk. Og er oss þá ánægja að þessu, sem vér hlæjum að? Er ánægja að heimsku, klaufaskap og skorti á háttprýði ? Vissulega ekki. Sumir fræðimenn telja að vísu ánægjuna vera fólgna í því, að maður stækki í augum sjálfs sín, er öðrum mistekst. En skýringin er sannarlega langt sótt. Auk þess erum vér oft full aðdáunar, t. d. á skopleikaranum, er lætur oss veltast um af hlátri yfir naglaskap og klaufahætti. Og það er mikilsvert að átta sig á því, að vér hlæjum fyrst og fremst að því, sem er persónulegt, mannlegt eða óbeinlínis mannlegt. Vér hlæjum ekki að náttúrufyrirbærum, nema að því leyh- sem þau minna oss á eitthvað mannlegt. Atferli dýra er stundum hlátursefni, eins og t. d. Ieikur hunda við krakka. En vér hlæjum að hundinum af því að oss finst vér skú]a hann, eins og vér skiljum krakkana, er hvortveggja kút- veltast eða elta eða hremma hvert annað. Þetta atriði er mikilsvert að hafa í huga, til þess að skilja hugsanaþráð Mc* Dougalls. Af þessu, sem sagt hefur verið, er sérstaklega tvent ein- kennandi fyrir það, sem hlægilegt er. Fyrst er það, að í ÞV1 felst ávalt eitthvað úr lagi fært, eitthvað skakt, sem valda mundi oss óþægindum, ef vér ekki gætum hlegið að þvl' eins og alt veldur oss óánægju, sem ósamræmi er í og óregla- I öðru lagi er ávalt eitthvað í hinu hlægilega, sem yrði oss til óþæginda, ef það kæmi fram við oss sjálf, eða m. ö. veldur ávalt þeim einhverjum óþægindum, sem þetta kemur fram við. Eina undantekningin er leikarinn, sem beinlíms fremur hið hlægilega í því skyni að framkalla hlátur. væri oss nú varnað þess að hlæja, þá mundum vér, sökun1 þess að oss er meðfætt að finna til með öðrum að einhver)U leyti, finna í meira eða minna ríkum mæli til þeirra óþ^S' inda, sem klaufaskapurinn, vonbrigðin eða auðmýkingin í einu orði mistökin — valda. Maður, sem varnað væri þesS að geta hlegið, en væri að öðru leyti eins og annað fólk °S byggi við sömu kjör, mundi mjög oft þjázt af þyngslum nieð aumkvunarinnar, því að hann hlyti að taka á sig að einhver]U leyti nokkurn hluta af öllum þeim vandræðum, vonbrigðu111 og mistökum, sem hann sæi umhverfis sig. Oss er bjarg3 frá öllum þessum þyngslum samúðarinnar með hlátrinum, sel11
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.