Eimreiðin - 01.10.1934, Síða 75

e'mreiðin
B]ARGRÁÐIN OG BÆNDURNIR
401
kreppulánum, sem ríkissjóður bæri ábyrgð á og borgaði, ef
vanskil yrðu. Engar ráðstafanir voru þó gerðar til þess að
fyrirbyggja, að skuldir söfnuðust á ný og alt færi í sama farið.
Ekki var heldur séð fyrir því á neinn hátt, að búskapur yrði
framvegis lífvænlegur atvinnuvegur. Miklu fé (13 miljónum)
Var varið í þessar ráðstafanir og jarðabótastyrki, en gagnið
hæpið, ef atvinnuvegurinn getur ekki borið sig áður langt
Utn líður. Eftir á hefur sú krafa komið frá bændaflokknum,
bændum verði líka trygt viðunandi verð fyrir afurðir þeirra
°9 frá Framsóknarflokknum (bændafundi), að bændum verði
la2t fé úr ríkissjóði, eins og ómögum.
4) Þjóðverjar rista dýpra í þessu máli en allir aðrir. Þeir
n°ta að vísu verndartolla og innflutningshöft eins og Eng-
jendingar, til þess að bændur fái viðunandi verð fyrir afurð-
lrnar, segja þetta nauðsynlegt, en þó ekki aðalatriðið. Bænd-
anna mesta mein er ekki fjármálalegs eðlis að þeirra hyggju,
heldur hitt að þeir hafi, ef svo mætti segja, beðið tjón á sálu
s>nni. Skoðun þeirra mætti ef til vill lýsa á þessa Ieið:
Sú var tíðin að bændurnir bygðu landið, að þýzka þjóðin
Var bændaþjóð, bændurnir helzta og merkasta stéttin og vissu
Vel af því. Þeir voru sjálfseignarbændur og áttu jarðirnar
skuldlausar, því þá var það ekki orðið móðins að vaða skulda-
SuPu upp í axlir og búa við endalausa bankaánauð. Þá var
lorðin ættarstolt og ættardýrgripur og var sjaldan keypt eða
Seld. Bóndinn skoðaði hana sem atvinnu sína og athvarf, en
Slzl af öllu sem gróðafyrirtæki eða braskfé.
afstaða bóndans var að mörgu ólík annara manna.
að var hann sem erjaði og ræktaði alt landið, sem >fram-
e‘ddi brauðið úr jörðinni* o'g fæddi alla þjóðina. Og það
v°m bændurnir sem áttu börnin, voru nokkurskonar feður
Ploðarinnar, því mannfjölgun var lítil í borgunum og hefur þó
j^'nkað síðan. Það skifti því miklu að bændurnir væru góður
Vnstofn, gott fólk í orðsins beztu merkingu, því þangað áttu
estir aett að rekja. Það var eins og bændurnir væru undir-
slaða alls í landinu, og alt undir því komið að hún væri traust.
Hvernig hefur svo alt þetta skipast? Bændurnir hafa flestir
orfið frá sínum gömlu siðum og hugsunarháttur þeirra breyzt
slórum. Þeir hugsa um jörð sína og bú sem gróðafyrirtæki,
26