Eimreiðin - 01.04.1936, Síða 76

180
BLAÐAMENSKA MATTH'. JOCHUMSSONAR
BIMnEIÐlN
mörg af hans fegurslu Ijóðum, sem síðan hafa lifað á hvers
manns vörum. Þau ein mundu gera blöð séra Matthíasar að
merkisritum í islenzkum bókmentum.
Enn skal hér getið tveggja ritgerða, sem eru nokkuð ein-
stæðar í lilöðum lians. Það eru ferðasögur tvær. Hin fyrr*
er um ferð með »Díönu« norður um land, og birtist hún 1
»Þjóðólfi« 1878. Hin ferðasagan er i fyrra árgangi »Lýðs<(
og segir frá ferð skáldsins um Þingej'jarsýslur. í l'erðasögu111
þessum er gnótt fagurra og skáldlegra lýsinga, en auk þesS
er inn í þær iléltað mörgum af hans beztu kvæðum, sem
ferðalögin hafa geíið tilefni til. Þannig eru kvæðin »Eggel|
()lafsson«, »Guðbrandur Hólabiskup« og »Eyjafjörður« 1
»Díönu«-ferðar-greininni, en »Dettiloss« í ferðasögunni fra
Þingeyjarsýslum. í upphafi þeirrar ferðasögu lýsir séra
hías skoðun sinni á ferðalögum á þessa leið: »Engin skeintan
er uppbyggilegri en ferðalög. Bækur og listir, samkvænii og
sýningar, lílið og reynslan, — þetta veitir að vísu meginefni oP
máttarviði mannlífsins, en lireyíist menn ekki úr stað, ferðist
menn ekki, sjái menn ekki, heyri ekki og skynji lílsins a
móður, náttúruna, verður hver maður eintrjáningur, og Pa
sem hann talar eða ritar, fær ekki líf og litu. Sérstaklega er
rithöfundum og listamönnum ómissandi ferðalög ekki s'
mjög til þekkingarauka sem til lífskveikju fyrir fjör og an
ríki«. Hér gat hann talað af reynzlunni, því að oft vaí' seI|
Matthías á ferðalagi bæði utan lands og innan, og er o'
hve mikið íslenzkar bókmentir eiga að þakka ferðalögum hanS
Oft mætti séra Matthías aðkasti og ádeilum á blaðaniensku
ferli sínum, einkum fyrir stjórnmálaskoðanir sínar, sem nl(,r°
um þótli nálgast landráð. Ég hef eigi átt læri á því að kynn
mér til hlítar árásir þær. En liitt er víst, að litlu rúmi e} ^
hann til andsvara eða persónulegra deilna. Og aldrei eiu ^ ^
lians skömmótt eða illkvittin, eins og nú gerist lenzka ine ^
blaðamanna. Svör séra Matthíasar eru kurteis og liógvæ1 >
oft spaugsöm og glettin. ,ið
Dómar manna um blaðamensku séra Matthíasar ba a
misjafnir, og oft lieyrir maður því ílej’gl, að hann na ^
lélegur blaðamaður, hringlandi og óákveðinn í sko uU^^
Slíkir dómar munu helzt vera upp kveðnir al þeim,