Eimreiðin - 01.04.1941, Page 119

e>MREIÐI>;
Ritsjá
Jóhctnn Sæmundsson: Manns-
^kaminn og störf hans. Bókaútgáfa
^en n ingarsj ó ðs 19U0.
sú, cr liér um ræðir, er 250
bls. i vanalegu 8 blaða broti, snotur,
alitleg bók og eiguleg lítil bók.
IJar sem bér er um alþýðlega bók-
arátgafu að ræða, má búast við, að
sé skrifuð sem alþýðleg
fræðslul)ók. Þess er lika talsverð
börf.
Höfundurinn er vel metinn og
'°I lærður læknir og nýtur hins
mesta álits sem slíkur.
Kókin byrjar með skemmtilega
ritiiðum formála eftir höfundinn.
*''r l’ar fyrst minnst á liina spurulu
°S forvitnu veru, manninn, og um-
b'erfi hans, þrá mannsins eftir
^æðslu um rök tilverunnar og
sannleikann i hverju máli.
*-n hókin her fullmikinn keim af
áskólavisindum nútimans, sem
t*plega eru við alþýðu hæfi, keim,
Setn her nokkurn vott um einhliða
SJn á efnið eitt og tekur ekki ann-
Silt en það, sem smásjáin sýnir
°fnafræðin skilgreinir. Er það
'kki ásvipað þvi að horfa á tunglið.
-^ðeins önnur hlið þess er sýnileg
fr’á vorri jörð. Af bókinni fær eng-
lnn a®ra hugmynd, ekki einu sinni
■Igátu um, að annað sé til en efnið
e*ft. Þó er það svo, að innan lif-
heima liinnar örsmáu frumu gerist
nokkuð merkilegt, sem vér skiljum
að visu ekki til fulls, en grunar samt,
hvers eðlis muni vera. Það er
samspil og samræmi þess, er gerist
innan allra þessara lifheima, sem
gera manninn hinn andlega mann
ekki siður en hinn líkamlega. í bók-
inni er hinn likamlegi maður kruf-
inn og honum lýst. Formálinn
er efalaust bezti hluti bókarinnar.
Höfundurinn er laus við visinda-
liroka, sem einkennir suma grunn-
færna menn. Hann viðurkennir, að
vísindin séu skcikul og niðurstöður
þeirra ekki ætið sem áreiðanleg-
astar. Höfundurinn er ritfær í bezta
lagi. Ritar hann gott mál, viðfeldið
og kjarnmikið. Kemst hann prýði-
lega fram hjá þeim skerjum, að nota
erlend orð og heiti á liffærum og
störfum þeirra. Ber bókin þess vott,
að höfundurinn er vel að sér i lif-
færafræðinni.
í bókinni er fyrst lýst uppistöð-
unni í likamanum, frumunni, eins
og greina má hana i smásjánni.
Er ]>ar vefjafræði, stutt fósturfræði
og þróunarsaga. Þar næst eru tekin
til meðferðar hin einstöku liffæri:
liúðin, vöðvar, hein og liðir, melt-
ingarfæri o. s. frv.
Það getur jafnan orkað tvimælis,
hve nákvæmlega lýst skuli liffær-