Eimreiðin - 01.04.1947, Blaðsíða 62

134
RÆÐA HERPRESTSINS
EIMREIÐIN
„Það mun vera rétt, að ánamaðkamir fáist ekki við sljörnu-
fræði. En þeir standa okkur framar í friðsemd og kærleika til
náungans, því þeir myrða aldrei hver annan. Auk þess starfa
þeir ötidar í þarfir jarðargróðursins en nokkur íinnur skepna,
að manninum meðtöldimi“.
„Mannssálin liefur verið að fálma sig út úr mvrkrinu í milljónir
ára, — fjötruð lioldi þessa grimma og þunglamalega spendýrs,
þessa liárlausa og lúmska læðupoka, sem vesaldómurinn gerði
að sadista og hugsuði. — Því mannssálin á sér draum um tign
og fegurð, sem hún er sífellt að reyna að gjöra raunverulegan.
Það er orsök allra ófara liennar og liörmunga, en einnig upp-
spretta mikillar liamingju, þegar vel tekst“.
„Hvernig væri að komast að efninu? Eða er ef til vill verið
að ræða þróxmarsögu amöbunnar?“
„Orsök stríða er ranglátur friður“.
„Orsökin liggur dýpra; liún er í sjálfu manneðlinu. Við verðum
að ráða gátur þess, og þá er kannske ekki úr vegi að byrja á
amöbunni?“
Ég held mér sé óhætt að segja, að liin díalektiska efnishyggja
gefi viðunandi sviir við flestum liinum torráðnari gátum. En
annars finnst mér ekki tímabært að brjóta lieilann um goðafræði
og aðrar furður, á meðan einföldustu vandamál þjóðfélagsins eru
óleyst. Kúgarar lieimsins liafa löngum notfært sér allskonar
draugasögur og ævintýri um sælu eftir dauðann, til þess að
ginna alþýðuna og arðræna hana í þessu lífi. En hingað til hefur
ekkert sannast um þennan andaheim. Og á meðan svo er, muniim
við halda okkttr við jörðina og miða starf okkar og lífshætti við
liana“.
„Af öllu heimskulegu þvaðri er efnisliyggjukenningin grát-
broslegust! Þið, sem henni fylgið, lialdið því fram, að við hinir
trúum á ósannanlegt draumarugl. En, með leyfi að segja, á hvað
trúið þið? — Á þetta svokallaða efni, sem þó er sannað að sé
alls ekki til! — Einu sinni tóku vísindamennimir rögg á sig,
sögðu „samtaka nú“ og ætluðu lieldur en ekki að ganga milli
bols og liöfuðs á andlegheitunum. En þeir höfðu þá það upp úr
krafsinu, að „efnið“ skrapp úr höndum þeirra inn í alls ókunnan
fjögurra vídda heim!“
„Þeir era nú samt að reyna að elta það þangað, — og ef til