Eimreiðin - 01.01.1949, Síða 80

72
RITSJÁ
EIMREIÐIW
lagt áhrif trúarbragðanua á sálir
mannanna. — Hann segir ennfremur:
„Mesta friðarvonin er sú, að atvinnu-
málastjórn sósíalismans breiðist um
öll lönd“. Hann vill taka úr einkaeign
þau fyrirtæki, sem gefa ineiri arð
en þarf til framfærslu einnar fjöl-
skyldu og að öll þau náttúrugæði,
sem nokkru skipta, séu þjóðareign.
Vafalaust aðhyllist dr. Björn liinn
hugsjónalcga sósíalisma, sem enn
virðist ekki bafa komizt í framkvæmd,
en ekki landvinningastefnu þá, sem
nú er rekin undir inerki sósíalisma
í heiminuni. — Æðstu dyggð manns-
ins telur B. S. eigingirnina. Sé hún
einbeittlega ræktuð, mun hún „til-
einka manni sein mest og fullkomn-
a6t líf og verða helzti sporinn til
allra framfara ... að lokuni teygir
hún óskasvið sitt yfir allt það, sem
niaðurinn vill lifa og deyja fyrir“.
Og þá finnst lionum gott að deyja,
ef hann er búinn að gleyma einstakl-
ingnum í sjálfum sér fyrir áhuganum
á mikilvægari og lífrænni lilutum.
Einar Arnórsson. Raunsær vísinda-
maður og dómari, sem vanur er að
líta á allar hliðar málanna og kveða
ekki upp úrskurð fyrr en málin eru
skoðuð niður í kjölinn. Ilann ritar
hér um lífskoðanir manna almennt,
án þess að kveða upp úrskurð né
láta uppi ákveðnar skoðanir, enda
efagjarn maður, sem engu vill trúa
né getur trúað, sem ekki er skiljan-
legt honum og sannað. Finnur margt
að kirkju og kenningakerfi liennar.
Telur ekki, að neinn vísindalegur
árangur hafi fengizt af rannsóknum
spíritista á lífinu eftir dauðann. Hann
er fremur svartsýnn á þróun og menn-
ingu nútíiuainanna, telur siðferði og
hegðun fólks síður en svo hrósvert,
talar varlega, en grunar, að ógöngur
séu framundan, og er það að von-
nm. E. A. tekur ekkert, sem er ósann-
að, gilt, lífsskoðun hans má lesa a
milli línanna, þótt liann segi ekki
beinlínis frá skoðun sinni á stjórn
alheimsins, lífi og dauða, og því, sem
á eftir andlátið kemur, enda óvíst að
liann liafi nokkra ákveðna skoðun a
þeim torráðnu gátum.
Gunnar Benediktsson. Hann kveðst
vera kommúnisti, og lífsskoðun hans
víkur ekki hárshreidd frá þeirri trú,
er kommúnistar boða; aðra trú hefur
liann ekki. Kveðst hann enga sjálf-
stæða né persónulega skoðun liafa
á guði, tilveru eða tilveruleysi manns-
sálarinnar, verum og öfluui liins yfit'
skynvitlega (sem hann nefnir svo),
uppruna heimsins, takmarki jarð-
lífsins. -— Mér skilst, að lífsskoðun
hans sé sú, að allt sé fengið, ef eng-
inn á meira en annar, en allir hafa
fæði, klæði og það, sein nefnt er dag-
legt brauð og að því sálarlífi, seni
meltanlegt er slíkri hjörð, sé dreift
jafnt til allra. G. B. stendur ógn af
Bandaríkjunum í Norður-Ameríku,
sem eðlilegt er, þar sem þau ásanit
öðrum engilsaxneskum og germönsk-
um þjóðum leitast við að ráða nið-
urlögum hins „imperialistiska" komni-
únisma Sovét-Rússlands.
Jakob Jónsson. Lífsskoðun hans
grundvallast á trúnni á Krist. Tilgang-
ur mannlífsins er fullkomnun 1
Kristi, en í hoiiuui (Kristi) er guð
opinberaður. Sannfæring séra Jakobs
er sú, að allt, sem Kristi er líkt,
verði sigursælt. Lífsskoðun sr. J. J-
mótaðist þegar í æsku á kristnu
heimili, liann fylgir jafnaðarstefnu og
telur misskiptingu þessa heims gæða
gagnstætt kristilegri kenningu og sið-
ferði. Þó segir hann: „Þrennu slæ
ég föstu. I fyrsta lagi, að maðurinn
verður aldrci heill af því einu, sem
mannlegt skipulag leggur honum til-