Eimreiðin - 01.07.1957, Page 61

LANDIÐ MITT OG LANDIÐ YKKAR
213
bua jafnframt yfir nýbreytni, sem endurspeglar hinar sér-
stæðu aðstæður í nýju heimkynnunum. Auðvitað er hér sá
roeginmunur á, að einangrun íslands rauf öll fyrri tengsl
Dorskunnar og íslenzkunnar, en hin nánu samskipti vorra
önia hafa hins vegar gert amerískunni og enskunni kleift að
'ifa sem tvær greinar sörnu tungu. í fyrirlestri um norskuna
1 Ameríku lýsti ég því, hvað skeður, þegar aðkomumál flyzt
lnn á landssvæði, þar senr rótgróin tunga er þegar fyrir. Ég
ieitaðist við að lýsa því, hvernig hið aðflutta mál fellur smám
saman undir yfiiTáð þeirrar tungu, sem fyrir er, og verður
'°ks að víkja fyrir lrenni. Þessi hafa orðið örlög nær allra að-
iiuttra mála, og er sjálfsagt óhjákvæmilegt, ef Bandaríkja-
rnenn eiga að vera ein þjóð en ekki margar.
hetta var þá sumt af því, sem ég drap á í fyrirlestrum mínum.
^n hinn þröngi, vísindalegi stakkur, sem slíkum háskólafyrir-
lestrum er ávallt sniðinn, gaf mér ekki tækifæri til þess að
ræða að neinu gagni þær hugmyndir, sem styðja vonir mínar
Urn nánari menningartengsl íslands og Bandaríkjanna. Alveg
ems og ég hlýt að lrarma slit þeirra menningartengsla, sem
uPPi voru á víkingaöld, þá mun ég einnig harma slíkt nú á
Pmum. Það getur auðvitað vel verið, að einhver, sem nú
hlustar á mál mitt, segi sem svo: En við höfum þegar of náið
Samband við Ameríku. Já, það er hverju orði sannara, að
Reykjavík ber með sér mjög augljós amerísk áhrif. Þetta er
ef til vill það, sem Bandaríkjamaðurinn rekur fyrst augun í,
Þegar hann kemur hingað. Amerískar bifreiðar, málaðar
skærum litum, þjóta fram hjá. Dagblöðin auglýsa mikinn
l°lda af amerískum vörum. Flestar kvikmyndir, sem sýndar
eru 1 kvikmyndahúsunum, eru amerískar. í bókaverzlunun-
Um er fjöldi amerískra bóka, bæði á frummálinu og í íslenzkri
1 yöingu. Þar eru einnig amerísk tímarit á boðstólum og efni
UlargTa íslenzkra tímarita virðist að mestu þýtt úr ensku. Á
, Usleikjum er tónlistin að mestu amerísk eða byggist á ame-
rrskum dægurlögum.
Þetta er allt hreinasti sannleikur, og ég ætti að vera með
Peim fyrstu til að fordæma mikið af þessum áhrifum. Ég for-
‘Crni inikið af þessu heima í Bandaríkjunum eins og í öðr-