Eimreiðin - 01.07.1957, Síða 64

216
EIMREIÐIN
Englands, Pennsylvaníu og New Yorkfylkis og öðrum ná-
lægum fylkjum eru heil héruð, þar sem sömu f jölskyldurnar
hafa verið búsettar í meir en þrjú hundruð ár. Þetta er að
vísu stuttur tími borið saman við þúsund ár íslands, en það
er langur tími, þegar hann er borinn saman við þann ára-
fjölda, sem flestir hafa átt búsetu í Reykjavík.
Þá er annar stór og merkilegur þáttur amerískrar nútíma-
menningar, sá, sem tengdur er menntaskólum og þeim há-
skólum, er liggja víðs vegar um Bandaríkin. Margir þessir
skólar eru í smáborgum, þar sem kennarar og nemendur lifa
rólegu og friðsælu lífi við nám og kennslu. Aðrir háskólar,
svo sem háskólinn í Pittsburgh og Kólumbíaháskólinn í New
York, standa inni í miðjum stórborgunum. Allir eru þessir
skólar samt athvarf þeim, sem elska bækur og nám meir en
verzlun og viðskipti og vilja verja tíma sínum til lesturs og
skrifta. Að vísu eru háskólar okkar í nánari tengslum við það
bæjarfélag, sem þeir starfa í en háskólarnir í Evrópu, en engu
að síður eru þeir fánaberar þeirra vestur-evrópsku mennta-
erfða, sem eru sameiginlegar með þjóðum okkar beggja. Þess-
ir háskólar framkvæma oft hina merkilegustu hluti. Þeir hafa
tekið að sér ýmis störf og þjónustu, sem í Evrópu er í höndum
ríkisins. Til dæmis má nefna, að næstum hver einasti há-
skóli hefur sitt eigið leikhús, þar sem stúdentarnir hljóta
þjálfun í að setja á svið bæði klassísk og ný leikrit. Það hefur
oft verið sagt, að Ameríka hafi engin leikhús nema í NeW
York. Því miður er þetta að nokkru leyti satt, að því undan-
skildu, að um landið þvert og endilangt eru starfandi leikhús
áhugamanna, undir stjórn og handleiðslu sérfræðinga, og
árangur háskólaleikhúsanna er oft athyglisverður. Við háskól-
ann okkar í Wisconsin höfum við til dæmis hið fullkomnasta
leikhús, sem tekur 1300 áhorfendur í sæti. Oft og einatt
styrkja háskólarnir ýmsa starfsemi á sviði tónlistar og ann-
arra lista í landi, þar sem opinber listamannalaun eru ekki
til. Svo að ég nefni enn einu sinni háskólann okkar í Wis'
consin, þá er þar starfandi mjög kunnur listmálari, að nafm
Aaron Bohrod. Einnig er þar starfandi strengjakvartett, sern
nefnist Pro Arte. Önnur starfsemi, sem mjög hefur farið i