Ægir - 01.10.1980, Blaðsíða 15

stöðvanna í samvinnu við opinbera aðila, útvegs-
menn o.fl. gæti aftur á móti komið í veg fyrir enn
eina holskefluna.
Félag dráttarbrauta og skipasmiðja er þeirrar
skoðunar að jafnframt því sem hér er að skapast
m'kið hættuástand þá sé hér einnig að skapast tæki-
æri til verulegs átaks í íslenskri skipasmíði, ef rétt
'erður við brugðisf. Annars vegar þarf að huga að
P'n hvaða skipategundir og stærðir muni leysa þessa
gomlu vertíðarbáta af hólmi og hefjast handa við
ör>nun þeirra. Slíkt hefur verið gert víða erlendis,
t-d. í Noregi og Kanada, í tengslum við nýtingu nýrr-
ar fiskveiðilögsögu. Hins vegar þarf að gera ráð-
stafanir til þess að íslendingar geti smíðað sjálfxr
mestan hluta þessara skipa á samkeppnihæfu verði.
. d þess þarf annað tveggja: Að tryggja mikla aukn-
lngu á afkastagetu þeirra stöðva sem geta smíðað
áta af hentugri stærð, eða, að nýta afkastagetuna
með umfangsmikilli samvinnu og raðsmíði. Síðari
°sturinn þótti hagkvæmari og hefur hann því verið
''alinn. Hann krefst aftur á móti góðrar og vel út-
aerðrar hönnunar, svo og þess, að stöðvarnar fái
Jarmagnsfyrirgreiðslu, sem gerir þeim kleift að
smíða án þess að kaupsamningur hafi fyrirfram
'erið gerður um hvern bát.
Félag dráttarbrauta og skipasmiðja taldi nauð-
sVnlegt að fljótt yrði við brugðist og að þessi mál
- rðu best leyst með samstilltu átaki margra aðila.
élagið fékk því iðnaðarráðuneytið og sjávarútvegs-
raðuneytið í lið með sér til þess að hrinda af stað
Serstöku þróunarverkefni, sem ætlað er að búa is-
enskan skipaiðnað undir að takast á við þau fram-
’ðarverkefni er við blasa. Með þessu frumkvæði
N,ll íslenskur skipasmíðaiðnaður leggja sitt af mörk-
Um til þess að draga úr skaðlegum sveiflum í endur-
jjýjun fiskiskipaflotans og stuðla að því að atvinnu-
1 Islendinga geti framvegis orðið njótandi endur-
nÚunarinnar en ekki einungis veitandi.
Þorsteinn Már Baldvinsson:
Hönnun og framkvæmd
í eftirfarandi grein gef
ég í stuttu máli yfirlit
yfir hvernig verði staðið
að hönnun þeirra fiski-
skipa sem samstarfsverk-
efni Félags dráttarbrauta
og skipasmiðja kveður á
um.
Hönnuninni er skipt nið-
ur í 3 meginþætti:
1. Frumhönnun.
2. Rekstraráætlun -
arðsemisútreikn-
ingar.
3. Tæknileg hönnun.
Þættir 2 og 3 tengjast hvor öðrum náið og vinn-
ast því að hluta til saman.
Nauðsyn góðrar undirbúningsvinnu.
Fiskiskip er bæði flókið og dýrt atvinnutæki.
Það mætti því ætla að að baki ákvörðunar útgerðar-
manns um að ganga til samninga við skipasmíða-
stöð um að láta byggja fyrir sig skip lægi mikil
undirbúningsvinna, þar sem búið væri að fara
niður í saumana á útbúnaði skipsins, verði á hlutum,
rekstrarmöguleikum, útboð hefðu verið látin fara
fram o.s.frv. Reynslan er oftast önnur. Samningur
er gerður í snarheitum til þess að hægt sé að senda
inn umsókn um lán til Fiskveiðasjóðs. Það hefur því
reynst lítill tími til að hanna skip sem fullnægir
óskum kaupanda og verðtilboðið er oft tilviljunar-
kennt. Útgerðarmaðurinn uppgötvar smám saman
að hann vill breytingar á fyrirkomulagi, tækja-
búnaði o.s.frv. Hlutir sem valda oftast bæði töfum
og óþarflega miklum verðhækkunum og eru bæði
útgerðarmanni og skipasmíðastöðinni til tjóns.
Við skipulagningu á iðnfyrirtæki í landi þar sem
fjárfestingin er álíka há eru notuð mun nákvæmari
vinnubrögð og getur hönnunarkostnaðurinn farið
upp í 5-8% af heildarfjárfestingunni. Það er enginn
ástæða til að gera minni kröfur við hönnun fiski-
skipa. Flest skip sem verða byggð á næstu árum önn-
ur en togarar verða útbúin til að geta stundað
veiðar með mörgum veiðarfærum. Þetta gerir
sérstaklega miklar kröfur til vandaðra vinnubragða
þar sem aðlaga verður ólíkar kröfur hverjar að
annarri til að ná fram sem bestri heildarlausn.
ÆGIR — 519