Ægir - 01.10.1980, Blaðsíða 23

bresti. Við eðlilegar ástæður er gert ráð fyrir að
afrakstursgeta Norðursjávarsíldar sé 7-800 þús.
tonn á ári.
Norsk-íslenski sfldarstofninn
Eins og fram kom hér að framan hafa síldveið-
ar verið stundaðar við vesturströnd Noregs öldum
sarnan. Var síldin sem þarna veiddist ýmist ókyn-
Þroska smásíld og svokölluð feitsíld sem einkum
Netddist þó við norður Noreg og kynþroska síld
SeiT> kom til hrygningar að vetrar eða vorlagi.
Síldveiðar við ísland hófust hins vegar ekki að
°einu ráði fyrr en seint á síðustu öld. í byrjun
Pessarar aldar þróuðust hins vegar miklar síld-
Xeiðar að sumarlagi við norðurströnd íslands. Þessi
s'ld var mjög feit og hentug til söltunar og varð fræg
undir nafninu Íslandssíld. Á þessum árum hvarflaði
e^ki að neinum að hér væri um sama síldarstofn
raeða er hrygndi við vesturströnd Noregs að
j'etrarlagi en gengi svo vestur á bóginn allt til
slands til fæðuöflunar og var síðari helming ársins
a Islandsmiðum eins og Dr. Árni Friðriksson sann-
a^' eftirminnilega með bók sinni Norðurlandssíld-
'n er út kom 1944 og síðari merkingatilraunir stað-
testu.
Ejórða mynd sýnir afla sem tekinn var úr Norsk-
slenska síldarstofninum á tímabilinu 1950-1974.
Th°usand
(ons
Eins og glögglega sést á myndinni eru það Norður-
lönd sem eiga mestan hluta aflans. Á tímabilinu
1950-1960 er hlutur Norðmanna langmestur enda
höfðu sumarsíldveiðar við fsland þá brugðist mörg
ár í röð. Eftirtektarvert er að nokkru fyrir 1960
hefjast veiðar annarra þjóða á þessum síldarstofni,
einkum Sovétmanna. Hlutur íslendinga í síldar-
aflanum jókst þó mikið um og upp úr 1962 og var
allt að því jafn mikill og hlutur Norðmanna í kring-
um 1965 og 1966. Eftir 1966-67 má segja að allar
þjóðir hafi hætt veiðum á þessum stofni nema helst
Norðmenn. Það er eftirtektarvert að árið 1966 var
heildarafli úr þessum síldarstofni nærri 2 milljónir
tonna en tveimur árum síðar var aflinn ekki nema
1/100 af því sem áður hafði verið.
Ef athuguð er aldursdreifing aflans kemur í ljós að
mjög mikill hluti hans var ókynþroska smásíld
eins og glögglega má sjá á fimmtu mynd en þar
sést að hlutur smásíldar var að tölu til 60 - 99%
af öllum afla sem á land barst úr Norsk-fslenska
síldarstofninum. Sjötta mynd sýnir stærð Norsk-
íslenska síldarstofnsins eins og áætlað er að hann
hafi verið á tímabilinu 1950-1969. Við sjáum að allt
fram til 1966 virðist hrygningarstofninn hafa verið
3-10 milljón tonn en hrynur svo á næstu tveimur
árum niður í fáein þúsund tonn. Þannig er talið að á
árunum 1970 til 1971 hafi svo til engin síld hrygnt
við vesturströnd Noregs. Ef borið er safnan hrun
Norsk-íslenska síldarstofnsins annars vegar og
Norðursjávarsíldarstofnsins hins vegar kemur i ljós
að Norðursjávarsíldin fór ört minnkandi á 10-15
ára tímabili en þetta hrun Norsk-íslenska stofns-
ins varaði hinsvegar aðeins um þriggja ára skeið.
Vísindamenn eru sammála um að smásíldarveiðin
4. mynd. Ajla Norðursjávarsíldar skipl eftir aldri (hlaupandi 5 ára
meðaltöl) 1947-1976.
ÆGIR — 527