Ægir - 01.10.1983, Blaðsíða 19

Tafla 2.
Samanburður á veðurhœð í júní, júlí og ágúst á
árunum 1980, 1981 og 1982 á Siglunesi.
Júní
Meðal- Hámarks-
vindhraði vindhraði Fjöldi daga með
(hnútar) (hnútar) S24hnútar 2=30hnútar
1980 ............ 9,7 24 4 0
1981 ............ 9,8 30 9 3
1982 ............ 10,3 41 9 2
Júlí
1980 ............ 8,4 24 8 0
1981 ............ 9,8 30 9 4
1982 ........... 12,0 37 8 6
Ágúst
1980 ............ 5,6 24 2 0
1981 ............ 7,1 37 8 3
1982 ............ 8,8 (55) 7 3
lítrar á fermetra á dag. Á veturna verður þetta öfugt:
þá eyðist súrefni vegna niðurbrots og oxunar á lífræn-
um efnum. Á tímabilinu 19. ágúst til 29. nóvember
1980 nam súrefnistapið að meðaltali 0.5-0.6 lítrum á
fermetra á dag. Síðari hluta vetrar, þ.e. á tímabilinu
30. nóvember til 22. apríl 1981 var oxunin hins vegar
hægfara og lítið gekk á súrefnisbirgðirnar (um 0.08
lítrar á fermetra á dag að meðaltali). í síðasta dálki
töflu 3 er sýnd útreiknuð súrefnisframleiðsla á grund-
velli mælinganna á frumframleiðni, sem gerðar voru
14. júní 1980 og 23. júní 1981. Séu þessi gildi borin
saman við gildin í 4. dálki töflunnar, má hugsanlega
túlka þau á þann veg, að framleiðni lífræns efnis og
þar með súrefnisframleiðslan hafi verið meiri í júní,
þegar hún var mæld en á öðrum tímum sumarsins,
eða að 50-70% af súrefninu, sem myndaðist, hafi tap-
ast úr salta laginu og þá sennilega í formi loftbóla.
Mjög takmarkaðar upplýsingar liggja fyrir um
endurnýjun dýpstu laganna í Ólafsfjarðarvatni vegna
mnstreymis sjávar um ósinn. Nokkrum mánuðum
áður en þetta er ritað, var komið fyrir leiðnimæli
nálægt botni við brúna yfir sjávarósinn. Mælirinn er
tengdur skrásetningartæki. Með þessum útbúnaði,
sem Eðlisfræðistofa Raunvísindastofnunar Há-
Tafla 3.
Súrefnishagur
Tímabil Fjöldi daga Nettó súrefnisaukning lítrar/m2 lítrar/m2 átímabili ádag Ácetluð súrefnismyndun Dags. lítrar/m'
15/6-19/880 65 25,8 0,40 14/6/80 1.30
20/8-29/1180 102 -54,8 -0,54
30/11 80-22/4 81 144 -11,3 -0,08
23/4-26/5 81 34 2,8 0,08
27/5-24/681 29 20,0 0,69 23/6/81 1.30
22/6-20/782 29 17,3 0,60
21/7-20/882 31 3,3 0,11
skólans lagði til og gekk frá í Ólafsfirði, vonumst við
til, að fáist upplýsingar um það, hve oft á ári og við
hvaða aðstæður sjór gengur inn í vatnið. En á grund-
velli efnarannsókna einna saman hefur verið unnt að
staðfesta, að talsverðar breytingar eigi sér stað milli
ára í dýpsta hluta vatnsins.
Lútstyrkur (alkalinity) vatns er mælikvarði á styrk
þess af svokölluðum anjónum veikra sýra, þar með
talin efni eins og karbónat, bíkarbónat, bórat og
ammóníak. Á 10. mynd sést, að lútstyrkur á 9 m dýpi
í Ólafsfjarðarvatni fór mjög vaxandi frá því að athug-
anir okkar hófust á vatninu og fram til 1981, en lækk-
aði svo talsvert frá 1981 til 1982. Breytingar á seltu
voru nánast spegilmynd af breytingum á lútstyrk, þ.e.
seltan fór í aðalatriðum minnkandi fram til ársins
1981, en jókst síðan. Þetta má skýra á þann hátt, að
því eldri sem djúpsjórinn verður þeim mun minni
verður seltan vegna blöndunar við ferskvatn og jafn-
framt vex lútstyrkurinn m.a. vegna ammóníakmynd-
unar í súrefnissnauða laginu í dýpsta hluta vatnsins.
10. mynd. Selta og lútstyrkur (alkalinity) á 9 m dýpi á mismunandi
ttmum á árabilinu 1978-1983.
ÆGIR-523
SELTA (%o)