Ægir - 01.12.1986, Blaðsíða 17

talinn góður: Þetta er bæði mat
Þjóðhagsstofnunar og SÍF og ætti
því ekki að þurfa að ríkja veru-
legurágreiningurum þessi atriði.
Samkvæmt meðaltalsaðferð-
inni góðkunnu þáertaliðaf Þjóð-
hagsstofnun að afkoma botnfisk-
vinnslunnar liggi með herkjum
réttu megin við núllið, en þá er
líka rétt að minna á tvennt.
Hið fyrra er: Framleiðsluskipt-
ing fyrirtækjanna er ákaflega
misjöfn. Sum eru hIutfalIslega
stór í saltfiski en lítil í frystingu og
svo öfugt. Meðaltalsútkoman
segirmanni því næstafáttaf raun-
verulegri stöðu. Og í annan stað:
Eins og ég greindi frá hér að
framan gerðu frystihúsamenn
alvarlegar athugasemdir við
útreikninga Þjóðhagsstofnunar
og segja að í þeim sé að finna
ofmat á hag frystingarinnar.
Það hefur varla farið framhjá
neinum að útgerðin verður á
þessu ári rekin með hagnaði.
Talið er að hagnaður útgerðar
verði um 7% og er þá reiknað
með 6% ávöxtun stofnfjár. Þetta
eru gleðileg umskipti. í 16 ár hafa
afkomureikningar sýnt neikvæða
niðurstöðu. Það er því kominn
tími til að það breytist.
Þegar slík tíðindi gerast er
vissulega ástæða til þess að fara
um málið nokkrum orðum.
Fyrir það fyrsta er rétt að undir-
strika þá staðreynd að útgerðin
hefur undangengin ár búið við
gengdarlaust tap. Það er því Ijóst
að mjög hefur gengið á eigið fé
útgerðarfyrirtækjanna. Eigna-
staða þeirra er almennt lakari en
hún var. Hagnaður nú mun bæta
ástandið, en það er langur vegur
frá því að unnt verði á þessu ári að
vinna upp það mikla tap sem
verið hefur svo mörg ár. Það er
því gríðarlega þýðingarmikið að
unnt verði að nýta þennan bata
og tryggja að hann verði til fram-
búðar.
í annan staðer Ijóstaðenn villa
meðaltölin okkur sýn. Ef við
veltum fyrir okkur ástæðum batn-
andi afkomu verða fyrir okkur
nokkur atriði sem þyngst vega:
olía hefur lækkað í verði, afli
hefur verið góður, enda farið tugi
prósenta framyfir ráðleggingar
fiskifræðinga og meira hefur
verið selt af ferskum fiski til
útlanda, einkanlega gámafiski,
sem tvímælalaust hefur verið til
hagsbóta.
En ekki er allt sem sýnist. Við
hljótum að vísu að gefa okkur að
almennt batnandi afli og lækkun
olíuverðs hafi bætt hag útgerðar.
En öðru máli gegnir um sölu á
ferskum fiski. Ýmsir útgerðar-
staðir geta ekki nema í litlum
mæli nýtt sér ferskfisksölu.
Afkomumynd sem byggir á
tekjum af sölu á ferskum fiski
gefur því ekki rétta mynd fyrir allt
landið, eins og Kristján Ragnars-
son formaður LÍÚ, benti á í setn-
ingarræðu Landssambandsfund-
arins í Vestmannaeyjum 5. nóv-
ember s.l.
Skjótt skipast veður í lofti.
Óvíða á þetta gamla máltæki
betur við en einmitt í sjávarút-
vegi. Okkur rekur örugglega vel
minni til þess að ekki eru liðnir
nema fáeinir mánuðir síðan að
fjölmörg skip og togarar voru á
nauðungaruppboði. Nú gleðj-
umst við yfir hagnaði á útgerð.
Það eru heldur ekki nema sárafá
ár síðan að við horfðum upp á
hrun loðnuveiðanna og stórlegan
samdrátt í bolfiskveiðum. Nú er
afli loðnu í hámarki og botnfisk-
afli almennt góður. Það er heldur
ekki langt síðan að engin teikn
voru á lofti um lækkað olíuverð.
Við skulum ekki gleyma því að
enginn hérlendur aðili getur haft
nein áhrif á verð á olíu. Þar er við
miklu stærri aðdeila. Stjórnmála-
legar aðstæður í framandi heims-
hlutum eru þar ráðandi þættir.
Þá skulum við líka minnast þess
að ekki eru nema nokkur ár síðan
að gengisþróun Evrópumynta var
á þann veg að fiskútflutningur til
Evrópu var ekki fýsilegur kostur.
Það átti jafnt við um ferskan fisk
og frystan.
Allt þetta rifja ég hér upp til að
undirstrika að hin jákvæða
útkoma útgerðarinnar sýnist geta
orðið æði fallvölt. Hún byggist á
atriðum, sem geta brugðist til
beggja vona. Það er því ekki
frekar en fyrri daginn á vísan að
róa í þessari atvinnugrein. Það er
í Ijósi þessa sem ég undirstrika
alveg sérstaklega þýðingu þess að
útgerðarmenn geti fengið að nýta
það lag sem nú er að skapast til
þess að búa í haginn fyrirframtíð-
ina. Við verðum að minnast þess
sjálfir og jafnframt að gera lands-
feðrunum þetta Ijóst.
Það getum við gert með
ýmsum hætti. Nú liggur til að
mynda fyrir Alþingi fjárlagafrum-
varp þar sem gert er ráð fyrir að
sérstakur skattur verði lagður á
olíuvörur. Eigum við að láta þau
ósköp yfir okkur ganga? Vitaskuld
ekki. Ég spyr: til hvers eru samtök
sjávarútvegs ef þau samþykkja
þetta óréttlæti. Ég segi samtök
sjávarútvegs, vegna þess að hér
erekki um neitt einkamál útgerð-
ar að ræða, heldur ekki síður mál
sjómanna. Að minnsta kosti er
það Ijóst að það stoðar lítt fyrir
sjómenn að gera kröfu um hlut-
deild í lækkandi olíuverði á sama
tíma og ríkið tekur bróðurpartinn
til sinna þarfa. Svo mikið er búið
að fjalla um þessa ólukkans skatt-
heimtutillögu að engin ástæða er
til að fjölyrða um hana frekar. En
það mega umbjóðendur okkar á
Alþingi vita að við munum fylgj-
ast vel með framvindu þessa
máls.
Ég hef gerst nokkuð fjölorður
um útgerðarþáttinn. Það er að
vonum. Þegar þau tíðindi gerast
ÆGIR - 717