Ægir - 01.10.1992, Qupperneq 25

10/92
ÆGIR
521
Snertir hrun síldarstofna, breyting-
ar 'i göngum síldarinnar og síðast
ee ekki sízt óvæntar og oft
Vndilegar breytingar á markaðs-
stöðunni.
. V'ð höfum upplifað breytingar
.^síldargöngum, sem haft hafa í
r með sér óbætanlegt tjón fyrir
a Xjnnulífið í heilum landshlutum.
1 höfum upplifað hrun síldar-
s °lna, sem leitt hefir til alvarlegs
h na^a8svanda fyrir þjóðarbúið í
d 0g við höfum einnig upplif-
síldveiðibann, sem eyðilagt
hefir margra ára eða áratuga
markaðsuppbyggingu.
í sambandi við þessar kollsteyp-
ur má nefna sem dæmi hvarf
norsk-íslenzka síldarstofnsins af
miðunum við Norðurland og síð-
an hrun þess stofns eftir margra
ára uppgripaveiðar austur og
norðaustur af landinu. Einnig má
nefna síldveiðibannið 1972-
1974, sem m.a. eyðilagði tveggja
áratuga uppbygginarstarf varð-
andi sérstaka markaðsöflun fyrir
Suðurlandssíldina. hetta veiði-
bann leiddi einnig til niðurskurð-
ar á sérstökum kvóta fyrir saltaða
síld í viðskiptabókun íslands og
Sovétríkjanna, sem kostaði mikil
átök að ná aftur samkomulagi
um.
Síðast en ekki sízt má nefna
ýmsar skyndilegar stjórnmálalegar
aðgerðir í sumum markaðslönd-
unum, sem leiddu á sínum tíma
til þess að stórir og þýðingarmiklir
markaðir, sem byggðir höfðu ver-
ió upp með mikilli fyrirhöfn, glöt-
uðust. Má í því sambandi nefna
innflutningsbann og/eða innflutn-
ingshindranir í Austur-Þýzkalandi,
Rúmeníu og Póllandi og stórfelld-
ar hækkanir á tollum á saltaðri
síld í löndum Efnahagsbandalags
Evrópu, sem leiddu m.a. til þess
að stór og hagstæður markaður
fyrir ediksöltuð flök í Vestur-
Þýzkalandi tapaðist að mestu.
Einnig skal í þessu sambandi
minnt á að oft hefir gengið
skrykkjótt að ná samningum um
saltsíldarsölu við Sovétríkin frá því
að viðskiptasamningurinn frá
1953 var undirritaður. Nýjustu
kollsteypuna í sambandi við þau
viðskipti höfum við upplifað á
tveim síðustu vertíðum, er síldar-
sölur til þessa stærsta markaðs-
svæðis hafa brugðizt þrátt fyrir aó
sérstakur saltsíldarkvóti hafi verió í
viðskiptasamningum við Sovétrík-
in og síðar rússneska samveldið.
Vegna framangreindra óvissu-
þátta, takmarkaðs geymsluþols
síldarinnar og þar sem kröfur
hinna ýmsu kaupenda um teg-
undir, verkunaraðferðir, stærðir
o.fl. eru mjög misjafnar, jafnvel
innan hvers markaðslands, má
fullyrða, eins og áóur er sagt, að
síldarsöltunin sé einhver áhættu-
samasta atvinnugrein, sem stund-
uð er hér á landi.
Vegna þessarar sérstöðu at-
vinnugreinarinnar hafa menn ver-
ið sammála um að nánast sé úti-
lokað að framleiða saltaða síld án
þess að salan sé tryggð með fyrir-
Tafla 2
Síldarsöltun á vertíðinni 1991/1992
eftir söltunarstöðvum
Síld önnur Ferskflökuð Samtals
~~ en flök síld tunnur
a^frystistöó l’órshafnar hfv hórshöfn _ 2.163 2.163
^|>n8i hf., Vopnafirði s 'ðjan Dvergasteinn hf., Seyðisfirði s.^ndarsíld hf„ Seyðisfirði 'larvinnslan hf., Neskaupstað 'Wn W., Eskifirói 1.749 - 1.749
3.588 - 3.588
4.123 2.901 7.024
5.528 3.818 9.346
150 _ 150
nöþjófur hf„ Eskifirði 1.748 7.215 8.963
^ðfrystíhús Eskifjarðar hf. j^berg hfv Eskifiröi 2.788 1.821 4.609
813 _ 813
vlskverkun G.S.R. hf., Reyóarfirói perk,akar hf., Reyðarfiröi q ars,ld hf., Fáskrúðsfiröi g nnarstindur ht'., Breiðdalsvík Fis^dst-dur hf., Djúpavogi '^jölsverksmiðja Hornafjarðar hf. 1.002 - 1.002
768 - 768
9.161 2.732 11.893
1.988 3.318 296 1.988 3.614
4.164 6.028 10.192
Hr'n"ey Ef., Hornafirði í*™** Vestmannaeyja hf. fisk'1^ ^fmannaeyja hf. yt ' ian W- og (sfélag Vestmannaeyja 8.462 1.844 10.306
- 2.153 2.153
- 863 863
1.082 - 1.082
Q. ns*Ustöðin hf., Vestmannaeyjum 1.165 1.906 3.071
Fi , ,,'nSur hf-, I’orlákshöfn anes hf„ Grindavík hJ°8Ur hf„ Grindavfk 848 420 1.268
3.025 3.407 6.432
462 - . 462
0|) hf„ Grindavík 157 - 157
þ ?Snes hf„ Grindavík fiskjÖrn hf„ Grindavfk V(;rkun Arneyjar, Sandgerði MiðneS hf-‘ San<fgerði s,'ðneshf„Keflavík V,l,fr°st hf„ Keflavík FSmarhf-Vogum Ha ^nnsloskólinn, Hafnarfirði 2.249 1.237 3.486
698 990 1.688
68 - 68
- 167 167
809 _ 809
527 537 51 527 588 '
15 - 15
^^i[^_Böðvarsson hf., Akranesi 1.984 - 1.984
"*amtals tunriur 62.976 40.012 102.988