Tímarit lögfræðinga - 01.12.1951, Blaðsíða 20

234
Timarit lögfræðinga
En úr því að þetta er ekki berum orðum tekið fram og
forseti gæti ekki losnað nema skv. hinni fyrirhafnarsömu
aðferð skv. 3. mgr. 11. gr., ef þessi skilningur væri valinn,
verður alls ekki litið svo á.
Aftur á móti veldur missir kjörgengis, embættisafglöp
eða annað slíkt eitt út af fyrir sig ekki stöðumissi. Þar
verður að fara svo að sem í þessu stjskr. ákv. segir.
2) Hugsanlegt er, að krafa um frávikning forseta komi
fram á Alþingi, ef meiriháttar stjórnmálaágreiningur verð-
ur út af störfum forseta, jafnvel þó að hann hafi út af
fyrir sig ekkert brotið af sér í starfi sínu. Er m. a. s.
mjög líklegt, að skipti forseta af stjórnarmyndun, meiri
en Alþingi þætti góðu hófi gegna, gæti leitt til slíkrar
kröfu. Þessu ráði verður einnig beitt, ef forseti brýtur
af sér í starfi sínu, misbeitir stöðu sinni og gerir sig
sekan um refsiverðan verknað utan starfsins, en fæst þó
eigi til að segja af sér, missir heilsuna, án þess að vilja
góðfúslega láta af störfum o. s. frv.
3) Tillaga um að svifta forseta störfum skal borin fram
í Sameinuðu Alþingi og þarf hún ekki nema einnar um-
ræðu. Nauðsynlegt er að % hlutar þingmanna lysi beinum
stuðningi við tillöguna. Það er ekki nóg, að % hlutar
greiddra atkvæða geri það. Jafnskjótt sem Alþingi hefur
samþykkt slíka álvktun, verður forseti að láta af störfum
um sinn, og taka varamenn hans þá við, svo sem nánar
segir í S. gr. stjskr.
Eðlilegast er, að um þjóðaratkvæðagreiðsluna væri sett
sérstök lög. Á meðan svo er ekki gert, sýnist rétt að fylgja
1. nr. 36 1945, eftir því sem við á.
Með hliðsjón af 3. gr. laga nr. 36 1945 er eðlilegast, að
forsætisráðherra ákveði, hvenær atkvæðagreiðslan fari
fram á þeim tveggja mánaða tíma, sem ákveðinn er. En
vel getur svo farið, að hún verði að vera um hávetur, og
er það í ósamræmi við það, sem segir um forsetakjör. At-
kvæðisrétt hafa hinir sömu og við forsetakjör, sbr. 5 gr.
stjskr. Þetta er raunar ekki berum orðum sagt, en liggur
í augum uppi.