Tímarit lögfræðinga - 01.12.1952, Side 32

216
Timarit lögfrœSinga
landhelgi. Tilslökun sína bygg'öu þeir á því, að Noregur
ætti vegna sögulegrar hefðar rétt til þeirrar landhelgis-
víðáttu. Ennfremur viðurkenndu þeir, að Varangursfjörð-
ur væri innan norskrar landhelgi sem innsævi og Vestur-
fjörð sem hluta af norskri landhelgi. Meðan á málflutn-
ingnum stóð, gerðu þeir ennþá víðtækari tilslakanir, aðal-
lega að því er snerti landhelgi nokkurra ótiltekinna fjarða
og sunda, svo að segja má, að þeim hafi nokkuð verið runn-
inn móðurinn og að kveðið hafi við allt annan tón hjá þeim
nú en á árunum 1911—12, þá er þeir voru einir allsráðandi
á höfunum.
Réttarkröfur Breta í málinu voru í 14 liðum. Var þar
haldið fram ýmsum reglum, sem þeir töldu gilda að alþjóða-
rétti, til ákvörðunar landhelginni. Það er athyglisvert við
hina 14 kröfuliði, að þar er hvergi vikið að þriggja sjó-
mílna kenningunni sem reglu alþjóðaréttar, þ. e. að víðátta
landhelginnar skuli miðuð við þrjár sjómíiur frá strönd
hlutaðeigandi ríkis. Svo virðist sem Bretar hafi ekki treyst
sér til að láta það atriði koma til úrlausnar dómstólsins,
svo sem þeir hefðu vel getað gert, þótt þeir viðurkenndu
sögulegan rétt Noregs til fjögurra sjómílna. Þeim hefur
að líkindum þótt of mikið í húfi, ef henni yrði hafnað af
dómstólnum, en þó hafa þeir ekki viljað falla frá þeirri
kenningu. Þessvegna komu þeir henni að í málflutningi
sínum. Hið helzta, sem þeir héldu þar fram, var það, að
þjóðaréttur heimilaði yfirleitt ekki neinu ríki að telja sér
rýmri landhelgi en 3 sjómílur frá strönd ríkisins, nema
það hefði öruggan sögulegan rétt til stærri landhelgi. Enn-
fremur að landhelgislínan skyldi fylgja strandlengjunni
inn í fjörðu og flóa, án tillits til nokkurrar landfræðilegrar
sérstöðu. Aðferð þessi hefur af þeim verið kölluð „The Tide
Mark Rule“ eða „The Coastal Line Rule“ og mætti kalla
hana f jöruborðsreglu á íslenzku. Frá þessari reglu væri þó
sú undantekning, að þjóðaréttur heimilaði, að grunnlínan
skylai dregin þvert fyrir mynni fjarða, þar sem breidd
þeirra væri 10 sjómílur.
Bretar lögðu áherzla á þá hlið málsins, að dómurinn stað-