Tímarit lögfræðinga - 01.01.1954, Page 11

tnilli löggjafarvalds og framkvæmdarvalds skýrari. Slíkar
raddir hafa m. a. komið fram í sambandi við þá endur-
skoðun stjórnarskrárinnar, sem er og verið hefur á döf-
inni um nokkurt skeið. Enn er óséð, hversu almennt fylgi
þau sjónarmið eiga hjá þjóðinni. Sannleikurinn er sá, að
margir þeir menn, sem átt hafa hlut að samþykktum um
þessi mál á hinum og þessum fundum á undanförnum ár-
um, hafa ekki gert sér næga grein fyrir því, hversu afstöðu
alþingis og framkvæmdarvaldshafa er í raun og veru hátt-
að. Er það þó frumskilyrði þess, að menn geti tekið skyn-
samlega afstöðu til þeirra stjórnarskrárbreytinga, sem hér
og þar hefur verið hreyft. Umræður um þessi mál, þar sem
á þau er litið frá ýmsum hliðu'm og einstök atriði brotin
til mergjar, geta gert gagn.
Stundum er talað um löggjafarvaldið og framkvæmdar-
valdið, svo sem þessir tveir þættir ríkisvaldsins væru í eðli
sínu hvor öðrum algerlega óskyldir og óháðir. Svo er þó alls
ekki. Löggjafinn leggur grundvöll að meðferð framkvæmd-
arvaldsins. Stjórnarframkvæmdin er lögbundin að meira
eða minna leyti. Landslög setja almennar reglur um stjórn-
sýsluna, um verkefni hennar, skipulag og starfsháttu, að
svo miklu leyti sem stjórnarskráin geymir ekki bindandi
eða tæmandi fyrirmæli um það efni. Stundum mæla
sett lög meira að segja fyrir um tilteknar stjómarfram-
kvæmdir.
Segja má, að áhrif alþingis á stjórnarstefnu og stjórn-
arframkvæmdir almennt eigi fyrst og fremst rætur að
rekja til þessarar innbyrðis afstöðu löggjafarvalds og
framkvæmdarvalds, þ. e. a. s. byggist á sjálfri lagasetn-
ingunni. Flestir telja þessa skipan sjálfsagða og eðlilega.
Áhrif þau, sem alþingi hefur með lagasetningunni á með-
ferð framkvæmdarvaldsins, sæta að jafnaði ekki andmæl-
um. Að vísu geta verið skiptar skoðanir um, hvernig lög-
gjöf eigi að vera úr garði gerð að þessu leyti, þ. e. hversu
ýtarleg og sundurliðuð fyrirmæli hennar skuli vera. Því
skilmerkilegri og sundurliðaðri sem hin einstöku lög eru,
o