Tímarit lögfræðinga - 01.10.1974, Side 22

tímabili, er í 17. gr. vinnulöggjafarinnar, en samkvæmt henni er heim-
ilt að beita verkfalli til að knýja fram fullnægju á rétti, sem Félags-
dómur hefur dæmt aðila að kjarasamningi til handa.
Rísi deila út af því, hvort ákveðin tilvik falli undir friðarskyldu
kjarasamnings, er aðalreglan sú, að óheimilt er að hefja ófrið út af
því kjaraatriði, fyrr en dómur hefur gengið um það ágreiningsatriði,
sem um er að tefla, sbr. meginreglu 17. gr. vinnulöggjafarinnar. Sama
er um það, ef annar samningsaðila heldur því fram, að kjarasamn-
ingur sé fallinn niður eða að hann sé einhverra hluta vegna ekki leng-
ur við hann bundinn. Aðstæður og efni deilu geta þó stundum skipt
máli um það, hvernig á þetta er litið.
í því sem hér hefur verið sagt um friðarskylduna felst það, að
athafnir stéttarfélags megi ekki beinast að því að hnekkja, breyta
eða taka upp baráttu fyrir atriðum, sem útkljáð hafa verið með kjara-
samningum. Ef krafa um ákveðin hlunnindi hefur t. d. verið sett fram
við samningsgerð, en ekki verið tekin til greina, verður hún að bíða
næstu samningsgerðar.
Að íslenskum lögum er ekki loku fyrir það skotið, að sami maður
geti verið félagsmaður í tveimur stéttarfélögum í sömu starfsgrein.
Getur þá komið til álita, hversu háttað er skyldum hans eða réttind-
um gagnvart vinnuveitanda, ef kj arasamningur stéttarfélaga hans eða
kröfur af þeirra hálfu gagnvart þeim sama vinnuveitanda, verða ekki
samrýmdar. 1 slíkum tilfellum yrði sá kjarasamningur, er fyrr væri
gerður, að ráða úrslitum um réttarstöðu félagsmannsins. Um þetta
gekk dómur í Félagsdómi 25. júní þ. á.. Og þar sem nokkur bið verð-
ur væntanlega á útgáfu þess dóms í dómsafni þykir rétt að geta
hans nánar.
Málavextir voru þeir, að vélstjórinn A var félagsmaður í stéttar-
félagi vélstjóra á Vestfjörðum. Hann var einnig félagsmaður í Vél-
stjórafélagi Islands, sem tekur til alls landsins. Stéttarfélagið á Vest-
fjörðum hafði gert kjarasamning við Útvegsmannafélag Vestfjarða.
Vélstjórafélag Islands krafðist kjarasamnings við Útvegsmannafélagið
og boðaði til verkfalls í því skyni að knýja fram samninga. Þar sem
vélstjórinn A var þegar bundinn kj arasamningi, sem félag hans á
Vestfjörðum hafði gert við Útvegsmannafélagið, gat Vélstjórafélag
Islands ekki krafist þess að A legði niður vinnu í verkfalli þess félags.
Með því hefði A brotið þá friðarskyldu, sem stéttarfélag hans hafði
gengist undir með þeim kjarasamningi, er það hafði gert.
En hvað er um það, ef athafnir stéttarfélags fela ekki í sér kröfu-
gerð gagnvart gagnaðila að kjarasamningi, t. d. ef stéttarfélag leggur
84