Ægir - 01.02.1995, Blaðsíða 6

„Þegar við leigðum báta til þess að
fiska fyrir okkur varð það hvati til þess
að bátarnir fiskuðu meira en þeir
hefðu gert ella. í sumum tilvikum
hefðu þeir kannski ekki sótt í ýsuna
nema af því þetta samstarf okkar kom
til. Á viðmiðunarárunum 1981-1984
þá voru bátar á okkar vegum að landa
70-150 tonnum á mánuði. Þetta kom
þessum bátum til góða þegar kvóta-
kerfið var sett á og kvóta úthlutaö á
báta miðað við afla viðmiðunarár-
anna. Áður en kvótakerfið var sett á
var fiskvinnsluhús verðmæt eign en
bátur verðlaus. Þetta snerist við á einni
nóttu og bátar urðu verðmætir vegna
kvótans meðan fyrirtæki eins og mitt
urðu verðlaus.
Mér finnst þetta sýna fáránleika
kerfisins í hnotskurn án þess að ég sé
að gera neitt tilkall til kvóta þessara
báta."
Nú sœkir þú allan þinn fisk á mark-
aöinn. Hver er munurinn á því að vera
háður markaðnum eða vera með eigin
hráefnisöflun?
„Það er miklu betra aö skipuleggja
sig með því að versla á markaðnum. Sá
sem er með eigin togara þarf að stýra
vinnslunni eftir veiðunum. Stundum
þarf að keyra mikið magn í gegn í
ódýrar pakkningar, stundum
vantar hráefni."
Gullmoli í dag er
brennisteinn á morgun
„Ferskfiskmarkaðurinn sem
við vinnum á er eins og jójó.
Verðin sveiflast upp og niður
og eftirspurnin gengur í bylgj-
um. Þannig er í rauninni eng-
in framtíð á þessum markaði,
heldur aðeins núið. Dagurinn
í dag og verðið í dag er það
eina sem skiptir máli. Verðið
sem þykir gott í dag getur ver-
ið hörmulegt á morgun"
Fylgir því ekki mikið áiag að
starfa við þessar aðstœður?
„Þab er mikið álag og sést
líka á því að menn endast
ekki lengi í þessari starfsgrein.
Það er óhemja af mönnum
sem koma inn í starfsgreinina
og fara fljótlega aftur. Ég sé nýja menn
næstum í hverri viku. Það heyrast háar
tölur sem freista manna en það sem
sýnist gullmoli í dag getur verið orðið
að brennisteini á morgun.
Það má aldrei slaka á í gæðakröfun-
um en stundum freistast menn til þess
ab kaupa lélegan fisk og skella inn á
tóman markað. Það getur gengið einu
sinni en skellurinn kemur.
Ef þú tapar í þessum bransa þá tap-
arðu öllu. Fiskur sem er hafnað er tap-
aður, þú situr mörg þúsund mílur i
burtu og getur ekkert gert og færð ekki
krónu fyrir."
Tíðkast engar tryggingar í þessari at-
vinnugrein?
„Það er hægt ab kaupa svokallaða
greiðslutryggingu sem tryggir þig gegn
því ab kaupandinn standi ekki í skil-
um. En það tryggir enginn fersk mat-
væli nema fyrir einhverjar fúlgur."
Reginfífl í útflutningi
Er þekkingarleysi algengt hjá þeim
sem freista gæfunnar í þessum bransa?
„Ég hef séð til útflytjenda sem eru
þvílík reginfífl aö þaö er varla á þab
orðum eyðandi. Þeir hafa platab marga
ágætismenn í framleibslu og fengið ab
flytja út fyrir þá. Þessir kappar hafa
ekki haft snefil af markaðsþekkingu og
ekki hundsvit á fiski, hvað þá ferskum
fiski. Þeir hafa komið úr allskonar
starfsgreinum, prestar og alls konar
fólk og hafa reiknað út sitt verð af ein-
tómri bjartsýni og hefur skort allan
bakgrunn og gæðaþekkingu.
Framleiðendur hafa látið glepjast í
góðri trú og það er ótrúlegt hvað
svona skúrkar virðast vera langlífir í
greininni."
Hvað finnst þér þá um framtak fyrir-
tœkis í Hafnarfirði sem auglýsti eftir
uþplýsingum um svikalirappa svo
stofna mœtti til lista yfir þá?
„Það getur verið gott gagnvart er-
lendum kaupendum, sérstaklega ef
framleiðendur eru teknir með á list-
ann, en það þarf að vera mjög vönduð
vinna. Gott fyrirtæki erlendis getur
lent á svörtum lista vegna viðskipta
við slæman útflytjanda."
Hvernig er staðan í þessum útflutn-
ingi nú?
„Það hefur sem betur fer aukist
framboðið á flutningsplássi. Það var
farið að skorta en síðan Cargolux fór
ab fljúga í samkeppni við Flugleiðir í
vetur hefur þab aukist. Við það hefur
útflytjendum fjölgað. Það er dálítið
uppnám á markaðnum því það tekur
hann nokkurn tíma að laga
sig ab auknu framboði.
Það hafa allir gott af sam-
keppni. Vlð útflytjendur
þurftum á þessari samkeppni
að halda en Flugleiðir höfðu
ekkert við hana að gera."
Ekki fagleg gagnrýni
Nú hef ég heyrt þá gagnrýni
á fiskmarkaði að þóknun þeirra
sé orðin of há. Þetta beinist
ekki síst að Fiskmarkaði Suður-
nesja. Er þetta rétt?
„Fiskmarkaöur Suðurnesja
hefur alltaf tekið lægsta sölu-
þóknun og er svo enn þrátt
fyrir svolitla hækkun i sumar.
Við vorum fyrstir með fjar-
skiptamarkaö. Það eru í raun
tvær sölublokkir í gangi. Önn-
ur með miðstöð í Reykja-
vík/Hafnarfirði og hin hér á
Lítil saga um menntun
Logi Þormóðsson rifjaði um þessa gamansögu
með broddi sem gekk manna á milli í Fiskvinnslu-
skólanum áður fyrr.
Þegar kínverskir ráðherrar komu í heimsókn til ís-
lands sýndu þeir áhuga á að fræðast um íslenskt
skólakerfi sem þeim þótti umfangsmikiö miðab vib
höfðatölu þjóðarinnar.
„Vib erum meb geysilega gott menntakerfi," sagði
íslenski forsætisráöherrann og minnti á að ólæsi
væri óþekkt í landinu og langskólamenntun út-
breidd.
„Vib erum með háskóla, þar sitja 5000 manns. Á
undan háskóla koma menntaskólar og þar sitja urn
12000 manns. Þar að auki erum vib með iðnskóla
þar sem við menntum um 1200 manns á hverjum
tíma."
„En á hverju lifið þið?" spurðu Kínverjar.
„Við lifum á fiskveiðum."
„Og hvað eru margir í Fiskvinnsluskólanum?"
„Það voru ellefu í síðasta árgangi."
6 ÆGIR FEBRÚAR 1995