Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.1995, Blaðsíða 48

Tímarit lögfræðinga - 01.12.1995, Blaðsíða 48
Þegar svo er ástatt verður dómur sjálfur að framkvæma „mat“ á því hvað falli utan reglunnar og hvað innan. Ef hið matskennda hugtak, vísireglan eða venjan, sem notast er við er á sérfræðisviði er augljóst að dómur er betur í stakk búinn til að takast á við efni reglunnar ef hann er skipaður þeirri sérfræðiþekkingu sem á reynir heldur en ef hann væri það ekki. Dæmi: Við uppskurð á spítala er því haldið fram að lækni hafi orðið á mistök í læknisverkum sínum vegna gá- leysis. Réttarreglan um gáleysi skírskotar til hátternis „venjulegs“ skurðlæknis í sambærilegri stöðu. Erfitt er fyrir dómstól að meta þetta atriði nema hann hafi sérfræðiþekkingu á að skipa. Hér verður samkvæmt framansögðu sett fram sú skoðun að við alla beitingu réttarreglna, sem fela í sér sérfræðilegt mat eða þar sem sönnunargildi sér- fræðiskýrslna er ákveðið, séu líkur fyrir því að auðveldara sé að ná fram „rétt- um“ dómi þegar dómurinn sjálfur hefur á að skipa sérfræðiþekkingu heldur en ef svo væri ekki. Þetta er skiljanlegt í ljósi þess að öll upplýsingamiðlun er bein innan dómsins en óbein ef sérfræðingar gefa skýrslu utan dóms. Þessi niður- staða hlýtur að vega þungt því að meginmarkmiðið í sérhverju deilumáli er að rétt úrlausn fáist. 9. HVENÆR BER AÐ TILNEFNA SÉRFRÓÐA MEÐDÓMSMENN Hafa verður í huga að dómari þarf að jafnaði að taka ákvörðun um það hvort hann ætli að tilnefna sérfróða meðdómsmenn áður en aðalflutningur hefst í máli. A því stigi er oft ekki víst að hvaða marki geti reynt á sérfræðiþekkingu þeirra. Jafnframt verður að hafa í huga nauðsyn samræmdrar beitingar þess úrræðis að tilnefna sérfróða meðdómsmenn þar eð mismunandi beiting getur leitt til mismunandi dómsúrlausna í sambærilegum málum. Eðlilegt er því að ákveðnar séu viðmiðunarreglur fyrir dómara til að styðjast við í þessu efni. Ljóst er af því sem rakið hefur verið í kafla 7 að dómari skal að jafnaði ekki tilnefna sérfróða meðdómsmenn til að semja skoðunargerð eða gera matsgerð í máli. Hins vegar er honum rétt að tilnefna sérfróða meðdómsmenn ef hann telur að kunnátta þeirra hafi þýðingu fyrir málsúrslit vegna lagareglu sem túlka þarf eða beita, td. til að ákveða sönnunargildi sérfræðiálits. Hafa ber hér í huga að oft er álitaefni í sjálfu sér hvort dómari hafi ekki nægi- lega þekkingu sjálfur til að beita lagareglu eða ákveða sönnunargildi þegar um svonefnd sérfræðisvið er að ræða. Við mat á þessu virðist skipta máli hversu traust gögn dómari telji að liggi fyrir í málinu um efni þeirrar réttarreglu sem um er deilt og einnig hvort hún skipti meginmáli við úrlausn dómsmálsins eða hvort hún sé frekar til hliðar við kjama þess. Héraðsdómari hefur víðtækt mat um það hvort þörf sé á sérkunnáttu í dómi og er æðri réttur sjaldnast í aðstöðu til að hnekkja því mati. Þegar héraðsdómari tekur ákvörðun sína verður hann einkum að meta hvort sérkunnáttu sé þörf til að túlka eða beita lögum, þám. til að ákveða hvað teljist sannað í málinu. Þar sem ganga má út frá því að dómur stefni jafnan að því að dæma „réttan“ dóm í máli virðist ekki óeðlilegt að sérfróðir meðdómsmenn séu fremur tilnefndir 290
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Tímarit lögfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.