Tímarit lögfræðinga - 01.09.1997, Blaðsíða 33

þegar dómsmálaráðuneytið leysir úr málinu. Ef úrlausnin felur í sér breytingu á
forsjárskipan getur komið til þess að forsjánni verði komið á með aðfarargerð
samkvæmt 75. gr. barnalaga.
Urskurður héraðsdóms um forsjá barns til bráðabirgða sætir ekki kæru til
Hæstaréttar, sbr. áður tilvitnaðan dóm í H 1995 602.
6. HVAÐA SJÓNARMIÐ VERÐA LÖGÐ TIL GRUNDVALLAR ÞEGAR
FORSJÁ BARNS ER ÁKVEÐIN TIL BRÁÐABIRGÐA?
Ákvörðun um það hvort foreldrið skuli fara með forsjá bamsins þar til leyst
hefur verið úr forsjárdeilunni ber að taka eftir því sem barninu er fyrir bestu eins
og fram kemur í 36. gr. barnalaganna. Þegar slík ákvörðun er tekin er rétt að
úrlausnaraðilinn tilgreini þau rök sem liggja að baki henni. Með því er átt við
að í úrlausninni þarf að koma fram hvers vegna sú tilhögun sem ákveðin er sé
talin barninu fyrir bestu og hvað hafi haft áhrif við mat á því.
Þótt ekki komi skýrt fram í barnalögunum eða í athugasemdum með frum-
varpi laganna hver tilgangurinn sé með ákvörðun úrlausnaraðila á bráða-
birgðaforsjá verður að ætla að hann sé að ákveða og staðfesta það fyrirkomulag
sem barni er fyrir bestu á meðan forsjármálið er rekið. Um leið er tilgangurinn:
1. að koma í veg fyrir óþarfa röskun á búsetu og högum barnsins
2. að forða því að foreldrið sem er frekara eða yfirgangssamara geti ráðið því
einhliða og án tillits til hagsmuna barnsins hvar það býr á meðan forsjárdeilan
er enn óútkljáð
3. að tryggja að barnið hafi samband við báða foreldra undir rekstri málsins.13
Urlausnaraðilinn hefur því almennt það hlutverk að ákveða það fyrirkomulag
á forsjá barnsins sem því er fyrir bestu á meðan forsjármálið er rekið en það er
gert í ákveðnum tilvikum þegar það á við og í þeim tilgangi sem hér að framan
hefur komið fram.
Rétt er að skoða nánar hvernig úrræði þessu verður beitt. Verður það gert með
eftirfarandi dæmum:
Dæmi I: Ákvörðun um forsjá barns til bráðabirgða getur byggst á því að með
henni verði högum bamsins ekki raskað frekar eða umfram það sem nauðsyn
krefur. Niðurstaðan verður því sú að bamið fái að búa áfram þar sem það býr
þar til leyst hefur verið úr forsjárdeilunni.
I úrlausnum nokkurra mála við Héraðsdóm Reykjavíkur um bráðabirgðaforsjá kemur
þetta þannig fram að talið er að flutningur myndi valda bami mikilli röskun eða að
það sé bami fyrir bestu að sem minnst röskun verði á högum þess þar til leyst hefur
verið úr forsjárdeilunni.
Dæmi II: Af gögnum málsins má ráða að sú tilhögun er greinilega betri fyrir
barnið að annað foreldrið fari með forsjá þess en að hitt foreldrið fari með
13 Sjá í því sambandi Sigríður Ingvarsdóttir: Gagnaöflun í forsjármálum, bls. 90.
173