Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1961, Side 13

11
þáttur af okkar eigin lífi, okkar saga, meðan við erum enn nokk-
til fyrir nýju námsefni og aukinni kennslu í námsgreinum, sem
knýja fastara á en áður, vegna þess að þær hafa fengið nýtt og
vaxandi gildi fyrir líf og starf manna í nútíma þjóðfélagi. Hér
er sjálfsagt vandi að hitta á beztu leiðina, þá sem beinust er og
greiðfærust. En um stefnuna þarf varla að deila. Hún ætti að
vera öllum ljós. Hún leiðir beint frá ítroðslu fróðleiks, sem hvar-
vetna er tiltækur hverjum, sem um slikt vill hirða, til þjálfunar
í undirstöðufræðum, sem opna mörgum leið til þess að ná tök-
um á viðfangsefnum þess lífs og starfs, sem þeirra bíður, þegar
staðið er upp af skólabekknum.
Ekki var það ætlun mín að ræða hér skólamál almennt, enda
skortir mig kunnleika til þess. Eg vildi aðeins nefna eitt atriði,
sem ég tel þörf á að vel sé athugað. Ýmsir tala um langa skóla-
setu æskufólks og vandræði, sem af því stafi. Nú er því samt svo
farið, að skólatími ár hvert er styttri hér en í flestum eða öllum
nágrannalöndum okkar, og á það einnig við um hásólann. Náms-
slen og skólaleiði, sem stundum ber á góma og talið þjaka a.m.k.
einhvern hluta af æskulýð landsins, getur trauðla stafað af of
langri skólasetu ár hvert. Það skyldi þó aldrei vera, að þessi
námsleiði stafi öðrum þræði a.m.k. af því, að staglað sé um of
á hinu sama of lengi, námið skorti tilbreytingu og hraða, sem
veki áhuga og starfsgleði. Ég hefi hér á þessum stað vakið máls
á því eitthvert sinn, að æskilegt væri og jafnvel nauðsynlegt, að
ungu fólki gæti skilað svo áfram við námið, að þeir, sem stúdents-
próf ætla að taka, geti lokið því nokkru fyrr en nú er venjulegt,
helzt ekki síðar en 18 ára að aldri. Ég rökstuddi þetta m.a. með
því, að nú á tímum taki unglingar fyrr þroska en áður var títt,
og er þetta alkunn staðreynd. Einnig var á það bent, að með ná-
grannaþjóðum okkar er algengast, að unglingar ljúki stúdents-
prófi 18—19 ára. Hér er því ekki um neina fjarstæðu að ræða.
Ég kem síðar að því, í sambandi við námsaldur kandídata, hversu
mikilvægt þetta er. En hversu má það verða, að menn geti lokið
stúdentsprófi 1—2 árum fyrr en nú er venjulegt, og sé þó að
sjálfsögðu ekki slakað á um nauðsynlegar undirbúningskröfur.
Þetta er efalaust töluvert vandamál og þarf rækilegrar athugun-