Búnaðarrit - 01.01.1915, Page 12

6
BÚNAÐARRIT
hluta eggfrumunnar; eggið er búið að missa sitt náttúr-
lega eðli og — lífið deyr.
Ein orsök til fúlla eggja er sú, að æðirnar yfirgefa
eggin, og er sú orsökin mjög skiljanleg. Áður en eg
skii við þenna kaflann, vil eg brýna það fyrir öllum varp-
mönnum, að fara varlega með egg þau í varpinu, sem
þeir ætla sór ekki að taka til matar. Helzt aí öilu á
ekki að snerta eitt einasta egg, nema þau, sem burt eru
flutt úr varpinu. Ef egg veltur út úr hreiðri, er sjálf-
sagt að taka það alveg burtu, því að unginn deyr af
snöggri hreyfingunni; og sé eggið óungað, þá eru samt
öll líkindi til þess, að aldrei verði ungi úr egginu því.
Ónæöi. Æðirnar verða iðulega fyrir ónæði um
varptímann. Veldur þessu ýmislegt. Mað-
urinn, sem hirðir varpið, gerir sitt til að skapa ónæðið.
Veiðibjöllur, hrafnar og annar vargfugl gera sitt til.
Krían er illvig, þegar henni ræbur svo við að horfa.
Æðarfuglinn sjálfur ónáðar hver annan, sérstaklega þegar
þröngt er í varpinu. Blikarnir fljúgast oft á, og æðirnar
eru að narta hver í aðra. Ónæði það, er æðarfuglarnir
valda sjálfir, er ómögulegt að fyrirbyggja í þröngu varp-
landi, og annarstaðar en þar mun þesskonar ónæði ekki
vera til skaða.
Ónæði af kríunnar hálfu er ekki hægt að forðast,
nema með því móti, að steypa undan öllum þeim krí-
um, sem verpa innan um æðavarpið sjálft, eða fast við
það; en þetta er enginn neyðarkostur, því að ef fyrstu
egg kríunnar eru tekin, flytur hún sig venjulega á braut,
þangað sem hún hyggur eggjum sínum betur borgið.
Veiðibjöllur, skarfar og hrafnar eru verri viðfangs.
Að vísu er æðarfuglinn ekkert hræddur við fugla þessa,
en þeir valda þó miklu ónæði og eru verstu eggjaþjófav
og unga. Til hefir það viljað í mínu varpi, að veiði-
bjallan hefir drepið æðir á hreiðrum og tætt þær í
sundur. Til að forðast ónæði og áreitni þessara fugla,