Melkorka - 01.12.1944, Page 10

Börnin eru framtíðin
Húsmæðrafræðsla - Fóstruskóli
Eftir Svöfu Stefánsdóttur
Menningarstig hverrar þjóðar má skýrast
marka af því, hvernig hún býr að yngstu þegnum
sínum — börnunum.Við íslendingar höfum löng-
um huggað okkur við það, að ástandið í þessum
efnum væri víða bágbornara. Þó er nú svo komið,
að uppeldismál bæjanna eru orðin þungt á-
hyggjumál öllum; sem nokkuð um þau hugsa.
Valda því að miklu leyti breytt viðhorf og nýj-
ar lífsvenjur, sem skapazt hafa með örum vexti
bæjanna. En þessar breytingar hafa orðið svo
snöggar, að foreldrar og aðrir uppalendur, sem
flestir eru upprunnir úr sveitum, hafa tæpast átt-
að sig á því, að þessi breyttu skilyrði krefjast
meiri árvekni og vinnu í þágu barnanna en áður
þurfti með. Sveitabörnin alast upp við störf og
leiki í faðmi náttúrunnar. Þau vantar sízt verk-
efni og þar gefst gott næði til íhugana. Þar hafa
börnin skilyrði til þess að verða róleg og athugul.
Aftur á móti er það hlutskipti margra bæjar-
barna, að hafast mest við á götunni, við hark og
háreysti, í hópi misjafnra félaga.
Mörg þeirra vantar störf við sitt hæfi. Orka
þeirra brýzt þá út í misjafnlega siðprúðum leikj-
um. Þau sækjast eftir og þeim er leyft að horfa
á kvikmyndasýningar. Þar fljúga myndir og at-
burðir fyrir augu, og í eyrum þeirra hljóma er-
lend mál og allskonar hávaði. Margar af sýning-
um þessum eru að efni til lítt við harna hæfi og
fara því hugsunarlílið fyrir ofan garð og neðan
hjá þeim, en ná þó að verka æsandi og truflandi,
svo að hugur þeirra verður hvarflandi og stöðvast
varla við neitt. Þessi sundurlausu og truflandi á-
hrif verka lamandi á hugsun, námshæfileika og
jafnvel siðgæðisþroska barnanna.
Fyrsta skilyrði til vaxtar hverri lífveru er það,
að hún fái að dafna í ró og næði, einkum fyrst á
meðan hún er veikbyggðust. Þetta ættu allir, sem
koma nærri barnauppeldi, að hafa hugfast. —
„Höndin, sem ruggar vöggunni, stjórnar heimin-
um.“ Og framtíðin byggist á uppeldi æskunnar.
Þung ábyrgð hvílir því á kynslóð nútímans gagn-
vart hinni næstu.
I þessum málum skiptast menn í tvær megin-
fylkingar. Önnur trúir á manninn og framtíðina,
en hin á dauða hluti og fortíðina. Þeir fyrrnefndu
trúa á börnin, finnst þeim ekkert of gott og elska
þau sem vorboða nýrri og betri tíma. Þeir búa
þeim eins góð skilyrði og kostur er á, láta þeim
eftir, ef hægt er, sólríkt herbergi til leika og starfa
og fá þeim í hendur leikföng og vinnu við sitt
hæfi. Hinir, sem trúa á dauða hluti, fylla hús sitt
með fínum og gljáfægðum húsgögnum og brot-
hættu glingri, svo að börnin hafa þar ekkert rúm
og mega tæplega hreyfa hönd né fót. Þegar þau
ætla að svala sinni eðlilegu hreyfiþörf eru þau
máski slegin fyrir „handæði“, hrakin og hrjáð
sem útlagar, í hinu ríkmannlega heimili foreldr-
anna. Ekki er þó alltaf ríkidæmi fyrir að fara,
þar sem hinn dauði hlutaelskandi hugsunarháttur
ríkir, og verður þá hlutskipti barnsins sízt betra.
Þeir foreldrar, sem þannig fara með börn sín,
elska þau oft takmarkalaust á sína vísu. En kær-
leikur þeirra er raunalega blandinn misskilningi
og vanþekkingu á þroskalögmálum barnsins. —
Barnið verður því oft að vera til skiptis leikfang
hinna fullorðnu eða píslarvottur mislyndis og
duttlurga. Ahrif þessa óholla uppeldis koma oft
fram á þann hátt, að börnin veiða óróleg, óhlýð-
in og vansæí.
Engir hafa betri aðstöðu til a.ð athuga þessar
uppeldismisfellur eri dagheimilisfóstrur og smá-
barnakennarar. Árlega taka þeir á móti stórum
hópum barna, sem hvert hefur feín séreinkenni,
meðfædd að nokkru en ásköpuð ekki síður og
40
MELKOUKA