Melkorka - 01.05.1947, Blaðsíða 12

kostar. Það er ekkert réttlæti í öðru en að
húsmóðirin fái dagpeninga eins og annað
vinnandi iolk, þegar hún verður veik.
Fólk sagði í gamla daga, þegar það sá eitt-
hvað nýtt eða það, sem því þótti merkilegt:
„Þetta held ég kosti nú eitthvað." Svo er og
um tryggingarnar. Þær held ég kosti nti eitt-
livað. Fólk hefur þegar fengið smjörþefinn
af því nú í vietur, er það var krafið um helm-
ing af iðgjaldi þessa árs. Og sannleikur er,
að þær kosta mikið, ekki á þjóðfélagsmæli-
kvarða, enda ætla ég ekki að ræða um þann
kostnað. 1 þjóðfélaginu er svo mikil sam-
ábyrgð, að lieildarlega séð borgar sig að hafa
góðar og fullkomnar tryggingar. En það
gegnir öðru máli með eiristaklinginn. Leggi
tryggingin svo þungan skatt á liann, að liann
verði að spara brýnar nauðsynjar við börn
og heimili, borgar sig ekki fyrir liann að
tryggja sér hlunnindi einhvers staðar inni í
framtíðinni, og það borgar sig ekki lieldur
fyrir þjóðfélagið að ganga svo nærri nein-
um. Og það er eitt af því, sem að er þess-
um tryggingum; nefskatturinn er hár,
alltof hár fyrir lágar tekjur.
A 1. verðlagssvæði verður iðgjaldið fyrir
kvæntan mann, með vísitölu þessa árs, kr.
558.00 á ári. Fyrir ókvæntan karlmann kr.
446.00 og fyrir ógifta konu kr. 334.80 á ári.
Á 2. verðlagssvæði verður iðgjald giftra karl-
manna kr. 427.80 og fyrir ógifta karla kr.
344.80 og fyrir ógiftar konur kr. 260.40 á ári.
Á 1. verðlagssvæði verður iðgjaldið um
21/2—3% af tekjum verkafólks. Ýmsir þurfa
svo að borga fyrir fleiri en einn, t. d. fyrir
foreldra sína innan 67 ára eða börn eldri en
16 ára, sent eru í skóla. Getur þá gjaldið
orðið allþungur skattur á heimilið.
Eins og allir vita kemur nefskattur hlut-
fallslega þyngst niður á þeim, sem lægstar
tekjur hafa. En bót er í máli, að samkvæmt
lögum eru sveitarfélögin skyldug til að borga
iðgjöld þeirra, sem ekki borga neinn tekju-
eða eignaskatt og telzt það ekki sveitarstyrk-
ur. En eigi að síður er slíkt ranglæti í hin-
um jöfnu iðgjaldagreiðslum, að ekki verður
unað við. Voru iðgjöldin samkvæmt eldri
lögunum sýnu réttlátari, en það var lágt
fastagjald og svo prósentur af tekjum.
Steingrímur Aðalsteinsson flytur nú á Al-
þingi, fyrir hönd Sósíalistaflokksins, breyt-
ingartillögur við lögin, þar sem gert er ráð
fyrir, að nefskatturinn lækki um \/3 frá því
sem nú er, en að einstakl. og félög greiði
1% af allt að 25 þús. króna árstekjum, að
frádregnum persónufrádrætti, sem næmi 7
þús. kr. fyrir hjón og 3 þús. kr. fyrir hvert
barn á framfærslualdri og fyrir einstakl. 4
þús. kr. Það virðist mun meira réttlæti í
þessum tillögum, en Alþingi er nú, þegar
þetta er skrifað, búið að stráfella frumvarp
Steingríms um endurbætur á almanna-
tryggingunum.
Það er haft eftir einum stjórnmálafor-
ingja Alþýðuflokksins, að það væri hin
mesta „kattarkreppa", sem Alþýðuflokkur-
inn kæmist í, að eiga að stjórna bæjarfélagi
í auðvaldsskipulagi. Sjálfsagt rétt athugað á
þeim tíma. (Eg liygg, að kattarkreppa sé af-
leit kreppa.) Það mun og reynast erfitt að
koma á fullkomnum tryggingum í auðvalds-
skipulagi.
Almenningur, sem áhuga hefur fyrir, að
þær komist á og óskar að njóta öryggis í
þjóðfélaginu, getur ekki greitt þau iðgjöld,
sem krafizt er, án jress að það skerði dag-
lega lífsafkomu meira en hollt er.
Og hinir, þeir, sem með völdin fara í þjóð-
félaginu, og hafa vald yfir fjármagni þess
og fjárráð þjóðarinnar í hendi sér, hafa
flestir komið ár sinni jDannig fyrir borð, að
jDeir búast ekki við að jrurfa á sh'kum trygg-
ingum að halda. Þeir hafa því engan áhuga
fyrir fullkomnum tryggingum, nema að því
leyti sem jreir hafa orðið að láta undan vilja
kjósendanna og gefið jDeim loforð, sem ekki
var gott að svíkja að öllu leyti, sízt í lok
kjörtímabils.
Þetta er ekki aðeins svona liér á íslandi.
Alls staðar, þar sem verkalýðshreyfingin hef-
ur fest rætur, hefur barátta verkalýðsins
miðað að jrví að tryggja hinum öreiga
8
MELKORKA