Melkorka - 01.09.1949, Blaðsíða 3

MELKORKA
TÍMARIT KVENNA
Ritstjórn:
Nantia Ólajsdóttir, Skeggjagötu 1, Reykjavík, simi 3156 • Svaja Þórleijsdóttir, Hjallaveg 14, Reykjavik, simi 6685
Þóra Vigfúsdóttir, Njálsgötu 72, Reykjavik, simi 5199
Utgefandi: Mál og rnenning
FÖÐURLAND — MÓÐURMÁL
Eftir Aðalbjörgu Sigurðardóttur
Við erum því vanar, konurnar, að sjá
þess víðast iivar merki, e£ við á annað borð
tökunr ettir því og hugsum um það, að
það eru yfirráð karlmannsins bæði heima
fyrir og út á við, senr setja sinn svip á flestar
erfðavenjur, bæði í fjölskyldulífi og þjóð-
lífi, og þá vitanlega einnig málvenjur í
þessum samböndum. Það er enn í dag talað
um, að eiginmaðurinn Iiafi konn og börn
á framfæri sínu, og ætlar að verða erfitt að
losna við þá málvenju og þann skiining á
vinnu konunnar, sem honum fylgir. Heim-
ilisfaðirinn eða landsfaðirinn eru ímynd
guðs, og vald þeirra liefur áður fyrr fengið
ljóma sinn af veldi drottins, sem auðvitað
er karlkyns.
Rannsóknir á þessu sviði, t. d. í sambandi
við málvenjur, mundu vera ákaflega fróð-
legt og yfirgripsmikið efni, skemmtilegt
verkefni fyrir einhverja af okkar ungu,
lærðu konum, en út í það verður ekki farið
lengra hér. Ég vildi aðeins benda á það, að
á einu sviði hefur málvenjan að mér finnst
gert karli og konu jafnhátt undir höfði, og
það er í orðunum tveimur, sem ég valdi
sem fyrirsögn að þessari grein: „Föðurland
— móðurmál".
Hvað tákna þá þessi orð? Hvert er inntak
þeirra? Þau eru í raun réttri og hafa verið
það í huga kynslóðanna, hverrar fram af
annarri, tákn föðurlandsástarinnar, tákn
sambandsins á milli manneskjunnar og
þeirrar jarðar, sem ól ltana. Látum svo vera,
að landið sé land föðurins, karlmaðurinn
hefur hvort sem er alltaf talið sér allar
jarðneskar eignir, en málið, það er mál móð-
urinnar, það mál, sent barnið lærði fyrst við
móðurkné, og tengdi það fyrst umhverfi
sínu með ljósi skilningsins. Það er hin and-
lega sól, sem skín yfir ættjörðinni, skýrir
þýðingu hennar og tendrar elskuna til föð-
wrlandsins. Þetta tvennt, land og mál, getur
hvorugt án annars verið, því livað er föður-
larnl án móðurmáls? Land, sem er að glata
börnum sínum á þann hátt, að nýjar þjóðir
eða þjóðasambönd eru að ná þar yfirráðum,
og nota þá nýtt og framandi tungumál.
Hvað, er móðurmál án föðurlands? Tunga
landflótta manna, eins og liebreskan hefur
verið Gyðingunum undanfarnar aldir.
MELKORKA
43