Melkorka - 01.09.1949, Blaðsíða 18

Jean Lnrfal: Argali; ofið 1945,
2xl>25 m.
greinar og hundruð yngri málara og lista-
manna hafa fetað í fótspor þeirra.
Frönsku teppin eru ákaflega litfögur. Þó
notar til dæmis Lur^at ekki nema 30—40
liti. Myndir lians eru villimenn, galliskir
hanar, hirtir, lauf, eldtungusólir og annað
fígúruverk, í bláum, rauðum, olífugrænum
og allavega gulum blæbrigðum, fiskar, fugl-
ar og blómasamstillingar. Litir Gromaires
þykja minna á glermálverk miðaldakirkn-
anna.
Okkur norðurlandabúum finnast þessi
teppi glæsileg og nærri því of útsmogin.
Þannig orkuðu þau að minnsta kosti á mig
þegar ég skoðaði þau á söfnum í París í
vetur. Mér þótti þau mjög tilkomumikil en
átti erJitt með að trúa því að jrau væru unn-
in nú á tímum, þótt ártölin bæru það með
sér, sum ekki eldri en í fyrra, svo ótrúlega
mikil vinna liggur í þeim. En málið skýr-
ist Jregar maður sér myndir af vefurunum
við stóla sína, úttauguðum körlum sem
vinna fyrir tæpum þrem lmndruð krónum
á mánuði.
Það þekkist að vísu líka á Norðurlöndum
að listvefnaður sé unninn af almennu starfs-
fólki í vefstofum eftir uppdrætti listamanns
eða konu. En það sem við köllum mynd-
vefnað er venjulega unnið af einni og sömu
persónu, bæði uppdráttur og vefnaður, eða
jafnvel ofið án nokkurs uppdráttar; og oft-
ast er það kvenfólk sem leggur Jressa list-
grein f'yrir sig.
í Noregi býr ein slík kona, Hanna Rygg-
en. Hún vakti á sér mikla atliygli þar í
landi rétt fyrir stríð og á stríðsárunum, fyr-
ir myndvefnað sinn. Yrkisefni hennar eru
sótt í stríðsviðburði og stjórnmál samtíðar-
innar. Stundum í gamlar Jjjóðsögur.
Nafn Hönnu Ryggen er nú kunnugt list-
elsku fólki um öll Norðurlönd. Verk henn-
ar hafa vakið bæði hri.fningu og rökræður.
Hún er ekki listakona og vefari sem málar
fyrst og vefur síðan, heldur iðkar list sína
eingöngu í vefstólnum. Hún gerir enga
frumdrætti aðra en þá sem lnin hefur í hug-
anum, og myndir sínar skapar hún jafn-
harðan í varanlegt efni. Oft geta stundar-
áhrif og snöggar hugdettur orðið að mynd,
en aðrar myndir heldur hún áfram að
forma í hug sér mánuðum saman. Stundum
skapar efnið sjálft myndina. Slík slembi-
Jukka varð upphaf að Petter Dass-teppinu
sem svo mikla aðdáun og umtal liefur hlot-
58
MELKORKA