Heilbrigðismál - 01.06.1977, Side 15

Enginn varóveitir heilsu þess
sem ekki vill vernda hana sjálfur
Skúli G. Johnsen borgarlœknir i Reykjavík leggur i grein þessari
uherslu á hvernig lifnaðarhœítir eru valdir að þeim sjúkdómum sem
ntest eru áberandi í dag og að ekki dugar lengur að einstaklingurinn
sé óvirkur í heilsuverndarstarfi. Skúli telur að mikilvœgt sé að hver
einstaklingur taki þátt í að koma í vegfyrir eigið heilsutjón með því
uð neyta fjölbreyttrar og hollrar fœðu, forðast mengun (ekki síst
tóbaksreyk) og lifa sem heilbrigðustu lífi á allan hátt.
Allar likur benda til þess að á
næstunni þurfi menn að laga sig að
breyttum viðhorfum að því er
varðar störf að heilsuverndar-
málum. Segja má að hingað til hafi
megin hluti heilsuverndarstarfsins
byggst á ýmsum beinum aðgerðum
sem hafðar eru i frammi, svo sem
bólusetningum ogskoðun lækna og
heilbrigðisstarfsfólks á einstakling-
um með tilliti til ákveðinna aldurs-
skeiða (barnaeftirlit, mæðraeftirlit
°g heilsuvernd aldraðra).
A undanförnum árum hefur
þróunin ntjög beinst í þá átt að
auka skipulagða sjúkdómaleit og
niá í því sambandi nefna krabba-
meinsleit, sykursýkisleit, glákuleit,
háþrýstingsleit, æðasjúkdómaleit
°- s. frv., og mun sú aðferð áfram
halda gildi sínu. Sú spurning hlýtur
þó að vakna hvort ekki sé hægt að
gera betur en að finna sjúkdóma,
sérstaklega þá sem eru ólæknan-
legir og aðeins hægt að halda niðri
með lyfjum eða öðrunt aðgerðum.
Það hlýtur að vera eftirsóknar-
verðara að koma í veg fyrir að
þessir langvinnu, ólæknandi sjúk-
dóniar sem nú eru mest áberandi í
þjóðfélagi okkar komi upp eða
frestað verði svo sem unnt er til-
komu þeirra og það er af þeirri
astæðu sem heilsuverndarmálefnin
Utka nýja stefnu.
Rannsóknir læknavísindanna á
grtinnorsökum langvinnra sjúk-
'Jóma, þar á meðal þeirra sem eru
mest áberandi dánarorsakir meðal
nútíma rnanna, hafa sýnt fram á að
lifnaðarhættir, svo sem mataræði,
notkun áfengis og tóbaks, vinna og
vinnuumhverfi, félagsumhverfi,
streita, þjóðfélagsstaða og ýmislegt
annað lífsframferði, eru hinar
raunverulegu orsakir sem að baki
liggja. Þeir sjúkdómar sem hér um
ræðir eru m. a. offita, háþrýsting-
ur, kransæðasjúkdómar (æðakölk-
un), lungnasjúkdómar, svo sem
langvinnt lungnakvef, lungnaþan
og lungnakrabbamein, járnskorts-
sjúkdómar, meltingarsjúkdómar, t.
d. sár og bólgur í maga og skeifu-
görn, ristilsjúkdómar og sjúkdómar
og einkenni frá vöðvum og liðum,
vöðvabólgur, bakveiki og höfuð-
verkur, geðsjúkdómar svo sem
taugaveiklun og drykkjusýki. Er
ntenn sjá þessa upptalningu verða
margir eflaust undrandi, en engu
að síður eru fleiri og fleiri óyggj-
andi staðfestingar á orsakasam-
hengi lifnaðarhátta og þessara
sjúkdóma að koma fram.
Heilsuverndarstarfið hefur hing-
að til vissulega gefið góðan árang-
ur. Algengustu smitsjúkdómarnir
hafa horfið, næringarkvillar hafa
minnkað til muna, heilbrigði verð-
andi mæðra og barna er tryggt eins
og kostur er, og vissar tegundir
krabbameins eru á undanhaldi.
í ljósi nýrrar þekkingar er
Sagði læknirinn að þú þyrftir að komast í hreinna loft?
JÚN( 1977
15