Heilbrigðismál - 01.06.1977, Qupperneq 34

Baldur Johnsen telur að hlta-
veitan hali haft umtalsverð áhrif
til góðs á heilsufar Reykvíkinga
og ástæðan sé einkum sú að
borgarbúar hafi losnað við
mengaðan kola- og olíureyk sem
spillir andrúmslofti í öðrum
borgum.
losna við þessa plágu fjölbýlis-
ins að miklu leyti með hita-
veitum úr iðrum jarðar.
Árin áður en hitaveitan var
tekin í notkun í Reykjavík voru
þar allt að því helmingi fleiri
skráð kveftilfelli árlega miðað
við 100 manns heldur en tíðk-
aðist annars staðar á landinu.
Eftir hitaveituna snerist þetta
alveg við og skráðu kvefsóttar-
tilfellin í Reykjavík féllu niður í
brot af því sem var utan
Reykjavíkur (1/5 — 1 /4).
Ég held að ekki verði komist
hjá því að þakka hitaveitunni og
þar með bættu andrúmslofti í
borginni þessa breytingu á
heilsufari bæjarbúa.
Þar með er þó ekkert sagt um
hreint eða óhreint andrúmsloft
úti á landsbyggðinni. Það mun
víðast hvar vera hreint. Ýmis
önnur atriði sem hafa áhrif á
kvefskráningu kunna að vera
ólík í Reykjavík og utan
Reykjavíkur. Skráningin á hins
vegar að geta gefið nokkuð ör-
ugga hugmynd um breytingar
sem verða á hinum ýmsu
stöðum frá ári til árs, en stór-
kostlegar slíkar breytingar
verða einmitt eftir 1942 í
Reykjavík en ekki annars
staðar.
Hin mikla fækkun kveftil-
fella í Reykjavík eftir hita-
veituna gefur vissulega tilefni til
hugleiðinga um heilsufarslegt
gildi hreins andrúmslofts, hvort
sem er í stórum eða smáum stíl,
í stórri borg eða á einu heimili
eða vinnustað, eða í lungum og
öndunarfærum einstaklings.
Andrúmsloftið mengast af
kyndingu íbúðarhúsa, frá
iðnaði og umferðartækjum, og
síðast en ekki síst af tóbaksreyk
á heimilum reykingamanna.
Yfirleitt munar mest um
íbúðarkyndinguna. Reykvík-
ingar mega muna reykjar-
mökkinn sem hékk eins og svart
ský yfir bænum hér áður fyrr,
einkum á kyrrum frostdögum.
Þetta svarta ský hvarf alveg með
hitaveitunni og þar með hvarf
ýmis annar ófögnuður. Við
höfum talað um kvefið sem
minnkaði stórlega, eða a. m. k.
unt helming, og þar með ýmsir
aðrir alvarlegri lungnasjúk-
dómar.
Reykjarmökkurinn, jafnvel
þótt hann sé ekki svo áberandi
að greinist vel, útilokar einnig
að mestu hina hollu útfjólubláu
geisla sem vernda börn gegn
beinkröm. Reykurinn eykur
einnig á þokumyndun og reyk-
blönduð þoka verkar eins og
ólyfjan á öndunarfærin svo að
þeir sem eru veiklaðir fyrir
hljóta af þungar búsifjar og
margir aldraðir deyja þegar
verst lætur.
Loks skemmir reykurinn
mjög byggingar, sérstaklega
málningu, svo og allan gróður.
Af þessu sem hér hefur verið
sagt má vera augljóst hve geysi-
lega hagkvæm hitaveitan er
þegar á allt er litið því að enn er
ótalið hið mikla hagræði að til-
tölulega ódýru sírennandi heitu
vatni í eldhúsi og baði allan
ársins hring — án minnstu
fyrirhafnar.
Júlí-okt. 1962.

FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMÁL