Samtíðin - 01.10.1938, Page 11

SAMTÍÐIN
7
UM NORRÆNAN SKÁLDSKAP
Frli. af 5. síðu
skáldsögur komi altaf öðru liverju
á markaðinn, meðan skáldsögur
verða yfirleitt lesnar. En það verða
sjálfsagt áraskipti að því, að þær
sjáist. Dickens var fulltrúi hinna
löngu skáldsagna, en eftir að hann
leið, tóku sögur að stvltasl. Svo
gerðust þær lengri á ný. Langar
skáldsögur eru að nokkru levti
tískuatriði. Margt fólk vill gjarnan
fá þykka bók, ef það á annað horð
evðir ])eningum fyrir lesmál. Það
er mannlegt að vilja fá sem mest
fyrir gjaldið!
— Lesa Danir ógjarnan kvæði?
— Á árunum eftir stríðið eða frá
1916—’22 endurfæddist ljóðagerð
hér í landi. Þá komu fram menn
eins og Tom Kristensen, Seedorf-
Pedersen, Bönnelycke, Nygaard og
Geldsted. Þessi skáld megnuðu að
vekja mikinn og almennan áhuga
fyrir kvæðum með Dönum. Nú er
sá áhugi tekinn mjög að dvína. Það
fíngerða hefir borið lægra hlut fyr-
ir því stórkostlega og ruddalega.
Hvað viljið þér segja lesend-
um Samtíðarinnar um álirif- sál-
könnunarstefnunnar (psykoana-
lvse) á norrænar hókmentir?
— Þessi stefna hefir vafalaust
haft mikil áhrif hér á Norðurlönd-
um. Hún liefir ojmað skáldunum
ýms ný sjónarmið og frjóvgað í-
myndunarafl þeirra. Margir hafa
lialhnælt henni eins og gengur, þeg-
ar nýjung er á ferðum. En hvað
sem því líður, hafa skáldin lært á
„psýkóanalýsunni". Hér í Dan-
mörku vildi svo til, að dr. Sigurd
Næsgaard gei’ðist flutningsmaður
þessarar stefnu. En þrátt fyrir það
þótt ég lelji liann mjög óheppileg-
an fulltrúa hennar, hefir stiífnan
aukið stórum þekkingu manna og
skapað þar fullkominn skilning,
sem áður rikti mikill vafi eða jafn-
vel óljós grunur.
— Hvað segið þér um meðferð
þýsku nazistanna á útlægu skáld-
unuin?
Slíkt athæfi er að mínu álili
algerlega óverjandi. En nazistar
lifa vitanlega í þeirri von, að þeim
muni hrátl lakast að fylla skörðin
i skáldafylkingu sinni. Þeir eru
hæði duglegir og einliuga -stjórn-
mála- og athafnamenn. En ég van-
treysti þvi mjög, að þeim takist að
skapa fagrar Ixókmentir og aðrar
listir á grundvelli þjóðernisjafnað-
arstefnunnar. Frelsisalda getur vak-
ið almenna lirifningu, og þá verða
oft til innblásin ættjarðarkvæði. En
í Þýskalandi er hvorki hugsana- né
málfrelsi í skáldlegum skilningi.
Leiklistin stendur þar enn hátt, af
því að hún nærist á 'gömlum, klass-
iskum verkum. En fólk vill gjarn-
an sjá og heyra eilthvað nýtt á leik-
sviðinu við og við. Gallinn er sá,
að það nýja þora þýsku skáldin
ekki að gagnrýna.
— Leikhús og kvikmyndahús?
— Skipta bróðurlega með sér
verkum. Talfilman hefir tekið að
sér að vera boðheri lxinnar léttari
og grófari leiklistar að ópereltum
meðtöldum. En hin æðri leildist fer
enn franx á leikhúsummi, og gömlu