Samtíðin - 01.12.1947, Page 13

SAMTÍÐIN
11
JULES RDMAINS:
Evrópa þarfnast jafnvægis
VJIÐ HEIMSFRÆGA frakkneska
skáld, Jules Romains, höfundur
27 binda skáldsögunnar: Les hommes
de bonne volonté, (Menn, sem eru
allir af vilja gerðir), sem nefnd hef-
ur verið í gamni og alvöru „óend-
anlega skáldsagan“, ræddi nýlega við
sænskan blaðamann um ástandið í
Norðurálfu. Þar sem orðum þessa
gagnmerka vitsmunamanns er ávallt
mikill gaumur gefinn ei’lendis, þykir
ástæða til að tilfæra efni þeirra hér,
ef vera kynni, að allmargir lesenda
þessa tímarits hefðu ekki kynnzt við-
horfi skáldsins til ástandsins í Ev-
rópu, síðan styrjöldinni lauk. Jules
Romains komst að orði eitthvað á
þessa leið:
Þjóðirnar verða alveg hamslausar,
þegar þær gerast of mannmargar,
og yfirráðasýkin og ámóta fásinna
gagntekur þær. Ghamningja Norður-
álfunnar stafar frá þeim degi, er
Bismarck sameinaði Þýzkaland í
eitt »ríki. Þá kom valdagræðgin til
sögunnar, og síðan höfum við ekki
átt friði að fagna. Því er það, að ég
fylgi þeim mönnum að málum, er
vilja skipta Þýzkalandi í 3—4 ríki.
Slíkt mundi skapa meira jafnvægi
i álfunni.
Bandalag Evrópuríkjanna getur
orðið til þess að leysa vandamál álfu
vorrar, en það er örðugt að skapa
slíkt bandalag, þar eð flest ríki álf-
unnar skortir jafnvægi í innanríkis-
málum sínum. Stjórnskipulagið hef-
ur verið og er sífellt stórfelldum
hreytingum undirorpið. Þar er alla-
jafna skammt öfganna ámilli. Annan
daginn er eitthvert ríkið búið að
taka upp einræðisskipulag, hinn dag-
inn er það búið að breyta um stjórn-
arform eða er þá að minnsta kosti að
reyna að þreifa sig áfram í áttina til
lýðræðis. Framtíð Evrópu er allt
annað en björt. Frakkland getur tek-
ið forustuna út úr ógöngunum, en
fyrst verður það að koma á jafn-
vægi í innanríkismálum sínum. Þetta
er Léon Blum fullljóst, en þó er de
Gau'lle það ef til vill enn þá ljósara.
Ég óska þess ekki,’að nokkur einn
stjórnmálaflokkur komist til valda
í Frakklandi. Hins óska ég aftur á
móti, að einhver áf stjórnarflokk-
um Frakklands reynist það styrkur,
að hann megni að safna hinum flokk-
unum kringum sig og veita Frakk-
landi siðan stjórn, er reynist hlut-
vcrki sínu vaxin. Á því leikur enginn
vafi, að de Gaulle er sá eini, sem á
sér þann myndugleika, að liann
megnar að safna þjóð vorri einhuga
undir merki sitt á hættunnar stund.
Fólk hefur ekki gleymt því, að það
var hann, sem barg heiðri Frakk-
lands í styrjöldinni. Hann er eldheit-
ur hugsjónamaður, sem einvörðungu
hugsar um velferð lands síns. Mér
hefur aldrei flogið í hug, að hanii
sækist eftir því að verða einræðis-
herra, ekki einu sinni forseti Frakk-
lands. Hann hefði getað orðið ein-