Samtíðin - 01.12.1947, Blaðsíða 14

12
SAMTÍÐIN
ræðisherra, ef hann hefði kært sig
uni, þegar hann kom heim til Frakk-
lands 1944. Bidault sagði eitt sinn,
að hann væri heimspekingur. Það er
alveg hárrétt. Hann vakir stundum
heilar nætur við það að velta fyrir
sér úrlausn einhvers vandamáls.
Hann er stórvitur maður. En heztu
menn þjóðanna eru næsta lítils megn-
ugir, ef viðleitni þeirra á .engum
skiíningi að mæta hjá fjöldanum.
Það er ógæfa heimsins. Þegar vizk-
an og þekkingin fara að komast
nokkurn veginn í jafnkvisti við vald-
ið, getum við fyrst farið að ala okk-
ur einhverjar vonir í brjósti.
Þannig fórust einum af ágætustu,
hleypidómalausustu og víðsýnustu
andaris mönnum, sem nú eru uppi,
orð. Það kynni a§ vera ýmsum mönn-
um lærdómsríkt að véita því athygli,
hvernig slíkur maður hagar orðum
sínum, þegar um er að ræða eitt-
hvert stórfelldasta vandamál vorra
tíma, framtíð heimsálfu vorrar, sem
mara tveggja heimsstyrjalda og
margs konar öfga og andhælishátt-
ar hafa tröllpínt og gert að viðundri
í augum viturra og sanngjarnra
manna. Vér Islendingar erum að
heita má daglega vanir að lesa því-
lík gífuryrði og barnalegt brigzl um
erlerid stórveldi sitt á hvað, að marg-
ir góðgjarnir menn fyrirverða sig
fyrir, að slíkt skuli vera látið „á
þrykk út ganga“ lijá þjóð, sem tel-
ur sig til menningarþjóða og hefur
nýlega hlotið viðurkenningu á full-
komnu frelsi og stjórnarfarslegu
sjálfstæði. Hitt er ekki síður athygli-
og aðdáunarvert, hve einarður Jules
Romains er í ummælum sínum og
það svo, að orð hans mættu vel
verða til þess að kosta hann frelsi
og jafnvel fjörið líka, ef andstæð-
ingar frjálsrar hugsunar kæmust í
höggfæri við hann. En stórmenni
andans hirða aldrei um slíkt. Kjör-
orð þeirra mun ávallt verða: „Hér
stend ég. Ég get ekki annað“. Hitt
er athyglivert, að jafn kjarkmikill
og týhraustur andans maður og Ro-
mains elur í brjósti sér meðfæddan
og óviðráðanlegán beyg við Þýzka-
land, hinn volduga nágranna, sem
Frökkum hefur lengi staðið stuggur
af. Kemur þetta glöggt i ljós í upp-
hafi orða hans. Það er siðmenningu
Evrópu mikið tjón, að svo merkar
þjóðir sem Frakkar og Þjóðverjar
skuli ekki liafa borið gæfu lil betra
samlyndis en raun ber vitni síðan
1870, svo að ekki sé litið lengra um
öxl, Vonandi verður hið pólitíska
hyldýpi milli þeirra brúað á farsæl-
legan og sem sársaukaminnstan hátt.
Slíkt vrði vafalaust þeim sjálfum og
álfunni í heild fyrir beztu.
Sjómaðurinn: „Suður í Incllands-
hafi var svo heitt, að við urðum að
kveikja upp eld á þilfarinu til að
svala okkur við.“
Samtíðin flytur yður úrval úr beztu er-
lendu tímaritunum, sem þér munduð ella
fara á mis við.
Viðskiptin hagkvæmust við
Tletageri
SjöhxA SenediktAAcMr
Reykjivík.