Fréttablaðið - 04.02.2010, Blaðsíða 47

FIMMTUDAGUR 4. febrúar 2010 31
UMRÆÐAN
Katrín Jakobsdóttir svarar
opnu Danivals S. Hjaltasonar
og Blængs Blængssonar
Ný lög voru sett um leik-, grunn- og framhaldsskóla árið 2008.
Tvær veigamiklar breytingar
voru innleiddar með þeim. Ann-
ars vegar voru samræmd loka-
próf felld niður og réttur ólögráða
ungmenna til skólavistar í fram-
haldsskólum lögfestur. Nú skal
innritun í framhaldsskóla byggð
á fjölbreyttu námsmati úr grunn-
skóla og öðrum þáttum sem miða
að því að nemendur hafi nægan
undirbúning til að takast á við nám
á viðkomandi námsbraut. Með því
að lögfesta fræðsluskyldu til 18 ára
þurfti að gera auknar kröfur um
fjölbreytt nám og að framhalds-
skólinn þjónaði sínu nærumhverfi
meira en áður.
Unnið er að endurbótum á fyrir-
komulagi innritunar í þessum
anda. Það verður meðal annars
gert með því að auka samstarf
grunn- og framhaldsskóla um
innritunina. Ráðgjöf við nemend-
ur í grunnskólum verður með því
markvissari sem mun með öðru
auðvelda þeim inngöngu í fram-
haldsskóla að loknu skyldunámi.
Í vor verður í fyrsta sinn forinn-
ritun fyrir nýnema úr 10. bekk í
framhaldsskóla. Hún fer fram
dagana 12.-16. apríl. Þeir eiga þá
að velja námsbraut og tvo skóla,
aðal- og varaskóla.
Til að tryggja rétt til skólavistar
verður framhaldsskólum gert
skylt að veita nemendum af til-
teknu svæði forgang að skólavist
hafi þeir staðist inntökuskilyrði. Í
framhaldi forinnritunar er hægt
að sjá hvernig umsóknir dreifast á
námsbrautir og skóla og til hvaða
aðgerða þarf að grípa til þess að
nemendur fái þá úrlausn sem best
hentar. Að loknum skólaslitum í
vor verður lokavitnisburður nem-
enda sendur til þess skóla sem þeir
sóttu um sem fyrra val. Nemend-
um gefst þá einnig frestur til þess
að endurskoða umsókn sína dagana
7.-11. júní.
Nemendur sem búa á svæði
skóla munu þannig eiga forgang
til inngöngu á þær námsbrautir
sem þar eru í boði ef þeir standast
inntökuskilyrði. Framhaldsskól-
ar eiga fyrst að innrita þá sem á
svæði þeirra búa, hafa
staðist skilyrði og sækja
um viðkomandi skóla sem
aðal- eða varaval. Fram-
haldsskólum ber að inn-
rita eigi minna en 45%
nemenda af sínu svæði
sem standast inntökuskil-
yrði og sækja um skólann.
Þetta eru ekki íþyngj-
andi ákvæði og langflest-
ir framhaldsskóla upp-
fylla þegar þetta ákvæði. Eftir
sem áður geta skólar ráðstafað
meira en helmingi sæta sinna til
annarra nemenda. Nemendur af
landsbyggðinni sækja mjög lítið til
Reykjavíkur nema í sérhæft nám.
Einungis 8% þeirra sem byrjuðu í
reykvískum framhaldsskólum sl.
vor komu utan af landi. Nýnemar
geta því nú sem hingað til
sótt um þær námsbrautir
og skóla er hugur þeirra
stendur til ef þeir telja lík-
legt að þeir uppfylli inn-
tökuskilyrði. Val á svæð-
isskóla í fyrst eða öðru
vali á hins vegar að greiða
eins og unnt er fyrir því
að nýnemar fái skólavist
í öðrum þeirra skóla er
þeir sækja um. Með þessu
móti verður ákvæðum laga um rétt
ólögráða nemenda til skólavistar
best sinnt.
Samræmdu lokaprófin þjón-
uðu ekki öllum meginmarkmið-
um grunnskóla. þau voru fyrst
og fremst inntökupróf í fram-
haldsskóla. Margt bendir til þess
að heppilegra sé að samræmdu
könnunarprófin verði lögð fyrir
í lok 9. bekkjar til að skapa meiri
samfellu og að kennarar geti nýtt
lokaárið í grunnskóla betur til að
vinna úr niðurstöðum prófanna í
samvinnu við nemendur og for-
eldra. Mikilvægt er að líta fram
á veginn. Samræmd próf sem við-
miðun um inntöku í framhalds-
skóla eru að baki og ekki er ætl-
unin að taka þau upp að nýju. Sjá
verður til þess að þeir sem rétt
eiga til náms í framhaldsskóla fái
hans notið. Það verður að nálgast
verkefnin á nýjan hátt. Samstarf
grunn- og framhaldsskóla um inn-
ritun nýnema er sá grunnur sem
ráðuneytið vill byggja á.
Höfundur er mennta- og menn-
ingarmálaráðherra.
Um forsendur breytinga á innritun nýnema
KATRÍN
JAKOBSDÓTTIR
UMRÆÐAN
Guðjón Sigurðsson skrifar um
fálkaorðuna
Í 1. grein forsetabréfs um fálkaorð-una segir, að fálkaorðuna megi
„sæma þá menn innlenda og erlenda,
og þær konur, sem öðrum frem-
ur hafa eflt hag
og heiður fóst-
urjarðarinnar,
eða unnið afrek í
þágu mannkyns-
ins“. Þetta eru
stór orð og manni
eins og mér mik-
ill heiður að hafa
fengið hana fyrir
störf í þágu fatl-
aðra eða eins og
ég hef alltaf sagt þá er hún í minni
vörslu fyrir þá fjölmörgu sem fengu
hana með mér, sem hafa aðstoðað
mig á allan hátt.
Á sjötta þúsund manneskjur hafa
fengið orðuna frá upphafi og ætíð er
deilt um hvort viðkomandi eigi hana
skilið eða ekki. Svo eru þeir sem
fengið hafa og glatað „innistæðunni“
fyrir henni, fengu hana á fölskum
forsendum ef svo má segja.
Ekki einn einasti aðili hefur verið
látinn skila orðunni frá upphafi vega.
Auðvitað á sá sem hana varðveitir að
sjá sóma sinn í að skila henni komi í
ljós að viðkomandi sé handhafi henn-
ar á fölskum forsendum.
Ég er stoltur og auðmjúkur hand-
hafi fálkaorðunnar. Ég mun gæta
hennar fyrir mig og þá sem ég tel
að hafi fengið hana með mér. Jafn
nauðsynlegt tel ég að handhafar
hennar séu hafnir yfir allan vafa um
að eiga hana 100% inni. Því tel ég að
við eigum að láta þá sem ekki eiga
innistæðu fyrir henni lengur skila
henni inn.
Orð vinar sem ég leitaði til vegna
efa míns sjálfs og umræðu um orðu-
veitingar læt ég verða mín loka-
orð um þessa virðingu sem fólki er
sýnd: „Við hefjum okkur upp yfir
það og varðveitum okkar fálkaorð-
ur af hlýju, – í ljósi þess að vita, að
ef til vill gerðum við eitthvað ein-
hvern tíma á lífsveginum, sem varð
til þess að við verðskulduðum viður-
kenningu íslenska lýðveldisins við að
fá veitta Hina íslenzku fálkaorðu.“
Heiðarleiki er mikilvægur við
aðra og ekki síður við sjálfan sig.
Höfundur er formaður
MND-félagsins.
Fálkaorðan
GUÐJÓN
SIGURÐSSON
e s t a b l i s h e d 1 9 3 4
Outlet
a f s lá t tur
80%
útsala