Fréttablaðið - 08.05.2010, Blaðsíða 40

Fréttablaðið - 08.05.2010, Blaðsíða 40
40 8. maí 2010 LAUGARDAGUR F ólk man varla eftir því að þetta sé að fara að gerast,“ segir Gunn- ar Helgi Kristinsson stjórnmála- fræðingur um sveitarstjórnar- kosningarnar. Í dag eru sléttar þrjár vikur þangað til landsmenn ganga að kjörborðinu. Óhætt er að fullyrða að sjaldan hafi áhuginn fyrir kosningunum verið minni á seinni tíð. Gunnar Helgi segir að því megi búast við því að lítil þátttaka verði í kosningunum. Það sé reyndar í samræmi við þróun frá því fyrir hrun. „Þátttaka í síðustu sveitarstjórnarkosning- um, sem voru fyrir hrun, var innan við 80 prósent. Það er minnsta þátttaka í kosning- um hér frá því um miðja síðustu öld. Þetta er því þróun til lengri tíma, en svo kemur hrun- ið ofan á það.“ Hann segir að þetta sé tilhneiging í mörg- um löndum og engin einhlít skýring á þessu. Í einhverjum skilningi hafi tengsl flokka við samfélagið minnkað. Vantrú á stjórnmálamönnum Gunnar segir vantrú á stjórnmálum og stjórn- málamönnum í kjölfar hrunsins setja mest- an svip á kosningarnar. Það skýri áhugaleysið að einhverju leyti. Árangur Besta flokksins í Reykja- vík í skoðanakönnunum sé vísbending um þetta sama. Flokkarnir glími við van- trú kjósenda. „Tilhneigingin er í þá átt að stjórnarflokkar tapi í sveitarstjórnarkosningum. Fólk lætur óánægju sína í landsmálum í ljós í sveitarstjórnarkosning- um. Það er auðvitað ekki það eina sem hefur áhrif á úrslit sveitarstjórnarkosninga, stað- bundnir þættir hafa líka áhrif. Landsmálin hafa með vissum hætti áhrif þannig að undir venjulegum kringumstæðum mundir þú gera ráð fyrir því að stjórnarflokkarnir ættu undir högg að sækja og stjórnarandstaðan væri í betri málum. Aðstæður nú eru hins vegar svo flóknar hvað varðar hverju menn kenna um hvernig komið er fyrir okkur, þannig að ekki er víst að þetta sé alveg eins og venjulega.“ Fjármálin áberandi Fjármál sveitarfélaga hafa verið mikið í deig- lunni, enda standa mörg þeirra illa. Ekkert þak hefur verið á skuldsetningu þeirra og berjast mörg þeirra við skuldahala. Þau mál eru í skoðun hjá ráðuneyti sveitarstjórn- armála og hefur ráðherra, Kristján Möll- er, opnað á möguleikann á því að þess verði krafist að rekstur sveitarfélaga verði halla- laus. Þá hefur reglum verið breytt þannig að skuldbindingar utan efnahags, svo sem fasteignaleiga, skal nú færa innan efnahags- reikninga. Gunnar Helgi segir fjármálin verða í brennidepli í þessum kosningum, skuldir og fjárhagsstöðu sveitarfélaga. „Það er nú ekki mál sem er þess eðlis að það muni örva kosningaþátttöku. Það er með leiðinlegri og staglkenndari umræðum sem þú getur lent í. Menn fara að deila um bókhald, sem er örugg leið til að slökkva á áhorfendum, en það er hins vegar alvörumál. Staða margra sveitarfélaga er mjög slæm, til dæmis víða hér á höfuðborgarsvæðinu. Þannig að ef ég ætti að nefna einn málaflokk, þá held ég að það hljóti að vera fjármálin sem kosningarnar muni snúast um.“ Fóta sig upp á nýtt Fjármál stjórnmálamanna og -flokka hafa einnig verið í umræðunni. Í ljós hefur komið að margir sveitarstjórnarmenn, sem tóku þátt í prófkjörum, þáðu háa styrki frá bönk- um og fyrirtækjum. Þá voru flokkarnir sjálf- ir ófeimnir við að þiggja háar upphæðir úr sömu átt. Gunnar Helgi segir að þetta hafi birst í starfi flokkanna sem hafi ráðið fólk til að kynna stefnu sína. Það landslag sé gjör- breytt. „Það er orðið stórhættulegt að birtast á auglýsingaskilti þannig að ég geri ráð fyrir því að menn haldi að sér höndum. Flokkarn- ir voru búnir að temja sér starfshætti sem gengu mikið út á að láta atvinnumenn um að vekja áhuga og athygli kjósenda. Nú þurfa þeir aðeins að læra að fóta sig í öðruvísi landslagi, þar sem hinn almenni flokksmaður kemur meira við sögu. Flokk- arnir eru hins vegar eiginlega búnir að týna því niður hvernig á að gera þetta. Það getur verið eitt af því sem stuðlar að áhugaleysi um kosningarnar.“ En telur Gunnar að þetta muni nýtast ein- hverjum flokki umfram aðra? „Nei, ég mundi ekki segja það. Sjálfstæðisflokkurinn var sá flokkur sem hafði langmesta peninga á milli handanna. Hann er hins vegar líka sá flokk- ur sem hafði öflugasta meðlimaskipulagið og mesta fótgönguliðið til að tefla fram. Ég er því ekki viss um að þetta breyti miklu á milli flokka. Þeir þurfa að fóta sig upp á nýtt, læra að vinna eins og þeir gerðu: í grasrótinni.“ Lognmolla í kosningabaráttunni Landsmenn ganga að kjörborðinu eftir þrjár vikur til að kjósa nýjar stjórnir í sveitarfélögum landsins. Lítið hefur borið á kosn- ingabaráttu og áhugi virðist ekki mikill. Stefnir í litla þátttöku segir stjórnmálafræðingur. Fjármálin verða efst á baugi. Kolbeinn Óttarsson Proppé hugaði að kosningunum með sérfræðingi, hitti fólk á förnum vegi og hringdi í reynslubolta. Helga Jónsdóttir var um árabil borgarritari í Reykjavík, en hefur síðastliðin fjögur ár verið bæjarstjóri í Fjarðabyggð. Hún mun ekki gegna því starfi að loknum kosningunum í vor. Helga hefur fylgst með fjölmörgum kosningum í gegnum tíðina, af hliðarlínunni þó sem embættismaður. „Ég hef þá tilfinningu sem áhorfandi að það sé deyfð alls staðar yfir sveitarstjórnarkosningunum og hvorki eftirspurn eftir því að vera í framboði né mikil aðsókn í að fá að greiða atkvæði. Þetta sýnist mér svona fyrirfram, hvað svo sem gerist.“ Helga segir að viðhorf til stjórnmálamanna hafi breyst í kjölfar hrunsins. „Það er náttúrlega alveg ljóst að almenningur, hvarvetna á landinu, er mjög brenndur af því að hann telur að þeir sem nutu trúnaðar á einhverjum vettvangi hafi brugðist og fólk á við alls konar erfiðleika að stríða. Það vill geta kallað fram skýringar af hverju aðrir stóðu ekki vaktina. Auðvitað marka þessi vonbrigði og trúnaðar- brestur samfélagið.“ Hvað þátttökuna varðar segir Helga mikilvægt að finna leið til að fólk verði lýðræðislega virkt; vilji taka að sér verkefni í sveitarstjórnum og veita aðhald með því að nýta kosningaréttinn. Það hvernig það sé gert sé eilífðarviðfangsefni í lýðræðissamfélögum. „Ég held að það sé ofboðslega mikilvægt núna og ég held að það sé svo mikilvægt að það takist að sameina fólk um að byggja upp, ekki halda áfram að einblína á fortíðina. Við verðum að horfa til þess að við eigum börn sem við viljum að fái jafn bjarta framtíð og við áttum þegar við vorum börn.“ Deyfð yfir sveitarstjórnarkosningunum Ég hef nú takmarkað fylgst með, en ég mun kjósa. Ég er að velta því fyrir mér hvort ég á að skila auðu eða hvort ég á að treysta einhverjum þarna. Mér finnst engin umræða hafa verið um kosningarnar, þær hafa fallið í skuggann af öðrum málum. Mér finnst vanta málefnalega umræðu, fyrsti fundurinn var haldinn í gær [fyrradag] og það eru þrjár vikur í kosningar. Vantar umræðu Nei, ég hef ekkert fylgst með kosningunum en já, kannski ég kjósi. Ég er samt ekki búinn að ákveða hvað ég kýs. Ég hef ekkert fylgst með umræðunni og veit því ekki hvort hún hefur verið mikil eða lítil eða málefnaleg, mér er slétt sama. Ég tala bara við pabba og sé hvað hann segir. Ég hef ekki heyrt neinn sem ég þekki ræða um kosningarnar, nema kannski bara pabba. Er slétt sama Það er ansi mikil spilling þar sem ég bý og ég hef ákveðið að kjósa ekki neitt. Þar eru vissir aðilar sem misnota aðstöðu sína svo ég ætla ekki að kjósa. Ég á ekki von á að margir í minni sveit muni kjósa, því það er yfirleitt alltaf sama liðið sem býður sig fram. Kannski verður meiri þátt- taka annars staðar. Það er nokkur stjórnmálaumræða í landinu finnst mér. Kýs ekki neitt Magnús L. Sveinsson sat í borgarstjórn Reykjavíkur í tuttugu ár, frá 1974 til 1994. Hann gegndi ýmsum trúnaðarstöðum og var meðal annars forseti borgarstjórnar 1985 til 1994. Magnús segir lítinn áhuga á kosningunum markast af því ástandi sem ríkir í samfélaginu. Hann sé ekki hissa á því að almenningur sé óviss um hvað gera skuli í kjörklefanum. „Ég held það [áhugaleysið] markist af ástandinu í þjóðfélaginu, sem er ósköp eðlilegt. Þetta er náttúrlega mjög óeðlilegt ástand og svona aðstæður hafa ekki verið í langan tíma þegar sveitarstjórnarkosningar hafa farið fram. Allt þjóðfélagið er undirlagt af þessu ástandi, þeim erfiðleikum sem við búum við og þeim hamförum sem þjóðin hefur þurft að lifa og kemur auðvitað fram á hverjum einstaklingi. Þetta kemur fram í sveitarstjórnarkosningunum síðar í mánuðinum, það liggur alveg ljóst fyrir. Stjórnmálamenn hafa fengið mikla gagnrýni á sig, með réttu og röngu, eins og gengur á meðan málin eru í skoðun, þannig að ég er ekkert hissa á því að hinn almenni borgari sé tvístígandi núna um hvað hann á að gera við kjörborðið. Það er mín tilfinning fyrir ástandinu.“ Magnús telur að þetta muni draga úr kosningaþátttöku sem sjáist best á því að um helmingur taki ekki afstöðu í skoðanakönnunum. Það segi ansi mikið um að menn ýti því frá sér. Almenningur er eðlilega tvístígandi Já, ég mun taka þátt í sveit- arstjórnarkosningunum. Það er ekki mikil málefna- leg umræða í gangi, þó að einhver umræða sé til staðar. Ég er ekki búinn að taka afstöðu sjálfur en ætla að kjósa. Ég reikna með að kosningaþátttaka verði svipuð og áður, hvorki meiri né minni. Ætla að kjósa JÓHANNA BJARNADÓTTIR Reykjavík. JÓN SÍMON GÍSLASON Reykjavík. JÚLÍA VALSDÓTTIR Hrunamannahreppi. SMÁRI SVEINSSON Garðabæ. MANNLÍF Lítill áhugi virðist vera fyrir sveitarstjórnarkosningunum sem verða eftir þrjár vikur. Vantrú á stjórnmálamönnum mun setja svip sinn á kosningarnar að mati stjórnmálafræðings. Búast megi við afar dræmri þátttöku. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM GUNNAR HELGI KRISTINSSON Hvað finnst almenningi?
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.