Fréttablaðið - 25.05.2010, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 25. maí 2010 15
Samkvæmt reglugerð um starf-semi lífeyrissjóða frá 1998 þarf
árleg raunávöxtun þeirra að vera
í það minnsta 3,5% og er sú tala
notuð sem mat við núvirðingu líf-
eyris. Þetta viðmið var e.t.v. ekki
óraunhæft á þeim tíma; ávöxtun-
arkrafa ríkistryggðra bréfa hér
á landi var töluvert hærri og um
2/3 hlutar lífeyrissjóða var í verð-
bréfum með föstum tekjum. Þó
fólst í þeirri einslitnu fjárfesting-
arstefnu lítil áhættudreifing sem
gerði ekki ráð fyrir afföllum að
slíkum skuldabréfum, sem í dag
eru ekki óhugsandi. Þessi ávöxt-
unarkrafa til fjárfestinga gengur
hins vegar ekki upp.
Eðlileg raunávöxtun hlutabréfa
helst í hendur við hagvöxt. Sé hún
til lengri tíma hærri verður ávöxt-
unin að endanum hærri en verg
þjóðarframleiðsla. Samkvæmt
tölum Hagstofu Íslands var meðal-
tal hagvaxtar 3,1% síðasta áratug,
en sé miðað við magnbreytingu á
mann er sú tala aðeins 1,6%.
Árleg ávöxtun lífeyrissjóða frá
árinu 1999 til 2008 var um 3,0%.
Miðað við hagvöxt á sama tímabili
var sú ávöxtun þolanleg, en hálfu
prósenti undir 3,5% viðmiðunar-
mörkunum. Í upphafi þess tíma-
bils var auk þess miklu hærri
ávöxtunarkrafa á ríkistryggðum
verðbréfum, það þótti tíðindum
sætta þegar að krafan fór niður
fyrir 5% múrinn árið 2003.
Raunávöxtun skuldabréfa er
almennt lægri en hjá hlutabréf-
um. Ávöxtunarkrafa Íbúðabréfa í
dag er í flestum flokkum í kring-
um 3,7%. Miðað við 0,2% rekst-
arkostnað sjóða sem hlutfall af
eigum og eðlilegum viðskipta-
kostnaði og öðrum gjöldum geta
lífeyrissjóðir nú þegar ekki reitt
sig á slík kaup, ávöxtunin færi
niður fyrir 3,5%. Sjóðsstjórar
þeirra geta því vart undir núver-
andi kringumstæðum fjárfest í
slíkum bréfum á núverandi kjör-
um.
Því þarf að lækka þessa ávöxt-
unarkröfu á núvirðingu lífeyris.
Slæmu fréttirnar eru að það leið-
ir óhjákvæmilega til enn frekari
skerðingar á lífeyri landsmanna.
Á móti kemur að það veitir sjóðs-
stjórum lífeyrissjóða rými til að
fjárfesta í Íbúðabréfum með lægri
ávöxtunarkröfu. Slíkt veitir rými
til lækkunar raunvaxta, sem í dag
eru óraunhæfir.
Efnahagsmál
Már Wolfgang
Mixa
hagfræðingur
Því þarf að lækka þessa ávöxtunar-
kröfu á núvirðingu lífeyris. Slæmu
fréttirnar eru að það leiðir óhjá-
kvæmilega til enn frekari skerðingar
á lífeyri landsmanna.
Óraunhæfir raunvextir
Mætum öll - Ekkert um okkur án okkar
Fundur um velferð fatlaðra
Nú í aðdraganda sveitastjórnarkosninganna óma loforð
stjórnmálaflokka um stræti og torg: „Eitt samfélag fyrir
alla“, enginn „svangur og án húsaskjóls“, allir eiga að hafa
„sómasamlegt lífsviðurværi“ og staðinn verður vörður um
„góða grunnþjónustu“.
Hvað felst í þessum loforðum?
Öryrkjabandalag Íslands heldur opinn fund um velferð
fatlaðra þriðjudaginn 25. maí kl. 16-19 á Hilton
Reykjavík. Fulltrúar í framboðum til sveitarstjórna á
höfuðborgarsvæðinu svara spurningum um áherslur þeirra
og forgangsröðun í málefnum fatlaðra. Táknmálstúlkar
verða á staðnum og tónmöskvakerfi.
Fundarstjóri er Margrét Steinarsdóttir, framkvæmdastjóri
Mannréttindaskrifstofu Íslands.
Nánari upplýsingar á heimasíðu ÖBÍ www.obi.is
HVERJU LOFA
FLOKKARNIR?
KREPPU
LOFORÐIN
Einu sinni þegar ég tók þátt í kosningu til stjórnar hjá fjöl-
mennri hreyfingu, búin að merkja
við þá sem ég treysti, en vantaði
eitt nafn, fékk ég vægt valkvíða-
kast. Átti erfitt með að velja milli
tveggja einstaklinga. Stúlka sem
var að safna saman atkvæðaseðl-
unum stóð við borðið og beið eftir
seðlinum frá mér. Annar þessara
manna hafði sýnt fálæti í umræðu
sem mér fannst skipta máli, svo
ég afréð að kjósa hinn. Þeir kæm-
ust hvort sem er báðir í stjórnina.
Sú varð ekki raunin. Sá sem ég
valdi síðastan komst í stjórnina,
en var neðstur á listanum. Fyrsti
varamaður var hinn sem ég ákvað
að kjósa ekki, og það munaði einu
atkvæði á þeim!
Þetta var góð lexía og gagnleg.
Það er ekki kosningafrasi að hvert
atkvæði skipti máli.
Ábyrgð kjósenda
Allt bendir til þess að þátttaka í
sveitarstjórnarkosningunum um
næstu helgi geti orðið í sögulegu
lágmarki. Stjórnmál og stjórn-
málamenn eru ekki eftirlætis-
umræðuefni almennings þessa
dagana, en beri það á góma, er
áherslan helst á því sem fólk er
mótfallið, bæði í eigin stjórnmála-
flokki og annarra. Sólin er nú
mætt og sumargleðin allsráðandi,
grínið komið í framboð og kemur
best út í skoðanakönnunum. Grín
auðgar lífið og gerir það skemmti-
legra, en það er ekki lífið sjálft.
Spyrja má: Sýnum við kjósend-
ur sömu ábyrgð og við köllum eftir
hjá frambjóðendum?
Hvernig eru frambjóðendur
valdir í dag? Er lögð áhersla á að í
sveitarstjórnum og á alþingi sitji
fólk sem ber skynbragð á og hefur
reynslu af viðskiptalífi, menn-
ingarmálum, heilbrigðismálum,
landbúnaði, sjávarútvegi, iðnaði í
víðasta skilningi, utanríkismálum,
skólamálum, íþróttum, skipulags-
málum og húsbyggingum eða sam-
göngumálum? Varla.
Frambjóðendur eru yfirleitt
valdir með prófkjörum, og þá
skiptir mestu að vera þekktur.
Fjölmiðlafólk sem missir vinnuna
eða vill skipta um starf, fær yfir-
leitt örugg sæti ef það gefur kost
á sér. Það tíðkast ekki lengur hjá
stjórnmálaflokkum, að því er virð-
ist, að leita uppi fólk með reynslu
og þekkingu sem gagnast í stjórn-
málum, reyna að fá það til að bjóða
sig fram og afla því síðan stuðn-
ings. Virtasti og vinsælasti ráð-
herra sitjandi ríkisstjórnar, Ragna
Árnadóttir, dómsmála- og mann-
réttindaráðherra er lýsandi dæmi
um hverju slík vinnubrögð geta
skilað. Margt fólk, sem gæti aukið
veg og virðingu sveitarstjórna og
alþingis með störfum sínum og
framkomu, fengist ekki í það leik-
rit sem prófkjörsbarátta stundum
er. Því miður.
Einsleitur hópur, þar sem flestir
eru á svipuðum aldri, endurspegl-
ar naumast samfélagið og hefur
ekki skilyrði til að skilja eigin tak-
markanir. En það er semsagt ekki
við hópinn að sakast, heldur okkur,
sem kjósum hann. Valdið er okkar.
Við veljum fulltrúa okkar og við
veljum forystumenn flokkanna
sem við treystum. Ef við vöndum
ekki valið, er við okkur að sakast.
Á maður ekki að hafa stefnu?
Einu sinni kom til mín frambjóð-
andi, sem var á leið í prófkjör í
sveitarstjórn í fyrsta sinn ,og bað
mig að líta yfir kynningarbækling
sem hann var að búinn að setja
upp, áður en hann færi í prentun.
Þetta var fínn bæklingur, góð og
tilgerðarlaus mynd af frambjóð-
andanum á forsíðunni, upplýsing-
ar um hann á opnunni, en fyrir
neðan nokkur orð um stefnu hans
í fjórum eða fimm málaflokk-
um. Ég spurði hvort þetta væru
málaflokkar sem hann þekkti til
eða hefði áhuga á. Hann sagði
svo ekki vera, „En á maður ekki
að hafa stefnu í þessum málum?“
spurði hann. Þessi frambjóðandi
var vel kynntur og hafði staðið
sig vel á meira en einu sviði. Ég
sagði honum því, að í hans spor-
um myndi ég taka fram þá mála-
flokka sem allir vissu að hann
þekkti til en gefa hinum frí þangað
til seinna, sem hann gerði. Komst
inn, og gekk vel.
Frambjóðendur leita í æ rík-
ari mæli aðstoðar sérfræðinga í
markaðsmálum, og það er rökrétt
varðandi kynningu, en síður þegar
kemur að málefnum flokkanna.
Þegar fólk fer með utanaðlærða
frasa sem augljóslega eru ekki
þeirra hugarsmíð, er kominn tími
til að draga í land.
Kjósendur sem skila auðu, senda
skilaboð til eigin flokks um að hann
sé ekki að standa sig, sem getur vel
verið verðskuldað, en um leið eru
þeir að leggja öðrum flokkum lið.
Kjósendur eru í raun arkitektar
valdsins þar sem lýðræði ríkir.
Valdið er okkar
Jónína
Michaelsdóttir
blaðamaður
Í DAG