19. júní - 19.06.1957, Page 33

SIGRlÐUR THORLACIUS:
FRÁ INDLANDI
Erindi flutt 24. febr. 1957 d samkomu hjd Kvenfélagi Framsóknarflokksins.
Góðir áheyrendur.
Jón Ólafsson, Indíafari, segir í ævisögu sinni, að
„Indía sé stórt og kostulegt land, sem í séu mikl-
ar perlur, gimsteinar, dýrleg aldini og krydd og
önnur dýrleg og kostuleg vara“.
Jón Ólafsson lagði af stað til Indlands í októ-
bermánuði árið 1622 og var sú ferð hvorki fljót-
farin né hættulaus og ferðamátinn næsta ólíkur og
þegar við hjónin fórum þá leið síðastliðið haust.
Fræðirit segja, að 2500 árum fyrir Krists burð
hafi verið blómleg menning í Indlandi, en ég er
með afbrigðum ófróð í veraldarsögunni og treysti
mér ekki til að fræða ykkur um hina löngu sögu
þessa „stóra og kostulega lands“, sem Jón kallar
svo. Á minu færi er aðeins að segja ykkur eitthvað
frá því, sem fyrir mig bar þann mánuð, sem ég
dvaldist þar, en tilefni ferðarinnar var, að maður-
inn minn var sendur sem áheyrnarfulltrúi á aðal-
ráðstefnu UNESCO — Menningarmálastofnunar
Sameinuðu þjóðanna.
Á Indlandi er kaldasti tími ársins frá því í nóv-
ember þangað til í marz. Við komum til Bombay
þann 4. nóvember og var þá rösklega 30 stiga hiti.
Eins og að líkum lætur, henta annars konar klæðn-
aður og húsakynni í því loftslagi en hér, og varð
mér í fyrstu starsýnt á klæðnað fólksins. Flestir
voru hvítklæddir, sumir karlmenn aðeins í lenda-
klæði, aðrir í léreftsbuxum og skyrtu, sem alltaf
lafði utan yfir buxurnar, en betri borgarar gengu
ýmist í vesturlenzkum jakkafötum eða hinum hné-
síðu frökkum og þröngu buxum, sem eru algeng-
asti búningur nútíma Indverja. Konur ganga flest-
ar í sarí eða öðrum þjóðbúningum, og man ég
ekki eftir að ég sæi indverska konu í vesturlenzk-
um búningi. Þær bera stundum ókjörin öll af
skartgripum, hringi á tám og öklum og gimstein í
nasavæng, auk allra tegunda skartgripa, sem við
19. JUNl
þekkjum hér. En það fer eftir efnahag, hvort grip-
irnir eru úr silfri eða gulli og eðalsteinum, því
ennþá er mikið af perlum og gimsteinum í Ind-
landi, eins og fyrir þrjú hundruð árum.
I Bombay dvöldum við aðeins einn sólarhring.
Var mikil gestaþröng i borginni og erfitt að fá
inni, þrátt fyrir velviljaða fyrirgreiðslu flugfélags-
ins. Tókum við þann kost, að slást í för með Ind-
verja af ættstofni Sikha, sem var okkur samferða
frá Englandi og vildi á allan hátt greiða götu okk-
ar. Hann var risi að vexti, gekk með rauðan vefj-
arhött, svartskeggjaður og vafði skegginu um band
undir kverkinni, því rétttrúaðir Sikhar skera livorki
hár sitt né skegg. Ekki mundi ég mæla með gisti-
húsinu við vini mína, en lökin voru hrein og við
vel skóuð, þegar stíga þurfti á gólfið.
Gistihúsið var miðsvæðis í borginni og breiðar
og glæsilegar götur umhverfis það, en samt lá fólk
og svaf á gangstéttunum, að ég ekki tali um gras-
fleti og bekki í almenningsgörðum.
Meðfram veginum út að flugvellinum sáum við
í fyrsta sinn þá mannabústaði, sem ekki eru ann-
að en þrír veggir úr leirklíningi, en strámottur
strengdar yfir og fyrir dyragættina. I flestum þess-
um hreysum sást alls enginn húsbúnaður, á ein-
staka stað var rúmbæli eða kassagarmur og hlóðir
í dyrunum. Á einum stað sá ég grindhoraða konu
í svartri dulu liggja á fjórum fótum yfir allsnöktu
barni undir kofavegg, og varð mér hverft við, því
þetta var í fyrsta sinn, sem slika sjón bar fyrir mig.
I Delhi komum við á tvö indversk heimili. Á
öðrum staðnum bjó fólk, sem hrakizt hafði frá
Pakistan, þegar landinu var skipt á milli Hindúa
og Múhameðstrúarmanna 1947. Þetta fólk varð
að skilja eftir húsbúnað sinn og aðra muni, og
bjó í einu af þeim húsum, sem Indlandsstjórn
byggði yfir flóttafólkið. Húsnæðið var heldur öm-
31
L